Ύπνος

του Γιάννη Βελίκη

Ο επαρκής ύπνος είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την υγεία και την ευεξία του ανθρώπου. Χωρίς τον απαραίτητο σε διάρκεια και σε ποιότητα ύπνο μπορούν να επέλθουν πολλές σωματικές και ψυχικές διαταραχές.
Κατά τη διάρκεια του ύπνου ενεργοποιείται ο ιππόκαμπος που σχετίζεται με τη μνήμη και άλλες περιοχές επεξεργασίας δεδομένων. Επίσης ο ύπνος βοηθά τις ορμόνες του σεξ και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Τέλος ο μεσημεριανός ύπνος συμβάλλει στη μακροζωία.
· Χωρίς επαρκή ύπνο τα κέντρα που ελέγχουν τα συναισθήματα αντιδρούν υπερβολικά. Ο εγκέφαλος δεν είναι σε θέση να αξιολογεί συνολικά τις συναισθηματικές εμπειρίες και να αντιδρά κατάλληλα, αφού απενεργοποιούνται οι υπεύθυνες δομές στο προμετωπιαίο λοβό.
· Η ανεπάρκεια ύπνου αυξάνει την όρεξη! Συγκεκριμένα αυξάνεται η ορμόνη γκρελίνη και μειώνεται η ορμόνη λεπτίνη. Αυτό αυξάνει την όρεξη και ενώ λείπει ύπνος από τον οργανισμό, η εντύπωση είναι ότι ο οργανισμός πεινάει.
· Στους εφήβους που ξενυχτούν ασχολούμενοι στο κομπιούτερ ή παρακολουθώντας τηλεόραση, η αϋπνία μπορεί να προκαλέσει κακή διάθεση, νεύρα, χαμηλή απόδοση στο σχολείο, δυσκολίες συγκέντρωσης και προσοχής. Η αϋπνία στους έφηβους μπορεί να προέρχεται από ερωτική αποτυχία, πίεση, άγχος, κατάθλιψη, δυσθυμία, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αρνητική αυτοεικόνα και επιβάλλεται να αντιμετωπισθεί έγκαιρα.
· Ο αριθμός των εργαζομένων που εργάζονται εξουθενωτικά έχει αυξηθεί δραματικά. Το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης έχει γίνει μια από τις κυριότερες διαταραχές των εργαζομένων (χαμηλόβαθμων και υψηλόβαθμων).
· Η χρόνια αϋπνία αυξάνει το ενδεχόμενο να παρουσιαστούν συμπτώματα αγχωδών διαταραχών και κατάθλιψης.
· Προκειμένου να βοηθηθεί ο ύπνος μπορούν να εφαρμοστούν απλές οδηγίες όπως:
· Χαλάρωση πριν τον ύπνο. Αποφυγή τηλεόρασης, ηλεκτρονικών παιχνιδιών ή έντονης γυμναστικής.
· Αποφυγή έντονων φώτων.
· Απασχόληση όσο είναι δυνατόν σε όλη τη διάρκεια της ημέρας.
· Το Σαββατοκύριακο ο ύπνος δεν είναι καλό να παρατείνεται άνω των δύο ωρών, προκειμένου να μην απορυθμιστεί το ρολόι ύπνου – ξύπνιου.
· Αποφυγή καφέ, κόκα κόλας και κακάο το απόγευμα.