ΕΙΡΗΝΗ ΦΕΡΕΤΗ
Κοινωνιολόγος – Εγκληματολόγος
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Παλλήνη 16/1/08
ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ
Ένα υπαρκτό και σύνθετο φαινόμενο που όλες οι κοινωνίες καλούνται να αντιμετωπίσουν.
Είναι η βία που ασκείται μέσα στην οικογένεια από τα «ισχυρά» προς τα πιο «αδύναμα» μέλη ως μορφή εξουσιασμού, επίδειξη ισχύος, κατάχρηση ρόλων, στέρηση ελευθερίας και αυτονομίας των θυμάτων και προσβολή της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας τους.
Σωματική τιμωρίαΤα αναγκαία βήματα
Σωματική τιμωρία είναι η επιβολή πόνου στο σώμα του παιδιού ως τιμωρία για κάποια πράξη ή συμπεριφορά που δεν εγκρίνει ο/η τιμωρός και είναι συνήθως η πρώτη επαφή/ «εξοικείωση» του παιδιού με τη βία. Η ΣΤ διαφοροποιείται από την σωματική κακοποίηση λόγω της σοβαρότητας της πράξης καθώς και της πολιτισμικής νομιμότητας
Η εικόνα του φαινομένου, έρευνα, ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία
Συνεργασία με κινήματα / πρωτοβουλίες άλλων χωρών, καλές πρακτικές
Δημοσιοποίηση: επιστημονική κοινότητα, ΜΜΕ
Σύμπραξη, κινητοποίηση φορέων, δημιουργία του Δικτύου
Έρευνα του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού
Κύριες ερευνήτριες:
Μεταξία Σταυριανάκη και Ειρήνη Φερέτη
«Η χρήση της σωματικής τιμωρίας στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών στη σύγχρονη ελληνική οικογένεια. Μία κοινωνιολογική μελέτη στην περιοχή της πρωτεύουσας» (1997)
Σωματική τιμωρία και πρωτογενής πρόληψη
Πρόληψη της κακοποίησης
Πρόληψη άλλων μορφών ενδοοικογενειακής βίας
Πρόληψη της βίας στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον
Προεργασία – Στάδια
1ο Στάδιο Επιλογή δείγματος από 12 δημόσια και 3 ιδιωτικά δημοτικά σχολεία
2ο Στάδιο Συνεργασία με Υπουργείο Παιδείας
3ο Στάδιο Εκπαίδευση βοηθών έρευνας
4ο Στάδιο α. Συνεργασία με τους διευθυντές
β. Συνεργασία με τους προέδρους των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων.
5ο Στάδιο Αλληλογραφία με τις μητέρες των παιδιών με προσωπική επιστολή.
6ο Στάδιο Τηλεφωνική επικοινωνία με τις μητέρες και προσδιορισμός προσωπικής συνέντευξης βάσει ερωτηματολογίου
Το δείγμα
Σωματική τιμωρία σε σχέση με φύλο και ηλικία παιδιού
Χρήση σωματικής τιμωρίας σε σχέση με φύλο και συμπεριφορά παιδιού
Μορφές σωματικής τιμωρίας
Σωματική τιμωρία και τραυματισμός
4% (21 περιπτώσεις) του δείγματος των παιδιών των οποίων οι γονείς χρησιμοποιούν σωματική τιμωρία, είχε υποστεί μικροτραυματισμούς όπως π.χ. μάτωμα της μύτης και εκδορές
1.2% (7 περιπτώσεις), είχε υποστεί σοβαρό τραυματισμό με αποτέλεσμα να χρειαστεί συρραφή του τραύματος ή / και νοσηλεία
Σωματική τιμωρία σε οικογένειες με ένα ή περισσότερα παιδιά
Σωματική τιμωρία σε μονογονεϊκές οικογένειες και οικογένειες με δύο γονείς
Σωματική τιμωρία και μορφωτικό επίπεδο μητέρας
Λόγοι για τους οποίους οι γονείς χρησιμοποιούν σωματική τιμωρία
Παράγοντες που ευνοούν τη χρήση της σωματικής τιμωρίας
Ένταση και εκνευρισμός από προβλήματα και καταστάσεις, ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά των παιδιών
Απουσία βοήθειας από άλλα άτομα υποστηρικτικά προς την οικογένεια όταν υπάρχει ανάγκη στο θέμα της φροντίδας των παιδιών
Αντίληψη ότι η σωματική τιμωρία είναι “κάτι που το κάνουν σχεδόν όλοι ή οι περισσότεροι”
Πόσοι από τους γονείς πιστεύετε ότι χρησιμοποιούν τη σωματική τιμωρία;
Αποτελεσματικότητα της σωματικής τιμωρίας
90% των παιδιών επαναλαμβάνουν την πράξη για την οποία τις «έφαγαν»
44% από αυτά μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα
Τι, κατά τη γνώμη σας, είναι πιο σοβαρό; Το να κτυπήσει κάποιος:
Νομοθεσία και αντιλήψεις
Η πλειονότητα των γονιών δήλωσαν ότι γνωρίζουν ότι η σωματική τιμωρία απαγορεύεται στο σχολείο (87%)
και
ότι συμφωνούν να ισχύσει η απαγόρευση της σωματική τιμωρίας και στη χώρα μας (78%)
Σωματική τιμωρία και κοινωνικοοικονομική θέση
Σωματική τιμωρία και κοινωνικοοικονομική θέση και ηλικία παιδιού
Τι διευκολύνει περισσότερο τους γονείς στο μεγάλωμα των παιδιών τους;
Σε πολύ υψηλό ποσοστό (>90%) οι γονείς πιστεύουν ότι με τη χρήση της σωματικής τιμωρίας
να γίνει επιθετικό
πεισματάρικο
αδιάφορο στην τιμωρία
το παιδί μπορεί να φύγει από το σπίτι
να εκδηλώσει διάφορες μορφές αντικοινωνικής συμπεριφοράς
Οι γονείς πιστεύουν ότι η σωματική βία μπορεί να προκαλέσει:
Τραυματισμούς
Να κάνει το παιδί να αισθάνεται ανεπιθύμητο
Να προκαλέσει κατάθλιψη και συναισθηματικά προβλήματα
Να κλονίσει τη σχέση γονιού παιδιού
Να καθυστερήσει την περιέργεια και την πνευματική του ανάπτυξη
Να καλλιεργήσει το φόβο και
Ότι με τη χρήση της σωματικής τιμωρίας είναι πολύ πιθανό τα παιδιά να χρησιμοποιούν βία ως ενήλικες στα δικά τους παιδιά.
Από την έρευνα στη δράση
Ερευνητικό πρωτόκολλο Β.1.10 σελ. 14
Χρησιμότητα της έρευνας
…….. Τα αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να αποτελέσουν τη βάση προγραμμάτων πρόληψης της ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και προώθησης και καλλιέργειας εναλλακτικών μορφών πειθαρχίας και διαπαιδαγώγησης, σύμφωνα με τις αρχές των δικαιωμάτων του παιδιού………………..
Οι πρώτες δράσεις στα πλαίσια του ΙΥΠ
Συνεργασία με EPOCH, Children are Unbeatable Alliance και Global Initiative to End Corporal Punishment και τον συντονιστή Peter Newell για την εξάλειψη της χρήσης της σωματικής τιμωρίας των παιδιών
Παραγωγή 2 τηλεοπτικών μηνυμάτων για την πρόληψη της σωματικής τιμωρίας σε συνεργασία ΙΥΠ με την ΓΓΝΓ και το Εθνικό Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Συνεργασία με τα Μ.Μ.Ε.
Συνεργασία με τα «ιδρυτικά μέλη» και εμπειρογνώμονες για τη δημιουργία του Δικτύου
Συμμετοχή σε επιτροπές, ομάδες εργασίας, συνέδρια, σεμινάρια
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Κείμενο ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ
Σκοπός : Η εξάλειψη της κοινωνικής αποδοχής και η υιοθέτηση της νομικής απαγόρευσης της σωματικής τιμωρίας στη χώρα μας, ώστε τα παιδιά να διαπαιδαγωγούνται με βάση το διάλογο, τη συμμετοχή, το σεβασμό των δικαιωμάτων και τις σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους.
Με το άρθρο 4 του Nόμου 3500/06
Καθίσταται σαφές ότι η σωματική τιμωρία σε βάρος των παιδιών δεν περιλαμβάνεται στα επιτρεπτά μέσα σωφρονισμού του άρθρου 1518 του ΑΚ σύμφωνα άλλωστε και με τις σύγχρονες παιδαγωγικές απόψεις.
Αιτιολογική Έκθεση Σχεδίου Νόμου «Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας»
Ο ρόλος του σχολείου
Για τα παιδιά έχει ιδιαίτερη σημασία να παρέχονται γνώσεις και πληροφόρηση για τους κινδύνους θυματοποίησης ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης και τη βαθμίδα του εκπαιδευτικού συστήματος.
Η έγκαιρη ενημέρωση και στήριξη μπορούν να προλάβουν την κοινωνική απομόνωση μέσα στην οποία τα θύματα υπομένουν αυτό που τους συμβαίνει με αισθήματα ενοχής και χαμηλής αυτοεκτίμησης.
Προϋποθέσεις στο πλαίσιο της οικογένειας:
ισότιμες σχέσεις και αλληλοσεβασμός
ανάγκη της ενδυνάμωσης της θέσης και του ρόλου της γυναίκας,
ουσιαστική εμπλοκή του πατέρα στο μεγάλωμα των παιδιών και
τα παιδιά να αντιμετωπίζονται ως υποκείμενα δικαιωμάτων
ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ:
Εθνικό Σχέδιο Δράσης
Αξιοποίηση και βελτίωση των υπηρεσιών που υπάρχουν
Ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης και αξιολόγηση
Νέες υποστηρικτικές δομές προσαρμοσμένες στις σύγχρονες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας
Αναθεώρηση στάσεων και κοινωνικών αντιλήψεων
Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Η ενδοοικογενειακή βία, ένα υπαρκτό και σύνθετο φαινόμενο έχει ανάγκη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης χωρίς ιδεολογικούς ανταγωνισμούς, χωρίς ακραίες επιστημονικές ερμηνείες και μονοδιάστατες επαγγελματικές παρεμβάσεις.
Όλοι μέσα από το ρόλο, την ιδιότητα μας, την υπευθυνότητα και την ευαισθησία μας έχουμε τη δυνατότητα να συμβάλλουμε στην πρόληψη και την αντιμετώπιση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου