Ξέρετε τι κάνουν τα παιδιά σας;

του Κλάους Κρίστιαν Μάλζαν 18-03-2009

Οι δολοφόνοι των μαθητών στην Ερφούρτη, το Εμσντέτεν και του Βίνεντεν είχαν κάτι κοινό: ήταν όλα τους παιδιά που κατάγονταν από την «καρδιά» της γερμανικής κοινωνίας. Αυτό κάνει πολύ πιο τρομερή την άβυσσο που αντικρίζει σήμερα η Γερμανία. Και είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο όταν ψάχνουμε για τα διδάγματα αυτών των τερατωδών πράξεων, είναι μάταιο να ζητάμε απαγορεύσεις ή περιορισμούς. Το πρόβλημα είμαστε εμείς -όλοι μας.
Όπως παραδέχονται ανοικτά πολλοί ανάμεσά τους, οι πολιτικοί στο Βερολίνο τα 'χουν χαμένα. Όσοι σήμερα δηλώνουν πώς ξέρουν τι πρέπει να γίνει, απλά ψεύδονται. Είναι φυσικό μετά από τόσο ειδεχθή εγκλήματα να προτείνονται ένα σωρό πράγματα. Οι κεντροαριστεροί σοσιαλδημοκράτες π.χ. επικεντρώνονται στα κλαμπ σκοποβολής, που τα μέλη τους τείνουν να ψηφίζουν συντηρητικά. Οι συντηρητικοί υποδεικνύουν τα βίαια βιντεοπαιχνίδια, με τα οποία διασκεδάζουν οι νεότεροι -λιγότερο συντηρητικοί- Γερμανοί. Με τους πολιτικούς και τους ανακριτές να δέχονται πελώρια πολιτική πίεση, οι πάντες σπεύδουν να ανακοινώσουν επιτυχίες, που λίγο αργότερα αποδεικνύονται ψευδεπίγραφες.
Διαμορφώνεται μία παράλογη κατάσταση: όταν τα πράγματα είναι ήσυχα, ο μέσος Γερμανός ανησυχεί για τον υπερβολικό κρατικό έλεγχο. Μετά όμως από ένα φονικό σε ένα σχολείο -όπως αυτό της περασμένης εβδομάδας, όπου ο δεκαεπτάχρονος Τιμ Κρέτσμερ (Tim Kretschmer) πυροβόλησε και δολοφόνησε 15 ανθρώπους πριν στρέψει τελικά το όπλο του κατά του εαυτού του- οι πάντες ζητούν εντονότερο κρατικό έλεγχο.
Ακόμα και οι πολιτικές αντιπαραθέσεις, ακολουθούν ένα κοινό σχήμα με αυτές που ακολούθησαν τα φονικά στα σχολεία στην Ερφούρτη το 2002 και το Εμσντέτεν το 2006. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις οι νόμοι περί οπλοκατοχής έγιναν αυστηρότεροι, πράγμα που δεν απέτρεψε το μακελειό στο Βίνεντεν. Ακόμα και τα ερωτήματα που θέτουν πολιτικοί και ειδήμονες είναι πανομοιότυπα: γιατί να μην ελέγχει η αστυνομία τα διαδικτυακά «τσατ ρουμ» όπου οι μελλοντικοί δολοφόνοι καμαρώνουν και προαναγγέλλουν τις πράξεις τους; Μπορούσε κανείς να αποτρέψει τις δολοφονίες; Ποια πρέπει να είναι η νομοθετική μας αντίδραση;
Το ζήτημα της ατομικής ευθύνης συζητήθηκε ελάχιστα. Κι όμως, θα έπρεπε να βρίσκεται στο κέντρο του δημόσιου διαλόγου. Διότι, ποιοι άλλοι είναι υπεύθυνοι για τη συμπεριφορά των παιδιών, αν όχι οι γονείς τους; Αν οι γονείς αδιαφορούν, δεν γνωρίζουν τι σκαρώνουν τα παιδιά τους, τι τα ανησυχεί, τι βλέπουν, ποιες ιστοσελίδες επισκέπτονται, απλά βλάπτουν τα παιδιά τους. Και σε περιπτώσεις σαν το Βίνεντεν, βλάπτουν μια ολόκληρη πόλη, μια ολόκληρη χώρα.
Ο πατέρας του Τιμ Κρέτσμερ διέθετε πάνω από μια ντουζίνα όπλα στο σπίτι, ένα από τα οποία χρησιμοποίησε ο γιος του για το αιματοκύλισμά του. Πριν όμως τα βάλουμε με την οικογένειά του: πώς λένε το παιδί που κάθεται δίπλα στο δικό σας στο σχολείο; Τι διαβάζει η κόρη σας τούτο τον καιρό; Διαβάζει τίποτα; Πόσο καιρό πέρασε το παιδί σας στο «φέισμπουκ» χτες βράδυ; Αντιπαθεί ιδιαίτερα κάποιον δάσκαλό του; Τι προγραμματίζει η κόρη σας για αυτό το Σαββατοκύριακο;
Ξέρω, ξέρω, δεν είναι «κουλ». Αν όμως το παιδί σας πλαγιάζει σε κανένα ψηφιακό λημέρι κάθε βράδυ αντί για το κρεβάτι του, ήρθε η ώρα να τραβήξετε την πρίζα. Όταν μεγαλώνεις παιδιά, δεν μπορεί όλα να γίνονται κατόπιν συμφωνίας. Και κανείς δε διόρισε τους υπολογιστές παγκόσμιους παιδαγωγούς, έστω κι αν το παιδί σας κάθεται ήρεμα κι ωραία εμπρός στην οθόνη του. Τα προβλήματα δεν αφορούν μόνο τις φτωχές οικογένειες, αλλά κάθε κοινωνική κατηγορία.
Το ζήτημα δεν είναι να προκηρύξουμε γονική δικτατορία. Η ιδέα είναι να δείξουμε ζωηρό ενδιαφέρον για το πώς ζούνε τα παιδιά μας. Μιλήστε μαζί τους... Αστειευτείτε μαζί τους. Παρ' τε τους στα σοβαρά, να είστε παρόντες όταν σας ζητούν, Αυτό είναι που λέμε οικογένεια.
Και δεν έχει σημασία για τι είδους οικογένεια πρόκειται: με δυο γονείς ή έναν, διαζευγμένη ή όχι. Πρέπει να ενδιαφερόμαστε περισσότερο για τα παιδιά μας. Ασφαλώς, οι γονείς δε διαθέτουμε πάντα την απαιτούμενη ενέργεια. Φυσικά, κάποτε στερεύουμε από ιδέες. Αλλά το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να θυμηθούμε τα δικά μας παιδικά χρόνια και να τα προσαρμόσουμε σε όσα ξέρουμε για την εποχή μας -ενστικτωδώς, οι πάντες ξέρουμε τι θα ήταν ωφέλιμο για μας όταν ήμαστε παιδιά και τι όχι. Ένα οπλοστάσιο στο σαλόνι π.χ. ξέρουμε πως δεν προσθέτει τίποτα στο ζύγι.
Συζητούμε αρκετό καιρό για το νομικό πλαίσιο της οπλοχρησίας και των βιντεοπαιχνιδιών. Αλλά αυτά δεν είναι το μεγάλο μας πρόβλημα. Το μεγάλο μας πρόβλημα είναι πως οι γονείς δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους.