Ευγένιος Τριβιζάς
Πηγή: ΑΝΤΙΦΩΝΟ
Ο κορυφαίος Έλληνας παραμυθάς, ένας σύγχρονος Άντερσεν με αχαλίνωτη φαντασία και μαγικές λύσεις για όλα, είκοσι πέντε χρόνια μετά την κλασική πλέον «Φρουτοπία» και δύο χρόνια μετά «Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι», ο «ποιητής παραμυθιών» Ευγένιος Τριβιζάς επέστρεψε προ ημερών στην ελληνική τηλεόραση με το «Ένα δέντρο, μια φορά», ένα από τα πιο διαβασμένα βιβλία του, που έγινε ταινία υψηλής ποιότητας τρισδιάστατων κινουμένων σχεδίων (3D animation).
Μια τρυφερή ιστορία που προάγει την οικολογική ευαισθητοποίηση και μεταδίδει επίκαιρα μηνύματα που αφορούν στη ζωή των περιθωριοποιημένων ατόμων στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις.
Ο συγγραφέας από το Λονδίνο, όπου μένει μόνιμα, καθώς εκτός από διαπρεπής παραμυθάς είναι και καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, μίλησε στα «Επίκαιρα» για τη σχέση της εικόνας με τα παραμύθια, μοιράστηκε μαζί μας μερικά από τα μυστικά της συγγραφής και, βέβαια, έστειλε μερικές πολύ πρωτότυπες ευχές από το νησί των πυροτεχνημάτων.
Ζούμε στην εποχή της εικόνας. Θεωρείτε ότι το πέρασμα των βιβλίων σας στη μικρή οθόνη δημιουργεί μια πιο εύκολη γέφυρα πρόσβασης στα παιδιά;
Ελπίζω ότι οι τηλεοπτικές μεταφορές θα κινήσουν το ενδιαφέρον των παιδιών να διαβάσουν τόσο τα δραματοποιημένα όσο και άλλα βιβλία μου και ενδεχομένως να τους ανοίξουν την όρεξη για το διάβασμα γενικότερα.
Όταν ένα βιβλίο περνάει στην τηλεόραση, τι κερδίζει και τι χάνει συνήθως;
Όπως ακριβώς συμβαίνει με το πέρασμα ενός βιβλίου στη θεατρική σκηνή, έτσι και με αυτό στη μικρή οθόνη, τα κέρδη και οι απώλειες εξαρτώνται από τους εκάστοτε συντελεστές της παραγωγής, το ταλέντο τους, την έμπνευσή τους και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Ενώ η συγγραφή μιας ιστορίας είναι μοναχική δουλειά, οι τηλεοπτικές μεταφορές απαιτούν τη συνεργασία και τη σωστή «χημεία» μεταξύ δεκάδων συντελεστών, με μαέστρο πάντα το σκηνοθέτη. Άλλοι ανάμεσά τους μπορεί να απογειώσουν το έργο κι άλλοι να το καταβαραθρώσουν.
Στο «Ένα δέντρο, μια φορά» δίνονται μηνύματα οικολογικού περιεχομένου. Θεωρείτε ότι ένα καλό παιδικό βιβλίο και μια ταινία για παιδιά κατ’ επέκταση οφείλει να δίνει και μηνύματα στους μικρούς αναγνώστες;
Δεν οφείλει, αλλά καλό θα είναι να μπορεί να το επιτύχει έμμεσα. Πρωταρχικά, ωστόσο, το βιβλίο ή η ταινία πρέπει να ψυχαγωγούν, να προφέρουν αισθητική παιδεία και να εμπλουτίζουν τη φαντασία του παιδιού.
Πώς και σκεφτήκατε τον Διονύση Σαββόπουλο στο κεντρικό ρόλο του «δέντρου»;
Ο Σαββόπουλος δεν είναι μόνο κορυφαίος τραγουδοποιός και απολαυστικός συνομιλητής, αλλά χαρακτηρίζεται από γνήσια ανθρωπιά. Πιστεύω ότι είναι ο ιδανικός ερμηνευτής για τη ζεστή βαθιά και πικραμένη φωνή ενός παραμελημένου δέντρου που «ποτέ δεν έχουν κελαηδήσει στα φύλλα του πουλιά». Η ερμηνεία του είναι συγκλονιστική. Ας μην ξεχνάμε, βέβαια, και το στίχο του «τη νύχτα αυτή την λέμε εμείς φωτιά, εσύ την είπες δέντρο».
Μπορεί να ξαναζήσει η μικρή οθόνη τις μεγάλες στιγμές της «Φρουτοπίας»;
Μπορεί, αρκεί να το τολμήσει να απαρνηθεί τη νοοτροπία ότι το παιδικό είναι ευκολότερο, απλούστερο και φθηνότερο από το αντίστοιχο πολιτιστικό προϊόν που απευθύνεται σε ενήλικες.
Πιστεύετε ότι η εικόνα έχει περισσότερη δύναμη σήμερα από ένα βιβλίο ή μια θεατρική παράσταση;
Η θεατρική παράσταση προσφέρει κι αυτή στο θεατή όχι μόνο λόγο, αλλά ζωντανές εικόνες. Ούτε οι τηλεοπτικές ούτε οι θεατρικές εικόνες όμως μπορούν να συναγωνιστούν τις εικόνες που έχουν τη δύναμη να ζωντανεύουν στη φαντασία του αναγνώστη οι σελίδες ενός βιβλίου.
Ποια είναι η γνώμη σας για τα παιδικά προγράμματα που προβάλλονται από την τηλεόραση;
Δυσανάλογα πολλές αλλοδαπές παραγωγές και ελάχιστες έως μηδαμινές ευκαιρίες για νέα δικά μας συγγραφικά και άλλα δημιουργικά ταλέντα να δοκιμάσουν τα φτερά τους.
Πόσο επικίνδυνη είναι η βία που έχει μπει στη ζωή των παιδιών τόσο μέσα από την τηλεόραση όσο και μέσα από τις παιχνιδομηχανές;
Η τηλεοπτική βία είναι τεράστιο θέμα και σοβαρό πρόβλημα. Ιδίως οι ανώδυνη βία (happy violence) των παιδικών κινουμένων σχεδίων όπου ο ένας χαρακτήρας σφυροκοπεί ή τεμαχίζει τον άλλο και το επόμενο δευτερόλεπτο το θύμα της βίας εμφανίζεται σώο και αβλαβές, ικανό να συνεχίσει το διασκεδαστικό κυνηγητό, μεταδίδει μια κάθε άλλο παρά ρεαλιστική αντίληψη για τις συνέπειες των βίαιων πράξεων. Ο Τουίτι που χτυπάει τον Συλβέστερ με ένα τεράστιο σφυρί, σε συνδυασμό με το διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον, μπορεί να διεγείρει την παιδική επιθετικότητα. Γι’ αυτό το λόγο απαιτείται να δοθεί έμφαση στην παραγωγή και επιχορήγηση μη βίαιων ποιοτικών προγραμμάτων για τις μικρές ηλικίες.
Τα παιδιά εθίζονται στη βία που βλέπουν και μπορεί να υιοθετήσουν ανάλογες συμπεριφορές;
Υπάρχουν ψηφιακά παιχνίδια που ενθαρρύνουν τα παιδιά να περνούν τις ώρες τους εξοντώνοντας φανταστικούς αντιπάλους. Όλα αυτά δεν μπορεί παρά να αμβλύνουν την ευαισθησία, να εξοικειώνουν με τη βία και να οδηγούν στη μίμηση των πράξεων βίας. Οφείλω να τονίσω όμως ότι ακόμα κι αν ήταν δυνατό να καταργηθεί ως διά μαγείας η τηλεοπτική και ψηφιακή βία, αυτό σίγουρα δεν θα εξάλειφε τη βία γενικότερα από την κοινωνία. Η τηλεόραση μπορεί να αποτελέσει ένα βολικό αποδιοπομπαίο τράγο και να αποτρέψει την προσοχή μας από τη βία στο άμεσο περιβάλλον του παιδιού, στο σχολείο ή πολλές φορές και μέσα στην ίδια του οικογένεια.
Πώς μπορούν να αντιδράσουν οι γονείς ή οι άνθρωποι του περιβάλλοντός τους, όταν αντιμετωπίζουν βαριά φαινόμενα βίαιης συμπεριφοράς από την πλευρά των παιδιών τους;
Δεν πρέπει να περιμένουν να φτάσουν τα πράγματα σε αυτό το σημείο, αλλά με τα πρώτα σημάδια προβληματικής συμπεριφοράς να προσπαθούν είτε οι ίδιοι είτε, αν είναι απαραίτητο, επικαλούμενοι τη βοήθεια ειδικών να διαπιστώσουν τα αίτια και τους παράγοντες της επιθετικότητας του παιδιού, ώστε να είναι σε θέση να τους αντιμετωπίσουν.
Είστε, παράλληλα, και καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ. Πρόκειται για δύο ασύμβατες μεταξύ τους ιδιότητες. Τι προσφέρει η μία στην άλλη και τι στη ζωή σας;
Η συνεχής εναλλαγή εικόνων, αισθήσεων και παραστάσεων, από νηπιαγωγεία σε φυλακές, από παρασκήνια θεάτρων σε κελιά αστυνομικών σταθμών, από αίθουσες δικαστηρίων σε παιδικές χαρές, από ιπποτικά ανδραγαθήματα σε ειδεχθή εγκλήματα, αποτελεί ανεξάντλητη πηγή εμπειριών και εμπνεύσεων.
Θα θέλατε ένας από τους ήρωές σας, μαζί με μια σειρά βιβλίων σας, να γινόταν ταινία για τη μεγάλη οθόνη;
Συζητάμε με την Τime Lapse Pictures το ενδεχόμενο μιας διεθνούς συμπαραγωγής, βασισμένης στο βιβλίο μου Η τελευταία μαύρη γάτα. Κάτι τέτοιο δεν είναι όμως καθόλου απλό ούτε όσον αφορά στα απαραίτητα κονδύλια, που θα ξεπερνούν τα 6.000.000 ευρώ, ούτε σε ό,τι αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό. Απαιτείται μία τριετία περίπου για να γίνουν οι διακρατικές συμφωνίες και άλλα δύο χρόνια για την κυρίως παραγωγή της ταινίας.
πηγή: http://m-epikaira.gr , στη Δέσποινα Σαββοπούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου