του Μελέτη Η. Μελετόπουλου
Πηγή: ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η επανάσταση στο Γουδή (15/8/1909) παραμένει στην ιστορική συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας το ορόσημο της μεγάλης ανατροπής που σάρωσε τον φαύλο παλαιοκομματισμό του 19ου αιώνα και έφερε στο προσκήνιο μια νέα γενιά πολιτικών, με σημαντικότερο τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Απότοκα αυτής της ανατροπής υπήρξαν:
ο εκσυγχρονισμός του κράτους και των θεσμών,
η εγκαθίδρυση σύγχρονου εκπαιδευτικού συστήματος,
η θεμελίωση της οικονομικής ανάπτυξης,
η ανάκτηση της εθνικής αυτοπεποίθησης και αξιοπρέπειας,
η δυναμική συμμετοχή στους Βαλκανικούς Πολέμους και ο διπλασιασμός της ελληνικής επικράτειας.
Καταλυτικό στοιχείο του κινήματος στο Γουδή υπήρξε η πάνδημη συμμετοχή του λαού και ο αναίμακτος χαρακτήρας του (αξίζει να σημειωθεί ότι η τεράστια αυτή τομή πραγματοποιήθηκε χωρίς να καταλυθεί καν η κοινοβουλευτική διαδικασία).
Τα δημοσιογραφικά κείμενα που προηγήθηκαν και συνόδευσαν το Γουδή εντυπωσιάζουν σήμερα, διότι κατά έναν εκπληκτικό τρόπο ισχύουν ως ανάλυση της σημερινής πολιτικής κατάστασης. Εκατό χρόνια μετά, μοιάζει σαν η ελληνική κοινωνία να διήνυσε μια τροχιά και να κατέληξε στο ίδιο σημείο: οικονομική κατάρρευση, διακύβευση της εθνικής κυριαρχίας, ανύπαρκτη παρουσία στο διεθνές γίγνεσθαι, αποσύνθεση των κρατικών μηχανισμών, τερατώδης διαφθορά και φαυλότητα.
Επανέρχεται επομένως, απολύτως επίκαιρο, το αίτημα μιας ριζικής πολιτικής μεταρρύθμισης που θα απαλλάξει τη χώρα από το άγος της πολιτικής διαφθοράς, της οικογενειοκρατίας, της αναξιοκρατίας και της ανικανότητας. Και θα θεσπίσει νέο θεσμικό πλαίσιο, με εγγυήσεις που θα αποτρέψουν στο μέλλον τον εκφυλισμό της δημοκρατίας μας σε κληρονομική ολιγαρχία τριτοκοσμικού τύπου. Και ταυτόχρονα θα αναδείξει τα καλύτερα στοιχεία της κοινωνίας μας στο πολιτικό προσκήνιο.
Μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι (ενδεικτικά):
ριζικός διαχωρισμός των εξουσιών,
ασυμβίβαστο βουλευτική-υπουργικής ιδιότητας (ώστε να παύσουν τα υπουργεία να λειτουργούν ως μηχανισμός εξυπηρέτησης των ψηφοφόρων του υπουργού),
εκλογικό σύστημα σταθερό και με στενή περιφέρεια, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι εκλογικές δαπάνες,
προκαθορισμένη θητεία του κοινοβουλίου και απαγόρευση της τυχοδιωκτικής πρόωρης διάλυσής του χάριν εκλογικών σκοπιμοτήτων,
πλήρης κατάργηση των βουλευτικών προνομίων, της βουλευτικής ασυλίας και του νόμου περί ευθύνης υπουργών,
περιορισμός της θητείας των βουλευτών σε δύο τετραετίες,
θέσπιση μηχανισμού ελέγχου του «πόθεν έσχες» των πολιτικών,
δυνατότητα λαϊκής πρωτοβουλίας για δημοψήφισμα,
δυνατότητα ανάκλησης βουλευτών για ποινικά αδικήματα κ.ά.
Αυτά τα μέτρα, που περιλαμβάνουν στοιχεία άμεσης δημοκρατίας, στην ουσία μεταβάλλουν το πολίτευμα της χώρας, καταργώντας τις ολιγαρχικές πλευρές του και καθιστώντας κέντρο βάρους του πολιτικού συστήματος τον πολίτη. Ορισμένα από αυτά τα μέτρα μπορούν να θεσπιστούν με αναθεωρητική διαδικασία, ενώ όσα αφορούν μη αναθεωρητέες διατάξεις, μπορούν να θεσπιστούν με την διαδικασία του δημοψηφίσματος, που προβλέπει το υπάρχον σύνταγμα, και που εκφράζει τη λαϊκή κυριαρχία στην πιο άμεση και γνήσια μορφή της.
Είναι ενδεικτικό της κρίσης το γεγονός ότι, κορυφαίοι παράγοντες του σημερινού κομματικού συστήματος, που κυβέρνησαν και άρα ευθύνονται για το σημερινό αδιέξοδο, εμφανίζονται σήμερα σαν θιασώτες, και μάλιστα ρητά, ενός νέου Γουδή, που όπως κηρύσσουν θα προκύψει από τα... σημερινά πολιτικά κόμματα. Οι εξαγγελίες αυτές είναι συνθηματολογικές και ανεύθυνες, αντιφάσκουν με την κοινή λογική και στερούνται σοβαρότητας. Στην ουσία, κάποιοι φαντάζονται μία προσομοίωση του Γουδή, που θα λειτουργήσει ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τα ανομήματα και τις ευθύνες του σημερινού πολιτικού σκηνικού.
Είναι αυτονόητο ότι τέτοιου τύπου μεταβολές, αυτο-αναιρετικές του σημερινού πολιτικού συστήματος, είναι αδύνατον να υλοποιηθούν από τα σημερινά πολιτικά κόμματα. Το 1909, με την έκρηξη του κινήματος, ο Γεώργιος Α' διόρισε μία παλαιοκομματική κυβέρνηση υπό τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, με εντολή να υλοποιήσει τα αιτήματα του «στρατιωτικού συνδέσμου». Η κυβέρνηση αυτή, που ήταν το τελευταίο χαρτί του καταρρέοντος παλαιοκομματισμού, απέτυχε, όπως ήταν φυσικό, να πραγματοποιήσει τις αιτούμενες μεταρρυθμίσεις και προκάλεσε χάος και βίαιες αντιδράσεις, με αποτέλεσμα να κληθεί εσπευσμένα στην Αθήνα ο Βενιζέλος, για να δώσει τη λύση.
Η σημερινή ελληνική κοινωνία διαθέτει δημοκρατική ευαισθησία και υγιείς δυνάμεις, αποστασιοποιημένες από τα κόμματα του παρόντος, όπως απέδειξε η πρωτοφανής αποχή των ψηφοφόρων στις πρόσφατες ευρωεκλογές. Αυτές οι δυνάμεις μέχρι τώρα τηρούν στάση αναμονής, αλλά είναι βέβαιο ότι θα πλαισιώσουν μία δημοκρατική, σοβαρή και υπεύθυνη προσπάθεια ριζικής μεταβολής του σημερινού σκηνικού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου