42 ιδέες για μια καλύτερη Ελλάδα

των Διονυσίας Μαρίνου, Νικόλα Ζώη, Κατερίνας Δράκου, Μυρσίνης Λιοναράκη, Παναγιώτη Μένεγου

Πηγή: ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Στις ερχόμενες εκλογές, όπως πάντα, κάθε ψήφος μετράει. Αλλά δεν είναι ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η Ελλάδα. Οι ιδέες μετράνε επίσης και, σύμφωνα με μια άποψη, είναι το ήμισυ του παντός. Ο «ταχυδρόμος» ζήτησε από ανθρώπους που βιώνουν την ελληνική καθημερινότητα σε όλη τη χώρα –από συγγραφείς και καλλιτέχνες μέχρι μετανάστες και άστεγους- μία ιδέα που κάνει καλύτερη την Ελλάδα του μέλλοντός μας.

1. Μια ζωή ποδήλατο Φανταστείτε να ακούγαμε τους ήχους της φύσης στην πόλη, να αναπνέαμε καθαρό αέρα, να ήμασταν όλοι ήρεμοι και ευχαριστημένοι. Σκεφτείτε τη ζωή σας με ποδήλατο! (Μελίνα Σαμαρούδη 30 ετών, «ποδηλάτες Θεσσαλονίκης», Θεσσαλονίκη)

2. Αστυνομικοί για τους πολίτες Στην αστυνομία σπαταλιούνται δυνάμεις για τη φύλαξη των λεγόμενων «υψηλών» προσώπων, με αποτέλεσμα να μένει μικρό δυναμικό για να κάνει περιπολίες και να δίνονται λίγα ρεπό. Αυτό που χρειάζεται είναι να τεθεί ο αστυνομικός στην υπηρεσία των πολιτών. (Ευστράτιος Χ., 27 ετών, αστυνομικός, Αθήνα)

3. Αξιοποίηση εγκαταλειμμένων κτιρίων Οι άστεγοι καταλήγουν τελείως περιθωριακοί και οι μόνοι που ασχολούνται μαζί τους είναι τα κανάλια τα Χριστούγεννα -επειδή ο πόνος τους πουλάει. Κι όμως, υπάρχουν τόσα εγκαταλειμμένα κτίρια. Πόσο δύσκολο είναι να κατασκευαστούν μερικά λουτρά; Να φτιαχτούν μερικά καταλύματα; Πόσο δύσκολη είναι, τέλος πάντων, λίγη αγάπη; (Στέλιος Σέργης, 51 ετών, άστεγος-υπάλληλος μανάβικου)

4. Αποσύνδεση του λυκείου απ' τις πανελλαδικές Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι χρειάζεται αναβάθμιση του λυκείου με την αποσύνδεσή του από την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλαγή των αναλυτικών προγραμμάτων, μείωση του αριθμού των μαθημάτων, περιορισμό της διδακτέας ύλης, βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολείων και διαρκή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. ('Αρης Νικόπουλος, 29 ετών, καθηγητής λυκείου, Γιάννινα)

5. Μικρότερη επιβάρυνση στις μικρές επιχειρήσεις Το κράτος θα μπορούσε τουλάχιστον να επιβάλει μια δίκαια φορολόγηση ανάλογη του κέρδους, ώστε οι μικρές επιχειρήσεις να ανασάνουν χωρίς να καταφεύγουν σε αυξήσεις που επιβαρύνουν τον καταναλωτή. (Νίκος Κααναγκίνης, 25 ετών, περιπτεράς, Μαρούσι)

6. Πρότυπα σχολεία Αν και η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από ωραίες ιδέες αλλά από πράξεις, θα τολμούσα να προτείνω τη δημιουργία μιας εκπαίδευσης «δύο ταχυτήτων», με τη λειτουργία πρότυπων σχολείων σε ολόκληρη τη χώρα, όπου η έντονη άμιλλα και η καθημερινή αξιολόγηση-μαθητών και καθηγητών θα μας εξασφάλιζαν στο μέλλον μια δυναμική μειοψηφία, που θα ήταν ικανή να παίξει έναν ηγετικό ρόλο στην κοινωνία μας. (Νίκος Δαββέτας, 48 ετών, συγγραφέας)

7. Ανάδειξη των αξιοθέατων Θα πρέπει να υπάρξει ανάδειξη και αξιοποίηση των αξιοθέατων και φυσικών πόρων σε τοπικό επίπεδο μαζί. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι και το πρόβλημα των συγκοινωνιών, οι οποίες πρέπει να εκσυγχρονιστούν. (Σίσσυ Γκιώνη, 48 ετών, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, Καμένα Βούρλα)

8. Σταθερή ηγεσία στο υπουργείο τουρισμού Δεν πρέπει να αλλάζει συχνά η ηγεσία του υπουργείου τουρισμού, ώστε να προγραμματίζεται και να ολοκληρώνεται ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο. Επίσης, σοβαρό θέμα είναι η ανεπαρκής παιδεία όχι μόνο των υπαλλήλων, αλλά και των «κατά τύχη» ιδιοκτητών επιχειρήσεων που ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό. (Βασίλης Μαθιουδάκης, 21 ετών, τουριστικός πράκτορας, Αττική)

9. Οι φοιτητές στο αμφιθέατρο Καμία αλλαγή στον τρόπο σκέψης του νεοέλληνα δεν πρόκειται να συντελεστεί δεδομένης της εικόνας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όταν η λειτουργία τους κρίνεται από την παρασκηνιακή δράση των εκκολαπτόμενων πολιτικών. Ωστόσο, όλοι αυτοί που εμφανίζονται να έχουν άποψη για την ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης χρειάζονται σύγχρονα γεωδαιτικά συστήματα (σ.σ. τοπογραφικά όργανα) προκειμένου να βρουν... τα αμφιθέατρα. (Οδυσσέας Κώνστας, 22 ετών, φοιτητής, Πάργα)

10. Ανάδειξη νέων ταλέντων και σχολικός αθλητισμός Η Ελλάδα μπορεί να βελτιωθεί μέσα στα γήπεδα, όπου τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να γυμναστούν. Πρέπει να δοθεί σημασία στο σχολικό αθλητισμό και οι γυμναστές να αναδείξουν νέα ταλέντα σε μικρές ηλικίες, τα οποία θα αξιοποιηθούν. Το ντόπινγκ να εξαφανιστεί και να αναπτυχθούν οι γενικότερες αθλητικές υποδομές. (Στέφανος Ζουριδάκης, 34 ετών, γυμναστής, Τρίπολη Αρκαδίας)

11. Προσωπικό και εξοπλισμός των νοσοκομείων Η μεγαλύτερη πληγή του συστήματος υγείας είναι η τεράστια έλλειψη προσωπικού. Προβλήματα δημιουργούνται και με τον εξοπλισμό, ο οποίος είναι ανεπαρκής και πολλές φορές απαρχαιωμένος. Τέλος, πρέπει οι εμβολιασμοί και κάποια φάρμακα να παρέχονται δωρεάν σε όλους τους πολίτες. (Βασιλική Μπαλάσκα, 27 ετών, νοσηλεύτρια, Πύργος Ηλείας)

12. Μείωση της φορολογίας στους ασθενέστερους Αν θέλουμε να μιλάμε για μια καλύτερη Ελλάδα, πρέπει να μειωθεί η βαριά και άδικη φορολογία στους οικονομικά ασθενέστερους και να αυξηθούν οι δημόσιες παροχές και οι διευκολύνσεις. Οι μονογονεϊκές οικογένειες πρέπει να στηρίζονται και να ενισχύονται από το κράτος και όχι να πλήττονται. (Ευγενία Τερζάκη, 60 ετών, μητέρα μονογονεϊκής οικογένειας, Μαρούσι)

13. Ενίσχυση των εγχώριων προϊόντων Πρέπει άμεσα να τονωθεί η ρευστότητα στην αγορά, που ξεκινάει από τον καταναλωτή και φτάνει έως και τον παραγωγό. Ένα ακόμα σημαντικό θέμα είναι και η ενίσχυση των εγχώριων προϊόντων, ώστε να είναι η πρώτη επιλογή των εμπόρων και όχι τα εισαγόμενα. (Χρήστος Στρουμπουλός, 38 ετών, ιδιοκτήτης κάβας, Μελίσσια)

14. Ισχυρό υπουργείο περιβάλλοντος Θέλει πολλά η Ελλάδα για να πάει μπροστά στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά χωρίς ισχυρό και παρεμβατικό υπουργείο περιβάλλοντος, με υπουργό διατεθειμένο να συγκρουστεί με συμφέροντα και περιβαλλοντικά ολέθριες νοοτροπίες, είναι αδύνατη οποιαδήποτε περιβαλλοντική πρόοδος. (Θεοδότα Νάντσου, συντονίστρια περιβαλλοντικής πολιτικής WWF-Ελλάς)

15.'Ελεγχος στους μεσάζοντες Οι δυσκολίες σε αυτή τη δουλειά είναι τόσες, που οι πιο πολλοί αγρότες αναγκάζονται να κάνουν και άλλα επαγγέλματα. Υπάρχει και μεγάλη κερδοσκοπία από εμπόρους και μεσάζοντες. Αυτό που χρειάζεται, λοιπόν, είναι φυσικά έλεγχος σε αυτά από το κράτος και περισσότερες επιδοτήσεις. (Γεώργιος Αδριανής, αγρότης, 31 ετών, Οροπέδιο Λασιθίου)

16. Παιδικοί σταθμοί στις εταιρείες Θα έπρεπε να υποχρεούται κάθε εταιρεία που απασχολεί πάνω από συγκεκριμένο αριθμό γυναικών να διαθέτει παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο. Όχι αναγκαστικά δωρεάν, ακόμα και αν πληρώναμε οι μαμάδες κάτι, πάλι θα μας συνέφερε και θα ήμασταν πολύ περισσότερο αποδοτικές. Θα αισθανόμασταν περισσότερη ασφάλεια και λιγότερες τύψεις και θα είχαμε το περιθώριο να εργαζόμαστε πιο πολύ. (Ελένη Αργυροπούλου, 32 ετών, εργαζόμενη μητέρα, Αθήνα)

17. Βαρύτητα στην έρευνα Ένα ενιαίο ταμείο με ίσες παροχές και υποχρεώσεις προς όλους τους πολίτες θα έλυνε ίσως τα περισσότερα προβλήματα στον τομέα της υγείας. Στη συνέχεια θα έπρεπε να μπει ένα φρένο στη φαρμακοβιομηχανία. Μια εξοικονόμηση χρημάτων από φάρμακα και υλικά θα επέτρεπε να βρεθούν πόροι ώστε να εκπαιδευτεί το προσωπικό των νοσοκομείων. Τέλος, νομίζω ότι θα έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στην έρευνα, η οποία αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι, στην ουσία, ανύπαρκτη. (Δημήτρης Τιτόπουλος, 42 ετών, νοσηλευτής σε μονάδα εντατικής θεραπείας, «αττικόν»)

18. Πολλοί δάσκαλοι στην αίθουσα Πρέπει να γίνει καθημερινή πραγματικότητα η ομαδική διδασκαλία στο σχολείο. Τότε ο αυριανός πολίτης θα καταφέρει να αποδεσμευτεί από το εγώ και θα μπορέσει να συνεργαστεί αποδοτικότερα για μια καλύτερη Ελλάδα. (Αγγελική Κουσβελάρη, 41 ετών, δασκάλα, Λαμία)

19. Δίκαιο φορολογικό σύστημα Ένα καλύτερο και δικαιότερο φορολογικό σύστημα με σταθερότητα, χωρίς «καπέλα» και έξτρα κλείσιμο βιβλίων, μια καλύτερη πρόσβαση στις τράπεζες, να αυξηθεί η αγοραστική δύναμη και να υπάρχει ρευστότητα στην αγορά. (Δημήτρης Χριστόπουλος, 52 ετών, καταστηματάρχης, Λαμία)

20. Σπουδές στα μέτρα σου Να περνάει κανείς στη σχολή που θέλει και που είναι ανάλογη με την κλίση και τα ενδιαφέροντά του. Να βρεθεί ένα σύστημα αξιολόγησης ουσιαστικό που να αφήνει και ουσιαστική γνώση, όχι γνώση που ξεχνάς μόλις τρεις μέρες μετά τις πανελλαδικές. (Νίκος Γούλας, 17 ετών, μαθητής λυκείου, Αθήνα)

21. Με το λεωφορείο στη δουλειά Στροφή στα μέσα μαζικής μετακίνησης, κι αυτή θα γίνει όχι με ευχολόγια και προτροπές ότι έτσι θα σώσουμε το περιβάλλον, αλλά όταν θα προτιμάμε να πάμε στη δουλειά μας με λεωφορείο γιατί θα μετακινηθούμε άνετα, οικονομικά και γρήγορα, χωρίς να περιμένουμε πολλή ώρα στη στάση. Μπορεί να γίνει. (Νότης Παρασκευόπουλος, 56 ετών, συγκοινωνιολόγος, Αθήνα)

22. Συγκοινωνία το χειμώνα Η πρώτη εικόνα στα ακριτικά νησιά είναι αυτή της εγκατάλειψης. Πρέπει λοιπόν αρχικά να ενισχυθούν με απλά πράγματα. Δεν έχουμε ούτε αρκετό ούτε καλό νερό, ενώ η επικοινωνία το χειμώνα είναι πολύ περιορισμένη. Καλό θα ήταν να ξεκινήσει κανείς από αυτά, αλλά ακόμα θα χρειάζεται πολλή δουλειά. (Κώστας Τρικοίλης, 36 ετών, κάτοικος Ψερίμου)

23. Οι πολίτες να καθαρίζουν τα πεζοδρόμιά τους Να μάθουν οι πολίτες να εναποθέτουν τα απορρίμματα εντός κάδου, να εφαρμοστεί αυτό που γίνεται ήδη στην Ευρώπη και όλοι καθαρίζουν τα πεζοδρόμια μπροστά από τα σπίτια τους, να ενημερώνουν για ογκώδη αντικείμενα, να καταργηθούν οι χωματερές και να γίνεται εργοστασιακή επεξεργασία απορριμμάτων. (Γιώργος Παναγούλης, 35 ετών, υπεύθυνος καθαριότητας, Αθήνα)

24. Πολιτικός γάμος για ομοφυλόφιλους Η Ελλάδα να ακολουθήσει το ευρωπαϊκό κεκτημένο του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, νομοθετώντας υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων στον πολιτικό γάμο. την υιοθεσία, αλλά και υπέρ του δικαιώματος των διαφυλικών ατόμων να αναγνωρίζονται με το κοινωνικό τους φύλο στην ασφάλιση και την ιατρική περίθαλψη. (Μαρίνα Γαλανού, εκδότρια «πολύχρωμου πλανήτη»)

25. Χτίστε όμορφα σχολεία Μια πρόταση θα ήταν να αναθέσει η πολιτεία μέσω του «οργανισμού σχολικών κτιρίων» σε νέους αρχιτέκτονες την κατασκευή σχολείων. Γιατί το σχολείο είναι το πρώτο δημόσιο κτίριο με το οποίο έρχεται σε επαφή η νέα γενιά. (Νικόλας Τραβασάρος, 35 ετών, αρχιτέκτονας, εταιρεία «diversity», Αθήνα-Λονδίνο)

26. Διάλογος με τους μετανάστες Οι νόμοι για την ένταξη των μεταναστών θέλουν ριζικές αλλαγές, ώστε να τους δίνονται πιο εύκολα οι άδειες διαμονής, να έχουν τα δικαιώματα που ορίζουν οι ευρωπαϊκές οδηγίες και να μην καταφεύγουν σε παραβατικές συμπεριφορές. Ούτε γίνεται να συγκεντρώνουν υπερβολικά πολλά ένσημα για την ανανέωση των αδειών τους. Αλλά το σημαντικότερο είναι ο διάλογος και η συμμετοχή στη δημόσια ζωή. Κυρίως για τα παιδιά μας, για τη δεύτερη γενιά μεταναστών. (Ανουάρ Ικμπάλ -Anwar Iqbal- 36 ετών, αντιπρόεδρος του ελληνοπακιστανικού συλλόγου)

27. Ακριβείς υπολογισμοί για τους φορολογούμενους Είναι ξεκάθαρη η ανάγκη για απλοποίηση της νομοθεσίας, οι λαβύρινθοι της οποίας οδηγούν σε αδιέξοδα. Επίσης ελέγχονται συνήθως οι επιχειρήσεις που εμφανίζουν τζίρο (και άρα είναι συνήθως πιο ειλικρινείς), ενώ ξεφεύγουν αυτοί που πραγματικά φοροδιαφεύγουν. Χώρια που λόγω λάθους υπολογισμού και στόχευσης των τεκμηρίων καταλήγουν να κλειδώνονται τα εισοδήματα των πραγματικά παραγωγικών. (Δημήτρης Γεωργίου, 38 ετών, λογιστής-φοροτεχνικός, Αθήνα)

28. Νέες τεχνολογίες στο δημοτικό Η πολιτεία πρέπει να δώσει βάση κυρίως στην προώθηση των νέων τεχνολογιών, από τη σχολική κιόλας ηλικία. Ο ιδιωτικός τομέας να παρέχει κι αυτός εξειδικευμένη εκπαίδευση στους εργαζόμενούς του, ενώ οι τεχνολογικοί εξοπλισμοί να έχουν τιμές πιο προσιτές. (Νίκος Περιστεράς, 28 ετών, τεχνικός υπολογιστών, Μαρούσι)

29. Υποστήριξη σε ανεξάρτητες δισκογραφικές Χρειαζόμαστε καλύτερα έργα και δημιουργούς που να μπορούν να εμπνεύσουν και όχι απλά να θέλουν να είναι στο προσκήνιο. Σε πρακτικό επίπεδο ίσως βοηθούσε μια κρατική υποστήριξη σε ανεξάρτητες δισκογραφικές με παρόμοιο όραμα. (Γιάννης Αναγνωστάτος «Lolek», τραγουδοποιός)

30. Οδηγίες για τους μετανάστες στη γλώσσα τους Τα έγγραφα των μεταναστών πρέπει να συνοδεύονται από οδηγίες στη γλώσσα τους και όχι μόνο στα ελληνικά. Στη γλώσσα τους επίσης να είναι γραμμένα τα δικαιώματά τους, αλλά και οι υποχρεώσεις απέναντι στο ελληνικό κράτος. Για να γίνουν αυτά, πρέπει να διευκολυνθεί η διαδικασία έκδοσης εγγράφων και να μπουν εκπαιδευμένα άτομα στις κατάλληλες θέσεις. (Νοέλ Κόσο, 61 ετών, μηχανολόγος, ιρακινής καταγωγής)

31. Πιλοτικά προγράμματα στη δημόσια διοίκηση Ιδέα μαγική δεν υπάρχει. Σε κάθε τομέα χρειάζεται ιεράρχηση θεμάτων, οργάνωση, προτεραιότητες και αξιολόγηση σε τακτά χρονικά διαστήματα. 'Αριστο παράδειγμα είναι ο Έλληνας στο εξωτερικό, που διαπρέπει όταν βρεθεί σε οργανωμένο περιβάλλον όπου τηρούνται οι νόμοι. Μικρά πιλοτικά προγράμματα λοιπόν σε όλους τους τομείς και κυρίως στη διοίκηση θα επιδρούσαν θετικά. (Νάσος Χατζόπουλος, συνταξιούχος αρχιτέκτονας-πολεοδόμος 90 ετών, Παιανία)

32. Μια κοινωνία αναγνωστών Για έναν άνθρωπο που κινείται χρόνια στο χώρο του βιβλίου, μια καλύτερη Ελλάδα είναι μια κοινωνία αναγνωστών, με μια πολιτεία που υποστηρίζει τους συγγραφείς της. Αυτό προϋποθέτει μέριμνα για τον πολιτισμό και την παιδεία, δημόσιο βήμα για τους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, αλλά και μια σφαιρική κοσμοαντίληψη για την ποιότητα ζωής και την κουλτούρα. (Θανάσης Καστανιώτης, 65 ετών, εκδότης)

33. Το περιβάλλον πάνω απ' όλα Να αλλάξουν τα μυαλά των ανθρώπων, να αλλάξουν οι προτεραιότητές μας, να σταματήσουμε να καίμε μια πανέμορφη χώρα, να βάλουμε το περιβάλλον πάνω από όλα -ούτε μισό φύλλο καμένο πια! (Ράνια Οικονομίδου, ηθοποιός, Αθήνα)

34. Υποδομές στις αθλητικές ακαδημίες Στον αθλητισμό, πέρα από τις εγκαταστάσεις που πρέπει να δημιουργηθούν, πρέπει να δοθεί έμφαση στις ακαδημίες με καλούς προπονητές και σωστές υποδομές. (Ανδρέας Ανδρεάδης, 27 ετών, πετοσφαιριστής, Αθήνα)

35. Ευρυζωνικά δίκτυα παντού Πρέπει να αγκαλιάσουμε την πληροφορική και τα προϊόντα της. Πώς θα γίνει αυτό; Με υψηλό βαθμό διείσδυσης της ευρυζωνικότητας, με ειδικευμένους και όχι «πασπαρτού» εργαζόμενους στην πληροφορική, με σύγχρονες υποδομές στα σχολεία και τις δημόσιες υπηρεσίες και εντονότερη παρουσία της πληροφορικής στην εκπαίδευση. (Στάθης Μωραϊτίδης, 26 ετών, σύμβουλος εφαρμογών εταιρείας πληροφορικής, Αθήνα)

36. Συμμετοχή των πολιτών στις ΜΚΟ Η ιδέα που προτείνω είναι η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών μέσω της δημιουργίας αντίβαρων στην κομματοκρατική αυθαιρεσία από τη μια μεριά και την ασυδοσία/έλλειψη ρύθμισης της αγοράς από την άλλη. Πιο συγκεκριμένα, απαιτείται μια πιο ενεργός συμμετοχή των πολιτών στα κοινά όχι μόνο μέσω κομμάτων αλλά και μέσω μη-κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ). Απαιτείται επίσης η δημιουργία πραγματικά αυτόνομων από τα κόμματα αρχών που θα ελέγχουν με αυστηρό τρόπο θέματα, όπως τα οικονομικά των κομμάτων, τον τρόπο λειτουργίας των αγορών, τον τρόπο οργάνωσης της δημόσιας διοίκησης κ.λπ. (Νίκος Μουζέλης, 70 ετών, καθηγητής κοινωνιολογίας, Αθήνα)

37. Προστασία των υποθαλάσσιων οικοσυστημάτων Τα πολύτιμα υποθαλάσσια οικοσυστήματα είναι αναγκαίοι σύμμαχοι για την επιβίωση και ευημερία μας. Και χρειάζονται οπωσδήποτε τη φροντίδα και το ενδιαφέρον όλων μας, αλλά και την απαιτούμενη πολιτική βούληση. (Μαρία Σαλωμίδη, 34 ετών, περιβαλλοντολόγος, ΕΛΚΕΘΑ, Αθήνα)

38. Κατάργηση της στρατιωτικής θητείας Μια και θεωρώ πως το ενδεχόμενο πολέμου υπάρχει μόνο στο μυαλό κάποιων αμετανόητων στρατόκαυλων Ελληναράδων, η απλή (έως και κοινότοπη) πρότασή μου είναι πλήρης κατάργηση της στρατιωτικής θητείας και απόλυτο «πάγωμα» των εξοπλισμών. Η δημιουργία επαγγελματικού στρατού θα δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας, ενώ τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν θα μπορέσουν να ενισχύσουν την παιδεία, τη δημόσια υγεία κ.λπ. (Θανάσης Χειμωνάς, 38 ετών, συγγραφέας, Αθήνα)

39. Να βελτιωθεί η παιδεία Για το περιβάλλον, θα πρέπει να βελτιωθεί η ευρύτερη παιδεία των νεοελλήνων. Τα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν ο καθένας σεβόταν τον πλησίον, τον εαυτό του και αν θεωρούσε ότι αυτός και οι απόγονοί του είναι αναπόσπαστα μέλη του περιβάλλοντος (Χρήστος Ζερεφός, 66 ετών, καθηγητής φυσικής της ατμόσφαιρας-ακαδημαϊκός)

40. Απαγόρευση των φροντιστηρίων Μια εκπαιδευτική επανάσταση -όχι μεταρρύθμιση- που θα απαγορεύσει τα φροντιστήρια με στρατιωτικό νόμο. Να κλείνουν διά παντός οι πόρτες των ΑΕΙ σε όποιον υποψήφιο γράφει στις πανελλήνιες έστω και μία φράση που έχει απομνημονεύσει από το βιβλίο του σχολείου. (Κατερίνα Ευαγγελάκου, σκηνοθέτης, 46 ετών)

41. Μια νέα συλλογικότητα Αυτό που χρειάζεται είναι μια συλλογικότητα πέρα από τη μονοδιάστατη ατομικότητα και τη μαζικότητα. Αυτό θα μπορούσε να ονομαστεί «κοινωνικός ανθρωπισμός», δηλαδή μια ζωή όπου ο άνθρωπος είναι μοναδικός, χωρίς να καταντά μοναχικός, και καταφέρνει να σπάει τα δεσμά του, δημιουργώντας όμως καινούργιους δεσμούς. Από ένα τέτοιο όραμα, μπορεί και πρέπει να γίνει ένα πρόγραμμα (Μάριος Μπέγζος, 58 ετών, καθηγητής συγκριτικής φιλοσοφίας της θρησκείας)

42. Περισσότερη αυτογνωσία Μια ιδέα για να γίνει η Ελλάδα καλύτερη θα ήταν σίγουρα αυτή που δεν έχει ακόμη καταφέρει να βρει. Η ιδέα, δηλαδή, που θα της επέτρεπε να απαλλαγεί από τους ανίδεους. Εκείνους ιδιαίτερα που θεωρούν ότι η σημασία των ιδεών είναι τόσο ασήμαντη, ώστε ο καθένας να μπορεί να έχει από μία, χωρίς ποτέ να υποψιάζεται ότι το δικαίωμά του αυτό υπόκειται στην υποχρέωση μιας στοιχειώδους γνώσης και αυτογνωσίας. (Γιώργος Σεφερτζής, πολιτικός επιστήμονας, Αθήνα)