Χαρακτήρας και εγκεφαλικά ημισφαίρια

του Γιάννη Βελίκη

Σημαντικό ρόλο στο χαρακτήρα (ιδιοσυγκρασία) των ανθρώπων παίζουν και τα εγκεφαλικά ημισφαίρια. Τελευταίες έρευνες και δημοσιεύσεις δείχνουν ότι ο κάθε άνθρωπος χρησιμοποιεί με διαφορετικό τρόπο τον εγκέφαλο του, και αυτός ο τρόπος χρήσης του καθορίζει και την στάση του απέναντι σε ιδεολογίες, νοοτροπίες και πολιτικές συμπεριφορές!
Είναι πλατιά διαδεδομένη η άποψη ότι το αριστερό εγκεφαλικό ημισφαίριο είναι η έδρα της λογικής και το δεξί ημισφαίριο η έδρα του συναισθήματος. Ωστόσο, το αριστερό ημισφαίριο βιώνει συναισθήματα αν και διαφορετικού τύπου από αυτά του δεξιού. Αντίστοιχα, το δεξιό ημισφαίριο χρησιμοποιεί τη δική του λογική, αν και διαφορετική από αυτή του αριστερού. Είναι η λογική της τέχνης, που πολλές φορές η άλλη λογική (αυτή των μαθηματικών και του αριστερού ημισφαιρίου) αδυνατεί να κατανοήσει.
Το αριστερό ημισφαίριο, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα βιώνει συναισθήματα και μάλιστα σε έντονο βαθμό. Είναι κατ’ αρχάς συναισθήματα που θα ονομάζαμε ανταγωνιστικά – κατακτητικά. Άτομα που λειτουργούν κυρίως με αυτό το ημισφαίριο είναι εντόνως ανταγωνιστικά, χαίρονται ιδιαιτέρως με τη νίκη και στεναχωριούνται έντονα όταν χάσουν. Αντιλαμβάνονται τον κόσμο σε ιεραρχίες, με αρχηγό, ανωτέρους και κατωτέρους, σέβονται την εξουσία, σέβονται τη θρησκευτική πίστη, είναι συντηρητικοί και παλαιών αρχών, αποστρέφονται το να έρθουν σε πολύ κοντινή επαφή με άλλους (π.χ. να πιουν από το ποτήρι άλλου) κ.ο.κ.
Τα περίπου αντίθετα ισχύουν γι’ αυτούς που λειτουργούν κυρίως με τη λογική και το συναίσθημα του δεξιού ημισφαιρίου. Τα άτομα αυτά δεν είναι ανταγωνιστικά, παίζουν για τη χαρά του παιχνιδιού και όχι για να νικήσουν, θεωρούν τα πλάσματα του κόσμου (ανθρώπους και ζώα) ως ίσα, δεν σέβονται a priori την εξουσία (πολιτική, θρησκευτική κ.α.) αλλά μόνο όταν έχουν πειστεί για την αξία της, έρχονται εύκολα σε επαφή με τους άλλους κ.ο.κ.
Φυσικά, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ανήκουν σε ένα από τα δύο άκρα, και επιπλέον εξαιτίας των εμπειριών της ζωής τους λειτουργούν με ποσοστά από τα δύο ημισφαίρια (π.χ. 60 – 40, 35 – 65 κ.α.). Μιας και δεν υπάρχει απόλυτα ορθή συμπεριφορά και σκέψη, είναι οπωσδήποτε προτιμότερο όλοι οι άνθρωποι ασχέτως του τρόπου λειτουργίας τους, να αποκτούν εμπειρίες με ανθρώπους της «άλλης πλευράς», ώστε να μειωθούν οι φανατισμοί, οι αντιμαχίες και η μονοδιάστατη προοπτική των "αντίπαλων" ομάδων και να δημιουργηθούν γέφυρες επικοινωνίας και συννενόησης μεταξύ τους.