Το σύνδρομο της Κίνας (B')

του Τζόζεφ Κουίνλαν

Πηγή: ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

6. Κεφάλαια: η Κίνα πρώτη τροφοδότης των Ηνωμένων Πολιτειών
Ενώ η Κίνα εξάγει στις Ηνωμένες Πολιτείες μία ευρύτατη γκάμα προϊόντων, από κούκλες Μπάρμπι έως παπούτσια και υπολογιστές, η Κίνα εξάγει προς τις ΗΠΑ κυρίως κεφάλαια. Ή, για να είμαστε ακριβείς, αμερικανικά δολάρια.
Ας θυμίσει κάποιος στους πολυάριθμους νομοθέτες της Ουάσινγκτον που ψάχνουν τρόπους να τιμωρήσουν την Κίνα για το υπέρογκο εμπορικό της πλεόνασμα με τις ΗΠΑ, αυτό το κρίσιμο στοιχείο: η Κίνα δεν προμηθεύει απλά στους Αμερικανούς καταναλωτές φτηνά και καλής ποιότητας καταναλωτικά αγαθά, αλλά και τα χρήματα που χρειάζονται για να τα αγοράσουν! Η Κίνα ανακυκλώνει τα χρήματα που αποκτά από το εμπόριο με τις ΗΠΑ στέλνοντας τα κέρδη πίσω στις αμερικανικές τράπεζες ή επενδύοντας σε δολάρια.
Το 2008, τα κινέζικα κεφάλαια που εισήχθησαν στις ΗΠΑ έφτασαν τα 130.4 δις δολάρια (93.6 δις ευρώ) σημειώνοντας 18% αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Η οικονομική κρίση και η αναζήτηση ασφαλών τοποθετήσεων μείωσε φέτος στο πρώτο τρίμηνο τις σχετικές ροές στο μηδαμινό ύψος των 9.5 δις δολάρια (6.8 δις ευρώ) 75% λιγότερο από πέρσι.
Το Σεπτέμβριο του 2008 η Κίνα ξεπέρασε την Ιαπωνία από τη θέση της πρώτης κατόχου αμερικανικών ομολόγων. Πόσο σώφρον θα είναι να τιμωρήσουν οι ΗΠΑ την Κίνα για τη συναλλαγματική της πολιτική, όταν η χαμηλή τιμή του κινέζικου νομίσματος είναι βασικός παράγων τροφοδοσίας των ΗΠΑ με ξένα κεφάλαια, που ο μεγαλύτερος οφειλέτης του κόσμου χρειάζεται τόσο απελπισμένα;
7. Κίνα: μία απροσδόκητη πηγή κερδοφορίας για τις ΗΠΑ
Η ασύμμετρη εμπορική σχέση ΗΠΑ-Κίνας δίνει την εντύπωση πως όλα τα κέρδη καταλήγουν στους Κινέζους. Όμως ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά της Ουολ Στριτ είναι πως και οι αμερικανικές επιχειρήσεις κερδίζουν κολοσσιαία ποσά στο «μέσο βασίλειο».
Τα στοιχεία του «γραφείου οικονομικής ανάλυσης» (BEA) για τα εισοδήματα που αποκτώνται στο εξωτερικό επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές: τα αμερικανικά εισοδήματα που αποκτήθηκαν στην Κίνα έφθασαν από το 1.2 εκατομμύρια δολάρια (862 εκατομμύρια ευρώ) το 2000 στα 6.2 δις δολάρια (4.4 δις ευρώ) το 2008. Φέτος, τα σχετικά εισοδήματα αυξάνουν κατά 4%.
Η Κίνα συγκαταλέγεται στις πλέον προσοδοφόρες αναδυόμενες αγορές του κόσμου για τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Αν προσθέσουμε στα σχετικά ποσά τα αμερικανικά εισοδήματα που αποκτώνται στο Χονγκ Κονγκ, το ποσό ξεπερνά εκείνα που αποκτούν οι Αμερικανοί στη Γερμανία ή τη Γαλλία.
Κοντολογίς: την ίδια στιγμή που η Ουάσινγκτον απειλεί με εμπορικές κυρώσεις το Πεκίνο, οι αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα φθάνουν σε ιστορικά ρεκόρ κερδοφορίας.
8. Διακύμανση του γιουάν: προσέξτε τι εύχεστε
Καθώς το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας με τις ΗΠΑ αυξήθηκε περαιτέρω πέρσι, οι Αμερικανοί συνεχίζουν να πιέζουν την Κίνα να υπερτιμήσει το νόμισμά της. Σύμφωνα με την κυρίαρχη λογική, ένα ισχυρότερο ρενμινμπί, θα βοηθήσει τις ΗΠΑ να μειώσουν το εμπορικό τους έλλειμμα με την Κίνα, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών επιχειρήσεων και διασώζοντας αμερικανικές θέσεις απασχόλησης που απειλούνται από τη φτηνή κινεζική εργατική δύναμη.
Αν και αμφισβητούμε αυτή τη συλλογιστική, αυτό που μας ανησυχεί περισσότερο είναι πως σε ότι αφορά την ισοτιμία του κινεζικού νομίσματος, η Ουάσινγκτον βάζει το κάρο εμπρός από το άλογο: αν η Κίνα υποκύψει στις αμερικανικές πιέσεις, μπορεί να οδηγηθούμε σε παγκόσμια συναλλαγματική πανωλεθρία.
Πριν υιοθετήσει την ελεύθερη διακύμανση του νομίσματός της, η Κίνα θα πρέπει να ενισχύσει και να δυναμώσει το χρηματοπιστωτικό της τομέα, και να βελτιώσει τον τρόπο υπολογισμού του ισοζυγίου κεφαλαιακών μεταβιβάσεων. Η Ουάσινγκτον καλά θα έκανε να συνηγορεί υπέρ της μεταρρύθμισης του κινεζικού χρηματοπιστωτικού τομέα, αντί να έχει εμμονή με την ελεύθερη διατίμηση του κινεζικού νομίσματος. Η ελεύθερη διατίμηση το κινέζικου νομίσματος χωρίς μεταρρύθμιση του κινεζικού χρηματοπιστωτικού τομέα, μπορεί να αποτελεί συνταγή για οικονομικά προβλήματα.
9. Κινέζοι καταναλωτές: δεν επιδιώκουν απλά γρήγορα αυτοκίνητα και πολυτελή εμπορικά κέντρα
Αν και η Κίνα αναδύθηκε τα τελευταία χρόνια ως μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές του κόσμου σχεδόν στα πάντα, τα κινέζικα νοικοκυριά συνεχίζουν να περνάνε δύσκολους καιρούς. Το μέσο κινέζικο νοικοκυριό δεν μπορεί πια να στηρίζεται στην ισόβια απασχόληση που παρείχε η πολιτική του «σιδερένιου μπολ ρυζιού» και τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας «από την κούνια έως τον τάφο». Πολλές από αυτές τις πολιτικές ακυρώθηκαν την περασμένη δεκαετία και ο μέσος Κινέζος καταναλωτής επωμίζεται πλέον το κόστος της υγείας, της ασφάλισης, της εκπαίδευσης και της στέγασής του:
Οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας π.χ. αυξήθηκαν από 20% το 1978 σε 54% σήμερα.
Μόλις το 16%-17% του πληθυσμού είναι ασφαλισμένο σε δημόσια ασφαλιστικά ταμεία, και σύμφωνα με στοιχεία του 2005, μόνο 14% των Κινέζων εργαζομένων δικαιούνται επιδόματος ανεργίας.
Το κόστος της εκπαίδευσης -που αποτελεί εθνική μανία- αυξάνει ολοένα, και πολλοί γονείς χρεοκοπούν για να πληρώσουν φροντιστήρια και άλλες ιδιωτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες και να προσφέρουν «το καλύτερο» στα παιδιά τους.
Το κόστος της στέγασης έχει εκτοξευθεί στα ύψη, καθώς περικόπτονται οι κρατικές επιδοτήσεις.
Τέλος, η φροντίδα των -όλο και πιο πολυπληθών- ηλικιωμένων επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό όλο και περισσότερων νοικοκυριών.
Καταληκτικά: το μέσο κινέζικο νοικοκυριό είναι πολύ πιο πιεσμένο οικονομικά σε σχέση με το αντίστοιχο αμερικανικό.
10. Ρύπανση: μία «καθαρή» ευκαιρία για τους επενδυτές
Η Κίνα παρέχει πλήθος επενδυτικών ευκαιριών. Θεωρούμε πως οι αμερικανικές, ευρωπαϊκές και ιαπωνικές εταιρείες που διαθέτουν τεχνολογία απορρύπανσης -και μπορούν άρα να βοηθήσουν την Κίνα να καθαρίσει το περιβάλλον της- θα μπορούσαν να αναδειχθούν στους πλέον κερδοφόρους οικονομικούς «παίκτες» στο «μέσο βασίλειο».
Σήμερα η Κίνα πνίγεται στην ίδια της την επιτυχία, μεταφορικά και κυριολεκτικά, κι αντιμετωπίζει μία από τις χειρότερες περιβαλλοντικές κρίσεις που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Προκειμένου να αντεπεξέρθει στην πρόκληση αυτή, η κινεζική κυβέρνηση έθεσε φιλόδοξους περιβαλλοντικούς στόχους, και την επόμενη δεκαετία σκοπεύει να δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια σε περιβαλλοντικά προγράμματα. Αυτό σημαίνει αύξηση των επιχειρηματικών ευκαιριών και των κερδών για τις δυτικές εταιρείες που διαθέτουν τεχνογνωσία για να καθαρίσουν τον αέρα και το νερό της Κίνας.
Και αυτό θα είναι μόνο η αρχή. Ο μεγαλύτερος κερδισμένος από το «πρασίνισμα» της Κίνας -μιας διαδικασίας που ασφαλώς θα πάρει χρόνο- εκτός από τους Κινέζους, θα είναι οι δυτικές πολυεθνικές που διαθέτουν «πράσινη» τεχνογνωσία.