της Λεϊλά Μπελκαΐντ
Πηγή: ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ενώ συνεχίζεται ο διάλογος για τη θέση των ενδυμάτων που καλύπτουν το πρόσωπο των γυναικών στη Γαλλία, η Λεϊλά Μπελκαΐντ (Leyla Belkaïd, LB), σχεδιάστρια μόδας ειδικευμένη στη μεσογειακή ενδυμασία, αναλύει τη θέση και την προέλευση της μπούρκας.
Ζιλί Σολνιέ (Julie Saulnier, JS) JS: Ποια είναι η θέση της μπούρκας στο ισλάμ; LB: Η ολόσωμη κάλυψη αντιστοιχεί μεν σε μια εμφατική δήλωση θρησκευτικής ταυτότητας, που όμως είναι τελείως πλανεμένη. Η μπούρκα, όπως τη βλέπουμε στη Γαλλία σήμερα, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια ασιατική εκδοχή του ολόσωμου πέπλου. Πριν τις μέρες μας, κανείς ποτέ δεν είχε φορέσει μπούρκα στη Μεσόγειο ή το Μαγκρέμπ. Εξάλλου το ολόσωμο πέπλο δεν είναι καν ισλαμικό, οπότε η ένδυση με αυτό δεν αποτελεί καν «επιστροφή στις ρίζες», ό,τι κι αν νομίζουν οι μεν και οι δε. Η σύνδεση της μπούρκας με την ισλαμική ταυτότητα στην πραγματικότητα είναι κάτι πολύ πρόσφατο, πολύ μοντέρνο. JS: Μα πώς μπόρεσε να επιβληθεί η μπούρκα; LB: Το αμάλγαμα του ισλάμ με το ολόσωμο πέπλο προέκυψε από την επικοινωνία διαμέσου των εικόνων. Η μπούρκα είναι πολύ ισχυρή από εικονογραφική άποψη. Χάρη στα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας, οι εξτρεμιστές αξιοποίησαν στο έπακρο την δύναμή της. Η εικόνα της καλυμμένης «από την κορυφή ως τα νύχια» γυναίκας συγκρούεται ευθέως με το δυτικό πρότυπο της γυναικείας ομορφιάς, πράγμα που αμέσως σοκάρει. Οι Ευρωπαίοι επιδεικνύουν μια εικόνα της γυναίκας δίχως ηλικία, πάντα τέλειας και σέξι και οι υποστηρικτές της μπούρκας προτείνουν την πλήρη εξαφάνιση του γυναικείου σώματος. Κατά τη γνώμη μου για τους εξτρεμιστές η μπούρκα έχει κυρίως επικοινωνιακή αξία: συγκεντρώνει πάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας. Ας είμαστε ειλικρινείς: οι γυναίκες που φοράνε μπούρκα είναι ισχνή μειοψηφία και παρ' όλα αυτά βρίσκονται σε όλα τα πρωτοσέλιδα! Οπότε το ολόσωμο πέπλο δεν αφορά μια σύγκρουση μεταξύ δύο πολιτισμών, αλλά μεταξύ της δύσης και μιας μειοψηφίας μουσουλμάνων. JS: Πώς εξηγείτε το αμάλγαμα μεταξύ ισλάμ και μπούρκας; LB: Οι εξτρεμιστές κατορθώνουν να επιβάλουν αυτή την εικόνα του ισλάμ διότι οι μετριοπαθείς γυναίκες μουσουλμάνες, που είναι πολυάριθμες στη Γαλλία, δεν ξεχωρίζουν, δεν αντιστοιχούν σε μια ξεχωριστή εικόνα: αφού δεν εικονογραφούνται, δεν υπάρχουν. Είναι κοινωνικά ενταγμένες, χάνονται στη μάζα. Αυτή η παράδοξη εικονογραφία εξηγεί τη θέση που κατέλαβαν οι εξτρεμιστές. JS: Ποιοι είναι οι λόγοι που ορισμένες γυναίκες επιλέγουν την μπούρκα; LB: Οι ενδυματολογικές προτιμήσεις αντανακλούν πάντοτε κοινωνικές διεργασίες. Μέσω της ενδυμασίας εκφράζεται κάποια διαφοροποίηση. Οι καλυμμένες γυναίκες είναι πεπεισμένες πως έτσι αποδεικνύουν πως είναι καλές μουσουλμάνες. Πιστεύουν πως έτσι ντύνονταν οι γιαγιάδες τους κι ελπίζουν πως συντηρούν μια παλιά παράδοση. Αυτό που αγνοούν είναι πως στρέφονται σε τελετουργίες 100% κατασκευασμένες. JS: Τάσσεστε υπέρ μιας διάταξης που θα έθετε εκτός νόμου την ολόσωμη κάλυψη; LB: Αυτά τα πράγματα με κάνουν μάλλον να χαμογελάω... Πάντα υπήρχαν απόπειρες να επιβληθούν διάφοροι ενδυματολογικοί κώδικες στους ανθρώπους κι εκείνοι πάντοτε εύρισκαν τρόπους να παρακάμψουν τις νομικές επιταγές. Και τι θα συμβεί δηλαδή το χειμώνα; Οι γυναίκες δε θα μπορούν πια να καλύπτουν το πρόσωπο με τα κασκόλ τους για να προστατευτούν από το κρύο; Χρήσιμο είναι να υπογραμμίζεται η αντίθεση στην ολόσωμη κάλυψη των γυναικών, αλλά οι νόμοι δεν μπορούν να λύσουν κανένα πρόβλημα. Η όλη προσπάθεια μου φαίνεται μάλλον μάταιη. JS: Μα τότε ποια είναι η λύση; LB: Να σφυρηλατήσουμε ένα κοινό μέλλον. Να πάψουμε να ανακαλύπτουμε εσωτερικούς εχθρούς και να συνεχίσουμε στην πορεία ενοποίησης της Μεσογείου. Η ιστορία μας μάς διδάσκει πως οι ενδυματολογικές διαφορές ήταν πάντα συστατικό στοιχείο του πολιτισμού μας. Η λύση είναι να μελετήσουμε το παρελθόν, για να κατανοήσουμε και να συλλάβουμε το μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου