Ημέρα Δράσης για την Ψυχική Υγεία

Από: ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ

30 ΜΑΗ 2009

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

info@psyspirosi.gr

Για πρώτη φορά, πριν ένα χρόνο, στις 24 Μάη 2008, εκατοντάδες άτομα με ψυχιατρική εμπειρία, οικογένειες, λειτουργοί ψυχικής υγείας στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, φοιτητές και πολλοί άλλοι βαδίσαμε σε μια διαδήλωση προς τη Βουλή, φέρνοντας στην επιφάνεια την κατάρρευση του συστήματος της ψυχικής υγείας και διεκδικώντας ένα σύστημα φροντίδας που διασφαλίζει στον καθένα ελευθερία, αξιοπρέπεια και σεβασμό γι΄ αυτό που είναι.
Η κατάσταση που διαπιστώναμε τότε, ένα ψυχιατρικό σύστημα, δηλαδή, που βασίζεται στον εγκλεισμό, τον αποκλεισμό και το στιγματισμό, με πλήρη απουσία θέσεων εργασίας και εν γένει μέτρων κοινωνικής στήριξης, με αβοήθητες τις οικογένειες, με χιλιάδες κενές θέσεις λειτουργών στο δημόσιο και με απλήρωτους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό ‘μη κερδοσκοπικό’ τομέα, όχι μόνο δεν δείχνει σημάδια βελτίωσης, αλλά έχει ραγδαία επιδεινωθεί.
Αν μέχρι τώρα η ψυχική υγεία ήταν απλώς η τελευταία στα ενδιαφέροντα των κυβερνώντων, το ξέσπασμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης και οι συνέπειές της στις πολιτικές επιλογές και τις προτεραιότητες της εξουσίας δημιουργεί μια καινούργια κατάσταση που δεν εξανεμίζει μόνο κάθε ελπίδα για μεταρρυθμιστικές παραχωρήσεις, αλλά θέτει στην ημερήσια διάταξη τον κίνδυνο μιας σκόπιμης και οργανωμένης παλινδρόμησης σε πολιτικές που συνδυάζουν την ακραία στέρηση με τον άκρατο αυταρχισμό.
Οι λογικές του εγκλεισμού αποκτούν προτεραιότητα στα επιλογές των κυβερνώντων, αλλά και της κατεστημένης ψυχιατρικής κοινότητας.
Το κλείσιμο των μικρότερων ψυχιατρείων και η συρρίκνωση των υπόλοιπων θα έπρεπε να σημαίνει την αποδόμηση του απαρχαιωμένου χαρακτήρα της ψυχιατρικής φροντίδας, της κουλτούρας, των επαγγελματικών ρόλων, της χρήσης των πόρων και των χώρων και την οικοδόμηση μιας εναλλακτικής προσέγγισης στο πρόβλημα του ψυχικού πόνου : την εγκαθίδρυση, δηλαδή, των κοινωνικών και θεσμικών όρων για έναν ουσιαστικό διάλογο (αντί καταστολής) με τον πάσχοντα ‘άλλο’.
Τα δικαιώματα, για να γίνουν συγκεκριμένα και να πάψουν ν΄ αποτελούν αφηρημένες και υποκριτικές διακηρύξεις, θα έπρεπε ν΄ αποκτήσουν μιαν υλική υπόσταση : κατοικία, θέσεις εργασίας, ουσιαστική ενίσχυση του εισοδήματος, εκπαίδευση, κοινωνικές σχέσεις, ενίσχυση οικονομική και συναισθηματική των οικογενειών με ψυχικώς πάσχοντα μέλη.
Η ψυχική υγεία θα έπρεπε να εγκαθιδρυθεί ως ένα δημόσιο αγαθό που παρέχεται ισότιμα και δωρεάν, με όλα τα κριτήρια της ποιότητας των παροχών (και με ‘κριτήριο των κριτηρίων’ το βαθμό στον οποίο διασφαλίζουν και στηρίζουν την ελευθερία των υποκειμένων μέσα στον κοινωνικό ιστό) και όχι να ανατίθεται σε εργολάβους ιδιώτες, σε μια λογική ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησής της.
Ο σκοπός, όμως, δεν ήταν η κοινωνική επανένταξη, αλλά η αναδιάταξη του χώρου του κοινωνικού αποκλεισμού.
Καθώς, όμως, το όριο ανάμεσα στον αποκλεισμό και τον εγκλεισμό παραμένει πάντα πολύ λεπτό, στο βαθμό που τα άτομα παραμένουν στο χώρο του αποκλεισμού, το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται οι όροι για να καταλήγουν εκ νέου σε διάφορες αποθήκες και θυλάκους ποικίλων μορφών εγκλεισμού.
Ο ρόλος, σ΄ αυτό, των λειτουργών ψυχικής υγείας, με πρώτον απ΄ όλους αυτόν των ψυχιάτρων, έχει κομβική σημασία : αν, δηλαδή, θα λειτουργήσουν ως καταλύτες για την οικοδόμηση των δικαιωμάτων ή για την ακύρωσή τους μέσω της αποδοχής της κοινωνικής ανάθεσης για λογικές εγκλεισμού για τη διαχείριση και το πνίξιμο των αναγκών.
Απέναντι σ΄ αυτό το αδιέξοδο και την απορρύθμιση του συστήματος είναι ήδη έτοιμες οι ‘διορθωτικές’ προτάσεις : ειδικά οικοτροφεία για ‘δυσίατα’ περιστατικά, ειδικές μονάδες ‘μέσης ασφαλείας’ για τη νοσηλεία ‘επικίνδυνων ασθενών’, διάλυση κάθε προοπτικής ουσιαστικής και εναλλακτικής κοινοτικής φροντίδας.
Οσο πιο πολύ στενεύουν τα κοινωνικά περιθώρια για ουσιαστική ένταξη και αποδοχή των ψυχικά πασχόντων, όσο περισσότερο η κατεστημένη κοινωνική οργάνωση θέτει στο περιθώριο ως ‘πλεονάζοντες’ και ‘άχρηστους’ (και, ως εκ τούτου, ‘επικίνδυνους’) όλο και περισσότερους, τόσο περισσότερο ο κατεστημένος ψυχιατρικός θεσμός λειτουργεί (διαμορφώνοντας, αναπαράγοντας και παγιώνοντας την αντίστοιχη κουλτούρα, πέρα από τις όποιες ατομικές προθέσεις) κατ’ εντολήν μια κοινωνικής τάξης που απαιτεί την κατασταλτική διαχείριση ενός μέρους (του μεγαλύτερου) των κοινωνικών αναγκών που δεν βρίσκουν απάντηση ‘αλλιώς και αλλού’.
Το καθεστώς της ανομίας μέσα στο οποίο ασκείται η ψυχιατρική φροντίδα (εκτός από μερικές νησίδες εναλλακτικών πρακτικών σε όλη τη χώρα που δείχνουν ότι η υπέρβαση της ιδρυματικής βίας είναι δυνατή) γίνεται, πλέον, όλο και πιο ορατό : φαίνεται από τον τρόπο που γίνεται το πλήθος των ακούσιων νοσηλειών, από την πληθώρα των μηχανικών καθηλώσων, από τους θανάτους ασθενών δεμένων (και ξεχασμένων) πάνω στο κρεβάτι τους, από την αλόγιστη χρήση των ψυχοφαρμάκων, από τη διαιωνιζόμενη ‘ασάφεια’ ως προς τα δικαιώματα των νοσηλευόμεων ακουσίως (αλλά και εκουσίως) ψυχικά ασθενών, από το ‘κοινωνικό κενό’ που περιμένει την πλειονότητα όσων παίρνουν εξιτήριο, ή ξεμυτίζουν έξω από τη στεγαστική τους δομή, από την κακομεταχείριση ψυχικά ασθενών από τις διάφορες αρχές, όπως ο βαρύτατος τραυματισμός με αμετάστρεπτες εγκεφαλικές βλάβες του Χρ. Χρονόπουλου στο ΑΤ Καλλιθέας (τραυματισμός για τον οποίο η διενεργηθείσα ΕΔΕ δεν βρήκε, για μιαν ακόμη φορά, ‘κανέναν ένοχο’).
Για μιαν ακόμη φορά δηλώνουμε :
Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί άλλο. Δεν αφορά μόνο τους άμεσα εμπλεκόμενους. Αφορά όλη την κοινωνία.
Καλούμε και πάλι όλους, άτομα, ομάδες, συλλογικότητες και σωματεία χρηστών, οικογενειών, εργαζομένων στην ψυχική υγεία, στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, προσφύγων και μεταναστών, σπουδαστών των σχολών επαγγελμάτων που εμπλέκονται στην ψυχική υγεία και καθένα που θέλει να αγωνιστεί ενάντια στον αποκλεισμό και το ρατσισμό, για ένα δημόσιο, αξιοπρεπές, ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σύστημα υπηρεσιών ψυχικής υγείας,
να συμμετάσχουν στην ημέρα δράσης για τη ψυχική υγεία

Σάββατο, 30 Μαϊου 2009, 9 πμ,
στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50)
Συζήτηση για την «Ψυχιατρική καταστολή και την κοινωνική χειραφέτηση», καλλιτεχνικά δρώμενα και διαδήλωση προς τη Βουλή
«Πανελλαδική Συσπείρωση για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση», «Ομάδα Αυτοβοήθειας Αθήνας», «Δ.Υ.Ψ.Α.,» «Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία» (ΠΟΣΟΨΥ), «Σ.Ο.Ψ.Υ.», «Σ.Ο.Ψ.Υ. Πατρών», «Σ.Ο.Ψ.Υ. Ν.Σερρών», «Σ.Ο.Ψ.Υ. Θεσσαλονίκης», Σύλλογος οικογενειών Ηπείρου «η Εστία», Σύλλογος οικογενειών Κοζάνης «Ο Αγ. Αντώνιος», ΠΑ.Σ.Ο.Ψ.Υ. ν. Χανίων, «Σ.Ο.Ε.Ψ.Υ. Σάμου», «Παγκρήτιος Σύλλογος Οικογενειών Ψυχική Υγείας», «Σωματείο Εργαζομένων στις Κοινωνικές Υπηρεσίες Ιδιωτικών Φορέων», «Καλειδοσκόπιο», «Τετράδια Ψυχιατρικής», «ΚΟΙ.Σ.Π.Ε. ΤΟ.ΨΥ .Δωδεκανήσου» (Λέρου) , «ΚΟΙ.Σ.Π.Ε. ΤΟ.ΨΥ. Δυτ. Θεσσαλονίκης»,...
…έπονται και άλλες υπογραφές