Η εμπορευματοποίηση του νερού

του Γιάννη Βελίκη

Η σύγχρονη οικονομική ανάπτυξη είναι ένα μέσο πραγματοποίησης του λεγόμενου κοινωνικού δαρβινισμού, σύμφωνα με τον οποίον, μόνο οι πλούσιοι ή αυτοί που έχουν τα απαραίτητα οικονομικά μέσα θα επιβιώσουν και θα αναπαραχθούν και οι υπόλοιποι θα εξαφανιστούν. Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα αυτής της τακτικής είναι και η εμπορευματοποίηση του νερού.
Το να εμπορευτεί κανείς την ξυλεία, το πετρέλαιο, τις καλλιέργειες, τις γούνες που προκύπτουν από τα ζώα που εκτρέφει κ.α. είναι θεμιτό, αν λαμβάνεται υπόψη η λογική χρήση της φύσης ώστε αυτή να προλαβαίνει να αναγεννιέται χωρίς να καταστρέφεται. Το να εμπορευτεί όμως κάποιος το νερό είναι εγκληματικό, δεδομένου ότι όσοι δεν μπορέσουν να το αγοράσουν ή θα αρρωστήσουν ή θα πεθάνουν.
Ακούγεται υπερβολικό, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Καθημερινά σε όλο τον πλανήτη πεθαίνουν 6.000 άνθρωποι από παθήσεις λόγω μολυσμένου νερού. Ο ΟΗΕ έχει θέσει στόχο ως το 2010 οι μισοί άνθρωποι του πλανήτη να έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Τι θα γίνει αν δεν πετύχει το στόχο του; Και τι θα γίνει με τους υπόλοιπους μισούς ανθρώπους του πλανήτη (4 δις άνθρωποι);
Υπάρχουν δύο τρόποι για να φτάσει το νερό παντού: ο ένας είναι να γίνουν κατάλληλα έργα ώστε να αποθηκεύεται το βρόχινο νερό. Ο άλλος είναι να φτάσει εκεί μέσω σωλήνων από ταμιευτήρες που δημιουργούνται σε φράγματα μεγάλων ποταμών.
Ο πρώτος τρόπος είναι ο μόνος εφικτός τόσο πρακτικά όσο και οικονομικά. Από τη στιγμή που θα κατασκευαστούν οι ταμιευτήρες του βρόχινου νερού οι κοινότητες θα αυτοεξυπηρετούνται σε μεγάλο ποσοστό, και οικονομικά δεν θα τους στοιχίζει παραπάνω από 2 δολάρια το χρόνο ανά κάτοικο.
Ο δεύτερος τρόπος είναι ανέφικτος, εξαιτίας των πολλών απομακρυσμένων κοινοτήτων στην Αφρική, στην Ινδία, στη Λατινική Αμερική κ.α., γεγονός που απαιτεί σωληνώσεις απείρων χιλιομέτρων και φράγματα ποταμών που κοστίζουν αμύθητα ποσά για να κατασκευαστούν, και συνεπώς απαιτούν για αντάλλαγμα μεγάλες χρεώσεις για το νερό που προσφέρουν.
Και εδώ ακριβώς μπαίνει στο παιχνίδι η οικονομική ανάπτυξη και ο κοινωνικός δαρβινισμός. Δεδομένου του κέρδους που αφήνει το νερό (σήμερα θεωρείται η Τρίτη καλύτερη επένδυση μετά το πετρέλαιο και το ρεύμα), οι σύγχρονες πολυεθνικές εταιρίες εκμετάλλευσης του νερού (είναι χιλιάδες), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλες Διεθνείς Τράπεζες Επενδύσεων συνεδριάζουν αδιάκοπα προκειμένου να βρουν τρόπους να κατακτήσουν, να ιδιωτικοποιήσουν και να πουλάνε από εκεί και μετά για πάντα το νερό του πλανήτη. Με την ανοχή διεφθαρμένων κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο αγοράζουν γη πάνω από υπόγεια ύδατα ή δίπλα σε ποτάμια, αντλούν το νερό αυτό με αποτέλεσμα να καταστρέφουν τεράστια οικοσυστήματα, το εμφιαλώνουν και το πουλούν στους κατοίκους των πόλεων, ακόμη και στους κατοίκους των περιοχών που τους κλέβουν το νερό!
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο πιο ανήθικος οργανισμός στην ιστορία της ανθρωπότητας, χρηματοδοτεί τα τεράστιου κόστους έργα εκμετάλλευσης του νερού, με σκοπό από εκεί και μετά να παίρνει για πάντα μερίδιο από τα κέρδη. Οι δε αρχές των περιοχών που εγκαθίστανται οι πολυεθνικές (δικαστήρια, αστυνομία), φροντίζουν να φύγουν οι κάτοικοι από τους τόπους και τις καλλιέργειες τους, αδιαφορώντας ευθαρσώς για την τύχη τους, και αφήνουν το οικοσύστημα να μετατραπεί από υδάτινο παράδεισο σε λασπότοπο ή και άγονη γη, για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα της εταιρίας, των μετόχων της και τα δικά τους. Συνήθως, οι πολυεθνικές φροντίζουν με το έργο τους να μην θίγουν τις ανώτερες οικονομικά τάξεις, προκειμένου να τις έχουν σύμμαχους στον ανίερο αγώνα τους για το κέρδος.
Όσον αφορά το εμφιαλωμένο νερό, έρευνα στις ΗΠΑ σε χιλιάδες φίρμες έδειξε ότι το εμφιαλωμένο νερό δεν είναι κατά μέσο όρο καλύτερο από το αστικό νερό. Μάλιστα το 1/3 των νερών που ελέχθησαν ήταν ακατάλληλα. Και όμως, δαπανώνται εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για την κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού που δεν προσφέρει τίποτε, ενώ ένα μικρό μέρος αυτών των χρημάτων θα θεράπευε τις πληγές του πλανήτη για πάντα.
Οι τρεις μεγαλύτερες εταιρίες εκμετάλλευσης νερού η Nestle, η Coca Cola και η Pepsi κερδίζουν αμύθητα ποσά από την εμπορία του γαλάζιου χρυσού (blue gold). Αυτό συμβαίνει επειδή το κόστος της συγκεκριμένης βιομηχανίας υφίσταται έως της ολοκλήρωσης των εγκαταστάσεων (κτηρίων, φραγμάτων, σωληνώσεων). Η υπόλοιπη διαδικασία είναι χωρίς κόστος παραγωγής (αφού το νερό απλώς υπάρχει) και μόνο με κέρδος (που συχνά κοστίζει όσο το γάλα, ή σε μερικές περιοχές όσο το πετρέλαιο).
Η βιομηχανία εκμετάλλευσης του νερού αναπτύσσεται συνεχώς, και μόνο σε τοπικό επίπεδο μπορούν οι κοινότητες των ανθρώπων να την σταματήσουν. Αλλιώς, οι μισοί κάτοικοι της γης θα υποκύψουν στον κοινωνικό δαρβινισμό, και ο υπερπληθυσμός της γης θα σταματήσει να είναι πρόβλημα!