της Μαρί-Μπεατρίς Μποντέ
Τριάντα τρεις Αμερικανοί, Γάλλοι, 'Αγγλοι, Ινδοί κ.λπ οικονομολόγοι εργάζονται εδώ κι ένα χρόνο στο πλαίσιο της «επιτροπής για την καταμέτρηση των οικονομικών επιδόσεων και της κοινωνικής προόδου», που δημιουργήθηκε στις αρχές του 2008 με πρωτοβουλία του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί (Nicolas Sarkozy), και στην οποία προεδρεύει ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομίας Τζόζεφ Στίγκλιτζ (Joseph Stiglitz). Αποστολή της επιτροπής; Να προσδιορίσει νέους δείκτες καταγραφής των οικονομικών επιδόσεων, που να ξεπερνούν τα μειονεκτήματα όσων χρησιμοποιούνται σήμερα.
Οι παραλογισμοί του «ακαθαρίστου εγχώριου προϊόντος» (ΑΕΠ) είναι γνωστοί: σε περίπτωση π.χ. φυσικών καταστροφών, το ΑΕΠ αυξάνει, καθώς υπολογίζει τις δαπάνες των εργασιών ανοικοδόμησης και αγνοεί το κόστος των ζημιών. Επιπλέον, η άνοδος του ΑΕΠ δε συμβαδίζει με τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ανθρώπων. «Θέλουμε να προτείνουμε λύσεις για τα προβλήματα αυτά, όχι μόνο για τη Γαλλία, αλλά για όλες τις χώρες που θα ενδιαφερθούν για τη δουλειά μας», διευκρινίζει ο οικονομολόγος Ζαν-Πολ Φιτουσί (Jean-Paul Fitoussi), συντονιστής της επιτροπής.
Το τελικό πόρισμα της επιτροπής αναμένεται να κατατεθεί στα μέσα Μαΐου, αλλά ορισμένα από τα συμπεράσματά του είναι ήδη γνωστά.
Ένα καινούργιο ΑΕΠ
Για τον κ. Φιτουσί, «το πρόβλημά μας είναι να μετράμε στο ενεργητικό ό,τι είναι θετικό και στο παθητικό ό,τι είναι αρνητικό». Π.χ: όταν τα ενοίκια στο κέντρο μιας πόλης παίρνουν την ανιούσα, οι κάτοικοι του κέντρου ωθούνται στα προάστια. Η οικοδόμηση νέων κατοικιών και η καθιέρωση νέων γραμμών συγκοινωνίας ανεβάζουν το ΑΕΠ, αλλά ο χρόνος μετακίνησης ή η ρύπανση του περιβάλλοντος λόγω αυτών των μετακινήσεων, είναι αρνητικά μεγέθη, που η επιτροπή θέλει να λαμβάνονται υπόψη στο παθητικό του ΑΕΠ. Ο δείκτης θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη του διάφορα ακόμα μεγέθη που έχουν προφανή οικονομική διάσταση, όπως είναι ο εθελοντισμός ή η ενασχόληση με τα οικιακά.
Οι εμπειρογνώμονες επιθυμούν επίσης να εξαλείψουν τις λανθασμένες εντυπώσεις στις οποίες οδηγεί ο ισχύων τρόπος μέτρησης του ΑΕΠ. Εξ ου και η σημαντική δουλειά που έγινε στο ζήτημα της καταμέτρησης των ανισοτήτων, που τους οδηγεί να προτιμούν το «ενδιάμεσο» εισόδημα (που χωρίζει τον πληθυσμό σε δύο ίσα στρατόπεδα -στο 50% που κερδίζει περισσότερα και στο 50% που κερδίζει λιγότερα), αντί του «κατά κεφαλήν εισοδήματος» που μπορεί να ανεβαίνει ενώ ανεβαίνει το εισόδημα μόνο των πλουσίων, και όχι αναγκαστικά και εκείνο των φτωχότερων.
Βιώσιμη ανάπτυξη
Η επιτροπή μοιάζει αποφασισμένη να συμπεριλάβει στους δείκτες της τις εκπομπές CO2, τη βιοποικιλότητα και το «οικολογικό αποτύπωμα» (την έκταση της γης που είναι απαραίτητη για να χορηγήσει τις πρώτες ύλες που καταναλώνει ένας δεδομένος πληθυσμός ή για να αφομοιώσει τα απορρίμματά του). Η «επιτροπή Στίγκλιτζ» υιοθετεί έτσι μία ιδέα της «Γκρενέλ του περιβάλλοντος». Ο πρωθυπουργός συγκάλεσε στις 20 Ιανουαρίου την «οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική επιτροπή» (CESE), προκειμένου να της ζητήσει τη γνώμη της για το αν θα πρέπει να συμπεριληφθεί το «περιβαλλοντικό αποτύπωμα» στους μελλοντικούς οικονομικούς δείκτες. Η CESE θα παραδώσει τη γνώμη της έως τα τέλη Μαΐου.
Ευζωία
Ο κ. Στίγκλιτζ διάκειται ευνοϊκά σε δείκτες που μετρούν την υποκειμενική αίσθηση του πληθυσμού για διάφορα φαινόμενα, όπως η ποιότητα της ζωής, το συναίσθημα ευωχίας κ.λπ. Δεν είναι τυχαία η παρουσία στις τάξεις της επιτροπής του -ειδικού σε αυτού του τύπου τους δείκτες- καθηγητή του Πρίνστον Ντάνιελ Κάνεμαν (Daniel Kahneman).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου