Ζήτω η Τρόικα! Η Ελλάδα της κρίσης γίνεται δικαιότερη

Αναρτήθηκε από: Βελίκης Ιωάννης, Ψυχολόγος PhD, τηλ. 6932683468

του Γιάννη Βελίκη

Καλοκαίρι του 2012… Ένα θερμό καλοκαίρι νέων περικοπών σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα. Η Ελλάδα φτωχοποιείται, τα μαγαζιά κλείνουν, τα πωλητήρια σπιτιών και αυτοκινήτων αυξάνονται και όλοι είναι δυστυχισμένοι. Η Τρόικα, αυτή η άκαρδη και άσπλαχνη συμμορία «που εκπροσωπεί την κακιά Μέρκελ» μας έχει στήσει στον τοίχο και απειλεί να μας εκμηδενίσει σαν κράτος. Και μόνο η λέξη «τρόικα» προκαλεί τρόμο και φόβο, κάτι σαν τον ιό του Δυτικού Νείλου ή τη γρίπη των πουλερικών… Και όμως, οι παρεμβάσεις της Τρόικας κάνουν την Ελλάδα δικαιότερη! Πριν αρχίσετε να βρίζετε και να ισχυρίζεστε ότι είμαι τρελός, κάντε τον κόπο να διαβάσετε όλο το σκεπτικό…

Και πρώτα απ’ όλα ας θυμηθούμε την Ελλάδα του 2008. Μια χώρα που ζούσε και κατανάλωνε με δανεικά (κάρτες, διακοποδάνεια), που δουλεύανε μετανάστες στις βαριές δουλειές (χωράφια, φροντίδα ηλικιωμένων), που η νεολαία της απολάμβανε όλη την ημέρα τις καφετέριες, τα φαστ φουντ, τα ίντερνετ καφέ και τα μπαράκια, που οι φοιτητές της μένανε οπωσδήποτε σε γκαρσονιέρα, είχανε αυτοκίνητο και απαιτούσαν 1.000 ευρώ μηνιαίως, που το κοστούμι Armani κόστιζε 1.800 ευρώ στην Ελλάδα και μόνο 600 ευρώ στην Ιταλία, που…, και που…, και που… Όλοι θυμόμαστε την άπληστη, καταναλωτική, μη παραγωγική ελληνική κοινωνία του 2008. Όλα ξεκίνησαν από το 1981, με τα δανεικά χρήματα που χωρίς φειδώ δίνονταν στους «ημέτερους» (φιλικά στην κυβέρνηση προσκείμενους δημόσιους υπαλλήλους και επιχειρηματίες)  και την καρκινωματική ανάπτυξη της Ελληνική κοινωνίας από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 ως το απόγειο του ελληνικού ναρκισσισμού στους Ολυμπιακούς του 2004! Χαρακτηριστικές τηλεοπτικές φιγούρες του Έλληνα που «πουλάει αέρα κοπανιστό» και είναι πάμπλουτος και ζει καταναλώνοντας και γοητεύοντας γυναίκες ο Ακάλυπτος (Αντώνης Καφετζόπουλος) και ο Δόγκανος (Γιάννης Μπέζος). Από αυτά τα δανεικά «φάγανε πολλοί» και αυτό το γνωρίζουμε όλοι. Ο καθένας έχει τουλάχιστον έναν γνωστό δημόσιο υπάλληλο σε ΔΕΚΟ, επιχειρηματία που πήρε επιδοτήσεις ή ανάπηρο μαϊμού που έπαιρνε χρήματα χωρίς να τα δικαιούται. Αλλά ως το 2008 κανείς δεν μίλαγε. Όσο το δανεικό χρήμα ερχόταν και μοιραζόταν όλοι βολεύονταν.

Όμως αυτήν η κοινωνία, η ελληνική κοινωνία των τελευταίων δεκαετιών, ήταν μία εξαιρετικά άδικη και αναξιοκρατική κοινωνία – έκτρωμα. Με εξαίρεση τον ΑΣΕΠ και τις Πανελλήνιες εξετάσεις, τα κοινωνικά προνόμια (θέση εργασίας και χρήμα) διανέμονταν με βάση το βαθμό συγγένειας, τη φιλία ή  το συμφέρον των διοικούντων (κυβερνητικών, βουλευτών, πολιτευτών, διευθυντών δημόσιων οργανισμών κ.λπ.). Χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν ο διορισμός σε δημοτικής υπηρεσίες που περνούσε από το γραφείο του δημάρχου συχνά με τίμημα κάποιες χιλιάδες ευρώ, ή η εξουσία που είχαν οι αντιδήμαρχοι στο ποιές πολιτιστικές δράσεις θα χρηματοδοτήσουν (η επιλογή γινόταν με βάση τις φιλίες και τα ιδία οφέλη).

Σε αυτήν λοιπόν την αναξιοκρατική και άδικη κοινωνία, προκειμένου να επανα – χρηματοδοτηθεί, επιβλήθηκαν όροι με τη μορφή Μνημονίων και εκπροσώπους των δανειστών την Τρόικα. Τι μας ζήτησε λοιπόν η Τρόικα μέσω των Μνημονίων;

Α) Εφαρμογή του Ενιαίου Μισθολογίου. Είμαι δημόσιος υπάλληλος. Μετά από την απόκτηση πτυχίου, μεταπτυχιακού και διδακτορικού (10 χρόνια) και την υπηρέτηση μου στον ελληνικό στρατό (1,5 χρόνο), αναζήτησα εργασία. Λόγω κυρίως του κλειστού κύκλου των πανεπιστημιακών στην Ελλάδα που με είχε αποκλεισμένο, κατάφερα στα 35 μου να διοριστώ στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης. Ο μισθός μου ήταν αρχικά 800 ευρώ και έφτασε ως τα 1050 ευρώ ως και σήμερα. Τόσο στα χρόνια των σπουδών μου, όσο και μετέπειτα, δεν είχα ποτέ αρκετά χρήματα ώστε να «ζήσω αξιοπρεπώς», όπως επιτάσσει ο δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας. Και όμως. Μάθαινα ότι συνάδελφοι μου με τα ίδια προσόντα λάμβαναν στο Υπουργείο Υγείας 1600 μηνιαίως. Μάθαινα ότι απόφοιτος δημοτικού σχολείου στο Υπουργείο Ανάπτυξης με ειδικότητα φύλακα λάμβανε 1700 ευρώ. Ότι στο Υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης δόθηκε επίδομα 400 ευρώ για ταξί (γιατί το κτήριο δεν διέθετε πάρκινγκ). Ότι η καθαρίστρια στο ΟΠΑΠ έπαιρνε 100.000 ευρώ ετησίως (8.000 ευρώ το μήνα). Αλήθεια πόσα παίρνανε οι άλλοι του ΟΠΑΠ όταν η καθαρίστρια είχε αυτόν τον μισθό; Ότι οι λιμενεργάτες έφταναν τα 6.000 μηνιαίως. Μπροστά μου πρώην οδηγός αστικού των Αθηνών έλεγε ότι έπαιρνε 5.000. Ότι οι πανεπιστημιακοί, τον καιρό των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων, φτάνανε τα 4 και τα 5.000 μηνιαίως. Και φυσικά οι δικαστικοί, οι υπάλληλοι της Βουλής, οι εφοριακοί και οι τελωνιακοί που είχανε ασύλληπτες απολαβές! Και παρά την κατάφωρη αυτή αδικία, το πολιτικό σύστημα επιτέθηκε μανιωδώς στην Τρόικα για να τη συνεχίσει. Και η Τρόικα επέμενε «ίδιες αμοιβές για ίδια προσόντα». Ακόμη προσπαθούν να «βρουν ισοδύναμα» για να σώσουν την εκλογική τους πελατεία. Για ποιό λόγο, λοιπόν, ένας χαμηλόμισθος του Δημοσίου θα πρέπει να καταφέρεται εναντίον της Τρόικας;

Β) Άνοιγμα των Κλειστών Επαγγελμάτων. Εν έτει 2012 ο φαρμακοποιός αξιώνει να μπορεί να γίνεται φαρμακοποιός μόνο το παιδί του. Το ίδιο και ο φορτηγατζής, το ίδιο και ο ταξιτζής. Για ποιό λόγο ένας πολίτης που ανταγωνίζεται τους πάντες για να επιβιώσει (π.χ. ένας μάστορας ή ένας φούρναρης) θα πρέπει να αποδέχεται αυτό το παρά φύση προνόμιο;

Γ) Πώληση των Προβληματικών ΔΕΚΟ. Το ότι οι ΔΕΚΟ είναι προβληματικές και ζημιογόνες το γνωρίζουν όλοι (μάλιστα το μεγαλύτερο τους κόστος είναι το τεχνητώς υπεραυξημένο μισθολογικό τους κόστος). Για ποιο λόγο λοιπόν θα πρέπει οι έλληνες πολίτες να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν αυτά τα καρκινώματα; Πράγματι, κάποια κρατικά αγαθά όπως τα δίκτυα αερίου, νερού, τηλεπικοινωνιών και ρεύματος πρέπει να μείνουν δημόσια. Αλλά τα υπόλοιπα τμήματα μπορούν να ενοικιαστούν ή να πωληθούν σε ιδιώτες, κατά το παράδειγμα της Ολυμπιακής και των μεγάλων λιμανιών. Υπάρχει σώφρων Έλληνας που αντιτίθεται σε αυτήν την πρόταση;

Δ) Συγχωνεύσεις ΝΠΔΔ και Οργανισμών. Σήμερα υπάρχουν ΝΠΔΔ και Οργανισμοί εντελώς ανούσιοι και άχρηστοι, που ωστόσο χρηματοδοτούνται από το ελληνικό δημόσιο. Παράδειγμα η Εγνατία Οδός, οργανισμός που έπρεπε από χρόνια να κλείσει. Ένα άλλο πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ελληνικά πανεπιστήμια: το καλοκαίρι του 2012 υπάρχουν 22 Παιδαγωγικά τμήματα, 32 σχολές Πληροφορικής, 14 Γεωπονίας, 14 Θεάτρου, 21 σχολές Αρχιτεκτονικής, 36 Οικονομικά τμήματα και 50 τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων. Λειτουργούν 24 ΑΕΙ σε 36 διαφορετικές πόλεις και 16 ΤΕΙ σε 40 πόλεις και κωμοπόλεις. Συνολικά υπάρχουν περισσότερα από 590 τμήματα. Από το 1999 έως το 2009 ιδρύθηκαν περίπου 100 νέα Τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ, λόγω της χρηματοδότησης από την ΕΕ. Πολλά εξ αυτών δεν έχουν σαφές γνωστικό αντικείμενο. Είναι ευρέως γνωστό ότι οι σχολές αυτές δημιουργήθηκαν για να στηρίξουν τοπικά συμφέροντα και να δημιουργήσουν θέσεις διδασκόντων. Ποιός, αλήθεια, διαφωνεί να κλείσουν αυτοί οι οργανισμοί, εκτός αυτών που έχουν  τεκμηριωμένα προσωπικό συμφέρον;

Ε) Μειώσεις σε υπέρογκες συντάξεις. Ναι, υπάρχουν οι υπέρογκες συντάξεις. Ως πέρσι (2011) συνταξιούχοι της ΔΕΗ (απόφοιτοι γυμνασίου) λαμβάνανε από 2.500 ως 3.500 ευρώ μηνιαίως, της Εθνικής Τράπεζας (τέως διευθυντικά στελέχη περί των 5.000 ευρώ) και άλλων ΔΕΚΟ 3 – 4.000 ευρώ κάθε μήνα, ταχυδρομικοί υπάλληλοι μητέρες και στρατιωτικοί «έβγαιναν» από τα 43 τους στη σύνταξη, και οι άγαμες θυγατέρες δημοσίων υπαλλήλων είχαν ένα μικρό μηνιάτικο. Το πλαφόν των 2200 ή των 2000 ευρώ μηνιαίως και η κατάργηση των παράλογων προνομίων, αλήθεια ποιόν ενοχλεί;

ΣΤ) Πάταξη της φοροδιαφυγής. Μέχρι το 2012 δεν φορολογούνταν τα ακίνητα. Έτσι, μπορούσε κάποιος να έχει «μαύρα» εισοδήματα (είτε ήταν πλανόδιος της λαϊκής αγοράς είτε μεγαλογιατρός) να τα μετατρέπει σε ακίνητα και να μην λογοδοτεί σε κανέναν. Αποτέλεσμα ήταν η φούσκα των τιμών των ακινήτων το 2008 να φτάσει σε ασύλληπτα ψηλά επίπεδα, σε σημείο που κανείς χαμηλόμισθος να μην μπορεί να αγοράσει πρώτη κατοικία. Σήμερα (καλοκαίρι του 2012) η φούσκα αρχίζει να σπάει και οι τιμές των ακινήτων να παίρνουν την κατιούσα. Ποιός ενοχλείται, πέραν αυτών που με υπέρογκα εισοδήματα (ή μαύρα εισοδήματα) αγοράσανε αυτά τα σπίτια; Η μαύρη αγορά, που αποτελεί το 20% των ελληνικών αγοραπωλησιών, ζει και βασιλεύει, και μέτρα σαν αυτό της φορολόγησης των ακινήτων (εκτός ίσως της α’ κατοικίας), της περιουσίας και των καταθέσεων είναι κάτι πολύ παραπάνω από δίκαια.

Ζ) Τέλος σε μαϊμού επιδόματα και χορήγηση τους με εισοδηματικά κριτήρια. Η πρόσληψη μου, όπως ανέφερα παραπάνω, ήταν στην Πρόνοια της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης. Το πόσοι εισοδηματίες (που δεν δηλώναν τα εισοδήματα τους) παίρνανε επιδόματα χωρίς να τα δικαιούνται φαινόταν από τα παρκαρισμένα πολυτελή τους οχήματα. Οι δε τσιγγάνοι παίρνουν ακόμη και σήμερα επιδόματα για κάθε παιδί που έχουν, επειδή το κράτος δεν αναγνωρίζει το γάμο τους και τα παιδιά τους θεωρούνται εξώγαμα! Απίστευτο και όμως αληθινό. Μέχρι πρότινος ο καθένας μπορούσε να πάρει επίδομα από δυο και τρεις Νομαρχίες, αφού δεν υπήρχε ενιαίο αρχείο τύπου Τειρεσία και η κάθε Νομαρχία δεν γνώριζε τί χορηγούν και σε ποιόν οι υπόλοιπες. Και φυσικά, στις ειδήσεις μαθαίνουμε ότι υπάρχουν ολόκληρα χωριά που παίρνουν όλοι το επίδομα τυφλότητας! Μόνο τυφλός δεν μπορεί να δει τις συγκεκριμένες αδικίες!

Η) Κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Αυτό ήταν ίσως το μόνο πραγματικά σκληρό και άδικο μέτρο. Ωστόσο, όταν λέει η Τρόικα ότι πρέπει να γίνουμε ανταγωνιστικοί εμείς γιατί κωφεύουμε; Ανταγωνιστικός γίνεσαι ρίχνοντας το κόστος λειτουργίας της επιχείρησης και τις τιμές (επομένως και τους μισθούς) αλλά και δημιουργώντας επώνυμα και με ζήτηση ακριβά προϊόντα. Γιατί, λοιπόν, η ελληνική επιχειρηματικότητα διάλεξε την πρώτη λύση αντί να κινηθεί προς την καινοτομία, την πιστοποίηση και την εξωστρεφή κατεύθυνση; Είναι δυνατόν να επιβιώσει μία χώρα όπου οι περισσότεροι επιχειρηματίες πουλούν τσιγάρα, μπουγάτσα, γύρο και πίτσα; Ή μήπως είναι λογικό στο τουριστικό Ρέθυμνο να υπάρχουν στον ίδιο δρόμο 40 μαγαζιά που πουλάνε ακριβώς τα ίδια ασημένια κοσμήματα; Η Τρόικα μας φταίει ή η ατολμία και ο συντηρητισμός μας;

Θ) Επιδοτήσεις σε αγρότες και σε εταιρίες μόνο μέσω αυστηρών κριτηρίων . Οι δύο νομοί με τους περισσότερους αγρότες, οι νομοί Λάρισας και Σερρών, διαθέτουν στις πόλεις τους τα καλύτερα μπουζουξίδικα! Τα εν λόγω μαγαζιά άνθησαν χάρη στις πλούσιες αγροτικές επιδοτήσεις. Οι δε ανύπαρκτες εταιρίες που λάμβανε χρήματα χωρίς αξιολόγηση (θαλασσοδάνεια εξ ου και ο Ακάλυπτος και ο Δόγκανος) ή τα ΚΕΚ που υποτίθεται θα εκπαίδευαν κόσμο σε επαγγελματικές δεξιότητες είναι πολύ γνωστά σε όλους μας. Αλήθεια, πόσοι άνθρωποι σε αυτή τη χώρα εκπαιδεύτηκαν στο Word και στο Excel; Πολλοί και για πολλές φορές. Η παρεμβάσεις της Τρόικας ότι η κάθε χρηματοδότηση θα πρέπει να γίνεται μετά από σκληρή και αντικειμενική αξιολόγηση είναι και δίκαιη και επιβεβλημένη.

Γιατί λοιπόν μαινόμαστε τόσο πολύ εναντίον της Τρόικας; Μήπως γιατί μας βγάζει από το ναρκισσιστικό καβούκι μας ότι είμαστε μοναδικοί και τέλειοι; Μήπως γιατί φτωχοποιεί την ελληνική κοινωνία; Μα όλα τα παραπάνω συγκλίνουν στο ότι θα γίνει δικαιότερη η κατανομή χρημάτων στην ελληνική κοινωνία και συνεπακόλουθα θα σπάσουν οι φούσκες της αγοράς. Και η ελληνική κοινωνία, που σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα «οι 6 στους 10 (63%) πιστεύουμε ότι το έθνος μας είναι ανώτερο σε πολλά σημεία σε σχέση με άλλα έθνη και το 65% δηλώνουμε ότι είμαστε διατεθειμένοι να υποστηρίξουμε τη χώρα μας ανεξάρτητα από το αν αυτό που κάνει είναι σωστό ή λάθος», θα πρέπει να αλλάξει και όπως τεκμηριωμένα δηλώνει ο Στέλιος Ράμφος να «ωριμάσει».

Το συμπέρασμα είναι ότι οι παρεμβάσεις της Τρόικας είναι, σε γενικό βαθμό, στη σωστή κατεύθυνση. Φυσικά, η ελληνική κοινωνία δεν πρόκειται να μετατραπεί, εν μια νυκτί, σε ένα δίκαιο, παραγωγικό και αξιοκρατικό κοινωνικό σύστημα. Ωστόσο οι περισσότερες παρεμβάσεις της Τρόικας ΕΙΝΑΙ στη σωστή κατεύθυνση και θα αναγκάσουν τους πολιτικούς μας να ξεπεράσουν το αναχρονιστικό, άδικο και αναξιοκρατικό σύστημα της μεταπολίτευσης. Ζήτω η Τρόικα!

Κοινωνική ανισότητα: η πηγή όλων των κακών

 Αναρτήθηκε από: Βελίκης Ιωάννης, Ψυχολόγος PhD, τηλ. 6932683468

του Γιάννη Βελίκη

Όπως όλα τα στοιχεία που συναντούμε στη φύση (νερό, ηλιακή θερμότητα), έτσι και το κακό (αυτό που επιτίθεται στην υγεία, στην ομορφιά, στην καλοσύνη), πρέπει να έχει μία πηγή. Μία συνθήκη που εξαιτίας της αναπτύσσεται ή επιτρέπεται η λειτουργία του. Μία συνθήκη που εξαιτίας αυτής, οι άνθρωποι δεν μπορούν ή δυσκολεύονται να είναι καλοί.

Ανέκαθεν κατηγορούνταν ο σατανάς γι’ αυτό. Από τη στιγμή που αρνήθηκε το Θεό σκοπό έβαλε να διαβάλλει (διάβολος) τους ανθρώπους… Ευτυχώς η μεταφυσική αυτή αντίληψη του κακού έχει χάσει την ισχύ της στο σύγχρονο κόσμο.

Έπειτα κατηγορήθηκαν τα χρήματα. Πράγματι, οι περισσότεροι πόλεμοι, οι δολοφονίες, οι απάτες και οι παράνομες συμπεριφορές γίνονται για την απόκτηση χρημάτων. Είναι όμως αυτός ο τελικός σκοπός;

Τέλος κατηγορήθηκαν τα αισθήματα της πλεονεξίας, της απληστίας και της ζήλιας ως πηγή της ανάρμοστης, ανήθικης, ή παράνομης συμπεριφοράς. Γιατί, ωστόσο, δημιουργούνται και υπάρχουν αυτά τα αισθήματα;

Απάντηση: η πηγή όλων των κακών δεν είναι άλλη από την «κοινωνική ανισότητα». Η έννοια της ανισότητας είναι πολυδιάστατη. Για το λόγο αυτό έχει λάβει διαχρονικά πολλές διαφορετικές ερμηνείες οι οποίες κατά κανόνα ενσωματώνουν τις ιστορικές, πολιτικές, κοινωνικές και ηθικές αξίες που επικρατούν τη στιγμή που οι ερμηνείες αυτές διατυπώνονται. Ως ανισότητα σήμερα μπορεί να θεωρηθεί κάθε απομάκρυνση από την ιδεατή κατάσταση της «ισότητας», όπου το κάθε μέλος ενός πληθυσμού λαμβάνει ίσα μερίδια από αυτό που πρόκειται να κατανεμηθεί (εισόδημα, πλούτος, κ.λπ.).

Η έννοια της κοινωνικής ανισότητας δεν ισχύει για κάθε τύπου ατομικές, φυσικές ή χαρακτηρολογικές διαφορές. Το αν κάποιος είναι ψηλότερος από τον άλλο δεν τον κάνει κοινωνικά καλύτερο ή χειρότερο, εκτός ίσως από κοινωνικές ομάδες που αποδίδουν μεγάλη αξία στο ύψος π.χ. μπασκετμπολίστες, μόντελινγκ κ.α. Κατά τον ίδιο τρόπο, σε παραδοσιακές κοινωνίες ισότητας, όπως ορισμένες ινδιάνικες κοινωνίες, το ότι ο δυνατότερος ήταν αρχηγός και ο γεροντότερος σοφός, δεν σήμαινε ότι η κοινωνία αυτή ήταν άνιση. Ο απλούστατος λόγος για την ισότητα της κοινωνίας αυτής έγκειται στο ότι το παιδί του αρχηγού, θα γινόταν αρχηγός, μόνο εάν κατάφερνε να αποδείξει ότι όντως ήταν ο δυνατότερος άντρας της ομάδας. Με άλλα λόγια, η διαφορά της άνισης από την ισότιμη κοινωνία είναι ότι στην πρώτη μορφή τα προνόμια και το κοινωνικό κύρος κληρονομούνται ενώ στη δεύτερη όχι. Σήμερα οι κοινωνίες σε όλον τον κόσμο είναι άνισες, διότι το κάθε παιδί που γεννιέται, μεγαλώνει σε μία κοινωνική θέση ανάλογα με το ποιοι είναι οι γονείς του και τί κοινωνική θέση ήδη κατέχουν. Και εδώ αρχίζει το πρόβλημα και συνεπακόλουθα όλα τα (κοινωνικά) κακά.

Διαβολικός (κακός) χαρακτηρίζεται συνήθως ένας άνθρωπος όταν με ανήθικα μέσα και αδιαφορώντας για τον πόνο που προκαλεί στους άλλους επιχειρεί να κερδίσει χρήματα, φήμη ή κοινωνική δύναμη. Το αν επικαλείται το διάβολο ή όχι αυτό είναι αδιάφορο. Λόγω των (κακών) αισθημάτων πλεονεξίας, απληστίας και ζήλιας, επιχειρεί να αποκτήσει περισσότερα χρήματα (ή φήμη ή κοινωνική δύναμη) προκειμένου να βελτιώσει τη θέση του στην κοινωνική ιεραρχία. Το ίδιο και τα κράτη (ή οι αυτοκρατορίες παλαιότερα): ξεκινούσαν πολέμους προκειμένου να επιβληθούν σε άλλα κράτη τα οποία υποδούλωναν για να τα απομυζούν, να τα εκμεταλλεύονται και να τα κυριαρχούν. Η εκμετάλλευση αυτή αναγκαστικά σήμαινε ότι τα κυρίαρχα κράτη ή αυτοκρατορίες συμπεριφέρονταν με κακία (ανήθικα, βίαια, εγκληματικά) στους υποδουλωμένους λαούς τους, αδιαφορώντας για τη στέρηση ελευθερίας, την υπανάπτυξη, τους θανάτους και το πόνο που προκαλούσαν. Το ίδιο τέλος, και οι σύγχρονες πολυεθνικές εταιρίες, θα αναζητήσουν το κέρδος ανεξάρτητα του ζωτικού ή κοινωνικού κόστους που προκαλούν (οικολογικές καταστροφές, στέρηση τροφής ή νερού σε μεγάλους πληθυσμούς, μετανάστευση κ.α.). Ο σκοπός πάντα είναι ένας: η κοινωνική υπεροχή σε έναν άνισο κόσμο!

Επιπλέον, η ανισότητα δύναμης, κύρους και περιουσίας καταλήγει πολύ φυσικά στην διαστρέβλωση της απόδοσης της δικαιοσύνης. Ο δυνατός θα επηρεάσει με πολλούς τρόπους το δικαστικό σώμα, τους πολιτικούς, θα προσλάβει τον καλύτερο δικηγόρο και θα έχει την καλύτερη μεταχείριση σε περίπτωση καταδίκης του. Και τα ίδια προνόμια και ευνοϊκή μεταχείριση θα έχουν και οι απόγονοι του, διαιωνίζοντας έτσι έναν άνισο και άδικο κόσμο για πάντα. Και άνισος και άδικος κόσμος σημαίνει ότι μια γυναίκα στο Αφγανιστάν μπορεί να πυροβολείται δημοσίως επειδή είναι ύποπτη μοιχείας, ένα παιδάκι στην Αφρική να πεθαίνει από ελονοσία γιατί δεν υπάρχει φάρμακο κόστους 2 δολαρίων, ένα τρίτο παιδί στο Τσέρνομπιλ να γεννιέται χωρίς χέρια λόγω του πυρηνικού ατυχήματος που συνέβη στο μέρος όπου γεννήθηκε, την ίδια στιγμή που ένας μεγιστάνας στην Νέα Υόρκη απολαμβάνει με την παρέα του ένα δείπνο αξίας 3.500 δολαρίων!

Αποδεδειγμένα, σε κοινωνίες ισότητας, όπως αυτές που έχουν ανακαλυφθεί από κοινωνικούς ανθρωπολόγους τα τελευταία 50 χρόνια, η εγκληματική συμπεριφορά είναι ανύπαρκτη, οι αυτοκτονίες μηδενικές, ο σεβασμός στον Άνθρωπο, στο παιδί, στον ηλικιωμένο απόλυτος και η κοινωνική αλληλεγγύη λειτουργεί αυτόματα χωρίς παρακίνηση ή ιδιαίτερο κίνητρο. Γιατί, ωστόσο, συμβαίνει αυτό;

Έχει παρατηρηθεί από κοινωνικούς επιστήμονες (ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, κοινωνικούς ανθρωπολόγους), ότι όταν σε μία κοινωνική ομάδα ή κοινωνία επικρατεί η ισότητα και η δικαιοσύνη, τότε αυτόματα οι άνθρωποι προσαρμόζονται σε αυτό το πλαίσιο και δρουν από ένστικτο με συμπόνια και αλληλεγγύη στους συνανθρώπους τους. Τέτοιες ομάδες συνήθως συναντούμε σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία, όπου είναι από τα λίγα πια περιβάλλοντα που ενθαρρύνεται η ισοτιμία και η αλληλεγγύη. Επίσης, στις πιο σύγχρονες πολυεθνικές επιχειρήσεις, αυτού του είδους η διοίκηση προωθείται (όπου όλοι έχουν λόγο στο μάνατζμεντ, ακόμη και οι καθαρίστριες) προκειμένου να δημιουργηθούν «δεμένες», αφοσιωμένες και ανταγωνιστικές ομάδες εργαζομένων.

Οι αντίθετες ακριβώς συμπεριφορές παρατηρούνται σε ομάδες όπου κυριαρχεί η ανισότητα. Τα αισθήματα αδικίας που δημιουργούνται στα χαμηλού κοινωνικού κύρους στελέχη για τα προνόμια των ισχυρών, οδηγούν σε πλείστες «ανώμαλες» και «κακές» κοινωνικές συμπεριφορές: ανήθικος προσεταιρισμός της εξουσίας, ίντριγκες, απάτες, ψευδορκία, συκοφαντία κ.α., με σκοπό τη βελτίωση της κοινωνικής τους θέσης. Ο δε αέρας της εξουσίας που απολαμβάνουν οι ανώτερες κάστες τους οδηγεί σε συνεχείς καταχρήσεις της θέσης τους, αδικίες, διαφθορά, κλοπές ή αλλιώς υπεξαιρέσεις, απομόνωση ή αποπομπή των επικίνδυνων για την εξουσία τους μελών κ.α.

Η κοινωνική ανισότητα δημιουργεί σε όλους τους ανθρώπους ένα «ανώμαλο» συναίσθημα. Χαρακτηριστικό είναι το σενάριο του επιτυχημένου Γερμανικού φιλμ «Das Experiment» που είχε σκηνοθετήσει ο Oliver Hirschbiegel: 26 άντρες διαφόρων ηλικιών, πεποιθήσεων και αντιλήψεων επιλέγονται από έναν ιατρικό οργανισμό σε ένα κοινωνικό και ψυχολογικό πείραμα. Θα πρέπει να αναλάβουν τους ρόλους των φρουρών και των κρατουμένων μιας εικονικής φυλακής, ενώ οι επιστήμονες θα τους παρακολουθούν με κρυφές κάμερες. Σύντομα όμως, τα πράγματα θα χειροτερέψουν... Αφενός η εξουσία που δίνεται στους φύλακες και αφετέρου οι στερήσεις που επιβάλλονται στους φυλακισμένους δυναμιτίζουν το πείραμα βγάζοντας το εκτός ελέγχου… Χαρακτηριστικά είναι επίσης τα κοινωνικά πειράματα σε αμερικανικές επιχειρήσεις: πλησιάζουν έναν – έναν όλους τους υπαλλήλους ρωτώντας τους το ερώτημα «τι προτιμάς; να σου δίναμε αύξηση στο μισθό σου 500 δολάρια, και να δίναμε στους υπόλοιπους υπάλληλους 600, ή να δίναμε σε όλους σας ως μηνιαία αύξηση από 100 δολάρια μόνο;». Η απάντηση στο πείραμα, όσες φορές κι αν επαναλήφθηκε, ήταν ότι οι υπάλληλοι προτιμούσαν μικρότερη προσωπική μηνιαία αύξηση, ίση όμως για όλους, παρά μεγάλη προσωπική αύξηση, την ώρα όμως που οι υπόλοιποι θα παίρνανε ακόμη μεγαλύτερη.

Η κοινωνική ανισότητα είναι πίσω από όλες τις ανωμαλίες στην υγεία, στην ψυχολογία και στην κοινωνική συμπεριφορά των συγχρόνων κοινωνιών.

Η ομιλία του Παναγιώτη Πικραμμένου που πραγματοποιήθηκε στις 25/7/2012 για την αποχώρηση του από το δικαστικό σώμα, υπογράμμισε ότι «στην ιδιαίτερη ελληνική πραγματικότητα, η μητέρα των προβλημάτων παραμένει η κοινωνική ανισότητα. Αρκετοί από τους νόμους δυστυχώς δεν προάγουν ούτε προασπίζουν την ισονομία και την ισοπολιτεία. Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν φαίνεται να είμαστε στην πράξη όλοι «ίσοι απέναντι στο νόμο». Από τους φόρους που πληρώνουμε, τις υπηρεσίες που μας παρέχει το κράτος, μέχρι την πολυνομία και την επιλεκτική εφαρμογή των νόμων, την ασυλία ομάδων συμφερόντων και προσώπων, την περιβαλλοντική υποβάθμιση περιοχών και πόλεων, τις ασύμμετρες κοινωνικές δαπάνες και το υπέρογκο κόστος της υγείας, τη βία, την εγκληματικότητα, την ανασφάλεια. Όλα αυτά, σε συνδυασμό και με τη βαθιά οικονομική κρίση, συνθέτουν ένα εξαιρετικά προβληματικό σκηνικό και θέτουν τη χώρα μας μπροστά σε έναν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο: μια βαθιά και επικίνδυνη κρίση ανομίας».

Σύμφωνα με το ΒΗΜΑ, το βιβλίο «Το πνευματικό επίπεδο :Γιατί οι πιο ισότιμες κοινωνίες τα καταφέρνουν σχεδόν πάντα καλύτερα» του καθηγητή Ρίτσαρντ Γουίλκινσον και της δρος Κέιτ Πίκετ το οποίο χαιρετίστηκε από την εφημερίδα «Guardian» ως ένα από τα σημαντικότερα που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2009, επισημαίνει τη μεγάλη σημασία της κοινωνικής ισότητας για τη συνολική ευημερία μιας χώρας. Οι συγγραφείς του υποστηρίζουν ότι, χώρες που είναι φτωχότερες, αλλά με πιο εξισορροπημένη κατανομή του πλούτου, είναι πιο «υγιείς» από τις πιο πλούσιες, αλλά πιο άνισες σε εισοδηματικό επίπεδο.

Το κίνητρο για τη συγγραφή του βιβλίου, σύμφωνα με τον κ. Γουίλκινσον, ήταν τα εκτενή στοιχεία που δόθηκαν για πρώτη φορά στη δημοσιότητα το 2004 από την Παγκόσμια Τράπεζα. Στην έρευνά τους ανάμεσα σε 23 από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου οι δύο ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι ΗΠΑ, η Πορτογαλία, η Σιγκαπούρη και η Βρετανία είναι αυτές με τις μεγαλύτερες εισοδηματικές ανισότητες, ενώ η Σουηδία και η Ιαπωνία βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας παρουσιάζοντας μια σχετική πληθυσμιακή εισοδηματική ισότητα.
Από την έρευνα προέκυψε ότι τα σοβαρότερα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, όπως η κακή υγεία, η έλλειψη επικοινωνίας, τα ναρκωτικά, η παχυσαρκία, οι ψυχικές νόσοι, ακόμη και οι δολοφονίες, είναι τρεις φορές εντονότερα στις χώρες με τις πιο άνισες εισοδηματικά κοινωνίες. Αντιθέτως, οι κοινωνίες που έχουν τις λιγότερες ανισότητες τα καταφέρουν πολύ καλύτερα, είτε μιλάμε για το προσδόκιμο ζωής είτε αναφερόμαστε στην παιδική θνησιμότητα, στην υγεία ή στην εγκληματικότητα. Οι δύο συγγραφείς επικαλούνται συγκεκριμένα το παράδειγμα της Ελλάδας, στην οποία, μολονότι υπάρχει ένα βιοτικό επίπεδο αρκετά χαμηλότερο από το αντίστοιχο των ΗΠΑ, οι κάτοικοι είναι πιο υγιείς και ζουν καλύτερα από τους Αμερικανούς. Διαπιστώθηκε επίσης ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Πορτογαλία, όπου το πλουσιότερο 20% κερδίζει οκτώ και εννέα φορές περισσότερα από το φτωχότερο 20% του πληθυσμού, έχουν σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα σε σχέση με τη Σουηδία και την Ιαπωνία, όπου η κατανομή του πλούτου είναι απείρως πιο ισότιμη: στις δύο αυτές χώρες η εγκληματικότητα, τα ποσοστά κατάθλιψης, οι εφηβικές εγκυμοσύνες και τα ποσοστά εξάρτησης από τα ναρκωτικά βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Το βιβλίο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα προβλήματα κοινωνικής παθογένειας δεν προκαλούνται από την ίδια τη φτώχεια αλλά από την ευδιάκριτη διαφορά εισοδήματος ανάμεσα στα κοινωνικά στρώματα. Σε μια κοινωνία λοιπόν με μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες χάνουν όλοι και όχι μόνο οι πιο φτωχοί. Γι’ αυτό και οι πιο εύπορες ομάδες του πληθυσμού θα πρέπει να επιδιώξουν μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εισοδηματική ισότητα, όχι από αλτρουισμό απέναντι στον συνάνθρωπό τους αλλά καθαρά από προσωπικό συμφέρον.

Ακόμη και η κατάθλιψη, η συχνότερη και σημαντικότερη, από πλευράς συνεπειών και πόνου, ψυχική νόσος, όλο και από περισσότερους ερευνητές χαρακτηρίζεται ως άμυνα απέναντι στην άκαμπτη και αμετάβλητη κοινωνική ανισότητα που βιώνει ένας άνθρωπος, από τα πρώτα χρόνια της ζωής του στην οικογένεια του. Είναι πλεονασμός, ίσως, να αναφέρουμε τις ανισότητες στην εκπαίδευση, νοητική ανάπτυξη, συναισθηματική ανάπτυξη, ανάπτυξη κοινωνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων που λειτουργούν μεταξύ παιδιών διαφορετικών κοινωνικών τάξεων, φυλών και εθνών. Είναι βέβαιο ότι βαριές, επώδυνες ψυχικές καταστάσεις που συνιστούν αναπηρίες, όπως χαμηλή νοημοσύνη, ψυχώσεις, αυτοκτονικές τάσεις, βαριές ψυχαναγκαστικές και αγχώδεις διαταραχές, χρήση ουσιών, επιθετικές και εγκληματικές συμπεριφορές κ.α. παρατηρούνται κατά πολύ περισσότερο στις χαμηλές οικονομικά κοινωνικές τάξεις και στους κοινωνικά αποκλεισμένους.

Η διατήρηση της κοινωνικής ανισότητας είναι, λοιπόν, η αιτία και η πηγή όλων των κακών. Το δυστύχημα της παγκόσμιας κοινότητας των αρχών του 21^ου αιώνα είναι ότι αυτή η κοινωνική ανισότητα ή αλλιώς η ψαλίδα πλουσίων και φτωχών συνεχώς μεγαλώνει! Ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Άλαν Γκρίνσπαν, είχε προειδοποιήσει πριν αποχωρήσει από τη θέση του ότι η εισοδηματική διαφορά μεταξύ πλουσίων και του υπόλοιπου πληθυσμού στις ΗΠΑ έχει μεγαλώσει τόσο πολύ που ενδέχεται να απειλήσει τη σταθερότητα του ίδιου του δημοκρατικού καπιταλισμού. Η οικονομική πραγματικότητα (με στοιχεία 2007)  είναι ενδεικτική:

• Το 1980, το μέσο διευθυντικό στέλεχος (CEO) μιας εταιρείας έπαιρνε 40 φορές περισσότερα από ένα μέσο εργάτη, ενώ σήμερα πληρώνεται... 400 φορές περισσότερα.
•  Σε εθνικό επίπεδο, το 25% των Αφροαμερικανών ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
•  Το ποσοστό της φτώχειας αυξήθηκε (από 30 σε 40 εκατ. πολίτες) δραματικά τα τελευταία 20 χρόνια και παρατηρείται ότι η κατάσταση χειροτέρεψε ακόμη περισσότερο.
•  Ο αριθμός των Αμερικανών χωρίς ιατρική ασφάλεια αυξήθηκε κατά 1,4 εκατ. και έφτασε στα 45 εκατ. ή το 15,6% του πληθυσμού. Το εισόδημα μιας μέσης οικογένειας έχει παραμείνει στα 43.318 δολάρια.
• Το 2005 το όριο φτώχειας για μια τετραμελή οικογένεια ήταν 17.079 δολάρια.

Σήμερα, στην αυγή του 21^ου αιώνα, από τα 4,4 δισεκατομμύρια των υποανάπτυκτων χωρών, τα 3/5 δηλ. το 60% ζουν χωρίς βασική υγιεινή, το 1/3 χωρίς πόσιμο νερό, το 1/4 σε άθλια στέγη, το 1/5 των παιδιών υποσιτίζεται. Η πτώση των άμεσων επενδύσεων και της ροής των κεφαλαίων άφησαν βαριά τραύματα στις οικονομίες των χωρών όλου του κόσμου. Η φτώχεια καλπάζει στα μεγάλα κοινωνικά στρώματα των χαμηλόμισθων, των απασχολούμενων με μερική απασχόληση και όσων υποχρεώνονται σε «μαύρη» εργασία, των ανέργων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες, των χαμηλοσυνταξιούχων κ.λπ. Τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα συρρικνώνονται και τα φαινόμενα της φτώχειας εξαπλώνονται. Οι φτωχοί δε σώζονται από την κρατική ελεημοσύνη των επιδομάτων και από τη φιλανθρωπία της Εκκλησίας και των αρχόντων της χώρας. Η σύγχρονη φτώχεια δεν αφορά μόνο τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων του τρίτου κόσμου, αλλά απλώνεται ραγδαία και στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες που διαμορφώνουν ένα ιδιόμορφο τρίτο κόσμο στο εσωτερικό τους.

Κατά το tvxs.gr, ανησυχία εκδηλώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τα επίπεδα ανισότητας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ζώνη. Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat, περίπου ένα πέμπτο της περιφέρειας, δηλαδή γύρω στα 100 εκατ. άνθρωποι, ζουν αυτή τη στιγμή κάτω από το 60% του Ευρωπαϊκού κατά μέσο όρο εισοδήματος των 11,800 δολαρίων το χρόνο. Η κατάσταση είναι χειρότερη στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης όπου η πρόσφατες ιδιωτικοποιήσεις πρώην εθνικών βιομηχανιών δημιουργήσει μια μικρή ελίτ επιχειρηματιών, ενώ πολλοί εργάτες έχουν χαμηλότερο εισόδημα από τους δυτικούς ομόλογούς τους. Αλλά και η περιφέρεια της Νοτιοανατολικής Ασίας φαίνεται να βγαίνει από την οικονομική κρίση με πλουσιότερους πλούσιους από ποτέ. Σύμφωνα με τη νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε από την Τράπεζα τη Αμερικής Merrill Lynch and Capgemini (BAC), το νούμερο των εκατομμυριούχων στη περιφέρεια Ασία-Ειρηνικός έπεσε λόγω της οικονομικής κρίσης το 2008 κατά 14.2%, κι ο συνολικός τους πλούτος κατά 22.3%, ωστόσο προβλέπεται μέχρι το 2018 μια αύξηση της τάξης του 8.8% σε σύγκριση με το 7.1% που είναι παγκόσμιος μέσος όρος. Επίσης, παρά τη συρρίκνωση του 2008, οι εκατομμυριούχοι της Κίνας έχουν αυτή τη στιγμή συνολικό πλούτο 1.7 τρις δολαρίων, 23% δηλαδή της περιουσίας της περιοχής. Οι δε εκατομμυριούχοι της Ιαπωνίας κρατούν το 43% των περιουσιακών στοιχείων ολόκληρης της περιφέρειας, ενώ 17% των Ιαπώνων δεν έχουν αρκετό εισόδημα ώστε να στηρίξουν την οικογένειά τους. Και πρόκειται για τη χώρα με τη μικρότερη ανισότητα.

Ποιά είναι η λύση; Πώς μπορούμε να «θεραπεύσουμε» την κοινωνία, να εξαλείψουμε την ανισότητα, και να δημιουργήσουμε και πάλι το πλαίσιο όπου οι άνθρωποι θα ζουν και θα αναπαράγονται με υγεία, ψυχολογική ισορροπία και κοινωνική αλληλεγγύη;

Σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια κα Αντωνία Κ. Νταλούκα «…αίσθηση κάνει το γεγονός ότι μέσα σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα ενυπάρχουν και η έννοια της ομαδικότητας αλλά και αυτή της ατομικότητας. Όμως η κοινωνία μας δεν είναι πια σε θέση να συμμαχήσει με τη διπλή της φύση. Σήμερα αυτοί οι δύο όροι βρίσκονται σε έναν συνεχή και θανάσιμο πόλεμο. Ο ένας υπάρχει μόνο και μόνο για να βλάψει και να εξοντώσει τον άλλον. Σήμερα δεν είμαστε πια σε θέση να κατανοήσουμε ότι αυτός ο «άλλος» που πάμε να εξοντώσουμε είναι ουσιαστικά ο ίδιος μας ο εαυτός. Τείνουμε να ξεχάσουμε ότι ο «άλλος» ουσιαστικά είναι εμείς.

Πώς φτάσαμε όμως στο σημείο της άρνησης και του αποκλεισμού; Περιστασιακές στιγμές ευτυχίας χαρακτηρίζουν τη ζωή μας και αυτές βέβαια έρχονται μέσα από ένα πρίσμα ατομικής καταξίωσης μέσα στο σύστημα της κοινωνίας μας. Αν δεν είσαι «κάποιος», τότε αυτόματα χαρακτηρίζεσαι ένα «τίποτα». Αν είσαι ένα «τίποτα» σύμφωνα πάντα με τους κώδικες της κοινωνίας μας, τότε αυτόματα είναι σαν να μην υπάρχεις. Τότε αρχίζουν να γεννιούνται συναισθήματα απογοήτευσης, θυμού και κοινωνικού αποκλεισμού. Εδώ βρίσκεται και το παράδοξο της υπόθεσης. Τότε ξαφνικά μέσα από τον κοινωνικό αποκλεισμό βρίσκεσαι στο σημείο όπου είσαι αυτός ο «άλλος». Το άτομο εκείνο που δεν έχει καμία σχέση με αυτούς που είναι «κάποιοι». Μα που παρόλα αυτά συνεχίζει να υπάρχει μέσα σε ένα κοινωνικό σύστημα. Ταμπέλες που γεννούν συναισθήματα αποξένωσης αναβοσβήνουν μέσα στην άβυσσο της ψυχής μας. Ξαφνικά υπάρχουν αυτοί που αποκαλούνται «κάποιοι» και αυτοί που απλά είναι οι «άλλοι».

Ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση πια να κοιτάξει πιο βαθιά και να μπορέσει να δει ότι ο «κάποιος» και οι «άλλοι» είναι το ένα και αυτό πρόσωπο. Το ανθρώπινο πλάσμα είναι γεμάτο από αντιφατικά συναισθήματα και όμως κάνει τα πάντα για να τα αποδιώξει. Ο πόνος που του γεννάται είναι αβάσταχτος, για να τον αντέξει η πλευρά του εκείνη που ανήκει σε αυτή την «κάποια» κοινωνική του καταξίωση. Όμως αυτός ο «κάποιος» γίνεται ξαφνικά ο «άλλος» όταν γυρίζει το βράδυ στο σπίτι του και έρχεται αντιμέτωπος με τη μοναξιά του. Αν μπορούσαμε να κοιτάξουμε εκείνη την ώρα μέσα στις ψυχές αυτών των «άλλων» που το πρωί είναι «κάποιοι» θα ακούσουμε μια απέραντη βουβή θλίψη. Το ανθρώπινο πλάσμα χαρακτηρίζεται από την πολυδιάστατη οντότητά του. Μοιάζει όμως να κοιτάζει την ύπαρξή του μέσα από ένα μονοδιάστατο πρίσμα συναισθήματος και λογικής. Είναι πραγματικά κρίμα το ανθρώπινο γένος να είναι τόσο πολυτάλαντο και πολυδιάστατο και όμως τόσο αποξενωμένο από τον ίδιο του τον εαυτό».

Σε περιβάλλον σπανιότητας πόρων και ενέργειας, χρειάζεται αξιακό σύστημα που να «αξιολογεί» τη σημαντικότητα των εννοιών και των πραγμάτων με βάση το εξελικτικό αποτέλεσμα, ώστε μια ομάδα ή μία κοινωνία να βελτιώνει τις πιθανότητες επιβίωσης μέσα στο δεδομένο περιβάλλον σπανιότητας. Αυτές οι αξίες είναι υλικές (χρήμα) αλλά και διανοητικές (πολιτιστικές, ηθικές).

Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, η λύση της ισότιμης και δίκαιης κοινωνίας που θα εκτοπίσει τα «κακά» της κοινωνικής συμπεριφοράς θα έρθει πρώτα από την οικογένεια και μετά από το σχολείο (μετά τα 18 του χρόνια ένας άνθρωπος δύσκολα παρασύρεται ή αλλάζει αξίες). Κατά την παιδαγωγό Βέτα Γεωργιάδου, ιδιοκτήτρια παιδικού σταθμού «… θα πρέπει τα παιδιά από τη μικρή τους ηλικία να εκπαιδευτούν σε μία συγκεκριμένη κουλτούρα που θα τους δίνει τη δυνατότητα να χαρούν τη ζωή. Να ζούνε την κάθε μέρα τους σαν σημαντική, να χαίρονται και να εκτιμούν τα αγαθά που έχουν, να δίνουν ένα αξιοπρεπή αγώνα για να γίνονται διαρκώς καλύτεροι, να πιστεύουν δυνατά στον εαυτό τους και στις δυνατότητες τους και να υποστηρίζουν με πάθος τα πιστεύω τους, να πορεύονται με γνώση και σοφία ως προς την ενότητα (είμαστε όλοι ενωμένοι και συνδεδεμένοι) και να έχουν καλή σχέση με το χρόνο, να ζούνε στο εδώ και στο τώρα.

Η παιδαγωγική κατεύθυνση που πρέπει να έχει το σχολείο θα τείνει προς την πλευρά της εκπαίδευσης χαρακτήρα σε αξίες ζωής, προς τη πλευρά της καλλιέργειας στάσεων και συμπεριφορών φιλικών προς την ανθρώπινη φύση και το περιβάλλον και προς την πλευρά της ανάπτυξης δεξιοτήτων που έχουν να κάνουν με την επιβίωση του είδους και που είναι η ευελιξία, η προσαρμοστικότητα, η παρατήρηση και η ερμηνεία της παρατήρησης κ.α.  

Αλλάζουν τα δεδομένα και αυτό που είναι σημαντικό είναι να εκπαιδευτούν τα παιδιά σε αξίες διαχρονικές, να καλλιεργήσουν τη συναισθηματική νοημοσύνη και να αναπτύξουν έναν τρόπο σκέψης πλάγιο και δημιουργικό.

Είναι επίσης σημαντικό είναι να εκπαιδευτούν οι άνθρωποι στη χαρά, καθώς η χαρά διαμορφώνει ένα πλαίσιο ζωής όπου νόημα και σημασία έχουν απλά καθημερινά πράγματα, τα οποία μέχρι τώρα τα προσπερνούσαμε θαμπωμένοι από την ύλη, και να διαμορφώσουν μία στάση ζωής όπου θα αναζητούν τη χαρά διαρκώς, καθώς αυτό το συναίσθημα έχουν βιώσει και δε θα ψάχνουν αφορμή για να γκρινιάζουν.

Γονείς και εκπαιδευτικοί είναι και πρέπει να είναι συνοδοιπόροι σε μία κατεύθυνση συμμετοχής στη διαμόρφωση του καινούριου πολιτισμού, είμαστε οι δημιουργοί του καινούριου δάσκαλοι, γονείς, κοινωνία και είμαστε γνώστες ότι ό,τι αξίζει σε έναν άνθρωπο είναι η παιδεία του και παιδεία είναι η  αντίληψη για το τι σημαίνει ζωή. Αυτή είναι η περιουσία του και αυτή είναι που θα του εξασφαλίσει μία ζωή άξια να τη ζήσει».

Το μήνυμα του Τσακνή στην Παπαχρήστου, που έκανε τη διαφορά!

Πηγή: akous.gr

Βούλα, παιδί μου!
Επίτρεψέ μου αρχικά, αυτή την προσφώνηση, γιατί ηλικιακά και μόνο θα μπορούσες να ήσουν. Ο δεύτερος γιος μου άλλωστε, γυμναστής και αθλητής ανήκει κι αυτός στην ΑΕΚ όπως κι εσύ. Εσύ στο τριπλούν, εκείνος στο Handball.
Ξέρω επομένως, από πρώτο χέρι και τους κόπους και τον ιδρώτα και τις στερήσεις και την αυτοπειθαρχία, που επιτάσσει τρόπον τινά, ο λεγόμενος επαγγελματικός αθλητισμός.
Καμαρώνω για τις νίκες σας και συμπάσχω με τις λεγόμενες αποτυχίες ή ήττες σας. Μα πάνω απ' όλα, σας βλέπω σαν παιδιά μου. Όλους σας. Τι ωραίος αυτός ο συναγωνισμός, (το πρώτο συνθετικό της λέξης, δίνει μέγιστη σημασία στο δεύτερο, τον αγώνα-αν με εννοείς) τι ωραία η επιβράβευση των κόπων και τι μεγαλείο η προσπάθεια για υπέρβαση των ατομικών σας ορίων.
Είναι σα να σε ξέρω. Ακούω τον Αναστάση (το γιο μου) να μού λέει «κατέβασα ρολά σήμερα πατέρα» (τερματοφύλακας γαρ) και είναι σαν να ακούω να λες στο δικό σου, «πάτησα τέλεια στο πρώτο μου βήμα μπαμπά.»
Να γυρίζεις στο σπίτι «φορτωμένη» με τον προπονητή σου και να μη μιλιέσαι, ή να έχεις να διηγηθείς κάτι καινούριο απ' την έτσι κι αλλιώς κοπιαστική σου μέρα.
Όπως γνωρίζω καλά, και την ανάγκη σου να αποφορτιστείς με το αγόρι ή τους φίλους σου. Μετρημένη όμως πάντα, γιατί αύριο, θα πάρεις τον αθλητικό σάκο σου και θα πρέπει στις 8 να είσαι εκεί, όπως κάθε μέρα. Να γυρίσεις, να συμμαζέψεις τα κομμάτια σου, να λύσεις τις όποιες εκκρεμότητές σου, γιατί και το απόγευμα σε περιμένει η δεύτερη προπόνηση.
Τα ξέρω σού λέω...
Θα σου πω και κάτι άλλο. Η πολιτική μου τοποθέτηση είναι δηλωμένη και γνωστή. Ανήκω στην Αριστερά, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Καταλαβαίνεις λοιπόν, όσο εγωιστικό κι αν ακούγεται, πως τις ίδιες πολιτικές πεποιθήσεις, προσπαθώ να εμπνεύσω στα τέσσερα παιδιά μου. Ο τρόπος της ζωής μου και η καθημερινή μου συμπεριφορά θα τους πείσει όμως, κι όχι τα λόγια και οι θεωρίες.
Πολλές φορές, σ' αυτό το άγιο και λυτρωτικό μεσημεριανό τραπέζι, ακούγονται τα νέα της μέρας του καθένα και συνήθως τα μικρότερα, έχουν να διηγηθούν ένα αστείο ή ένα ανέκδοτο απ' το σχολείο. Κι οι μεγάλοι δεν πάνε πίσω. Δεν ξέρω γιατί, το υποθέτω μάλλον, όταν πρόκειται για «μαύρα» ή ρατσιστικά ανέκδοτα, ζητούν άδεια! Πάντα τη δίνω βέβαια, για να υπάρξει αφορμή για κουβέντα εκ των υστέρων και άλλα τα «εγκρίνουμε» ως έξυπνα και άλλα, απλώς ως χαζά.
Να φανταστείς, αυτό που ανάρτησες στο face book, το είχα ακούσει μια μέρα πριν. Κάποιοι γέλασαν, κάποιοι όχι. Δεν έχει σημασία. Όταν ήσουν πιο μικρή,. τα «μαύρα» ανέκδοτα με τη μικρή Ελενίτσα που πεθαίνει, έδιναν κι έπαιρναν. Με τον Αλβανό επίσης...
Παιδί είσαι και κάτι που σού φάνηκε έξυπνο, να το μοιραστείς θέλησες με τους φίλους σου στο φατσοβιβλίο. Κι από δω ξεκινάει το πρόβλημα. Στα μάτια πολλών, υποκριτών ή μη, που ξεπλένουν την ανεπάρκειά τους στη διαπαιδαγώγηση τη νέας γενιάς, παύεις να είσαι ένα νέο έως και αφελές (με την πιο καλή έννοια του όρου) κορίτσι. Γίνεσαι πρέσβειρα του ελληνικού αθλητισμού, γίνεσαι πολιτικό πρόσωπο, γίνεσαι τάχα ο ταχυδρόμος μιας ανεπίδοτης επιστολής στους απανταχού λακέδες των διοργανωτών, των έτσι κι αλλιώς εμπορευματοποιημένων Ολυμπιακών αγώνων. Στην πυρά λοιπόν. Μ' αυτόν τον τρόπο οι ιεροεξεταστές ξεπλένουν τις αμαρτίες τους και κοιμούνται ήσυχοι, μια και έπραξαν το καθήκον τους...
Ποιοι; Αυτοί οι ίδιοι που εξαπολύουν καθημερινά πογκρόμ διώξεων και συλλήψεων αδιακρίτως; Αυτοί που φτιάχνουν στρατόπεδα συγκέντρωσης για να μαντρώσουν την ανθρώπινη δυστυχία; Αυτοί που ανέχονται τους ξυλοδαρμούς και τα μαχαιρώματα των αλλοδαπών και καλλιεργούν το μίσος στη διαφορετικότητα; Έτσι είναι μάτια μου.
Ακόμα- ακόμα και στην περίπτωση που υιοθετούσες αυτό το με ή χωρίς εισαγωγικά αστείο, πάλι δεν φταις εσύ. Αυτοί που φταίνε μετατρέπονται σε εισαγγελείς για να αποσείσουν από πάνω τους τον εγκληματικό ρόλο της στρεβλής διαπαιδαγώγησης των αθλητών σε όλους τους τομείς: «Φα' την», «σκίσε την αράπισσα», «λιώσε τη σχιστομάτα». Τα ξέρεις...
Ζήτησες συγγνώμη. Εμένα με έπεισες. Δεν ξέρω κι ούτε με νοιάζει να μου δείξεις την πολιτική σου ταυτότητα. Δέχτηκες πως έκανες μια αστοχία, πως επέδειξες αφέλεια, άγνοια. Δεν είσαι πολιτικό πρόσωπο, παιδί είσαι. Δικό μου παιδί, δικό μας.
Πήρες το μάθημα: Άλλο μια ιδιωτική κουβέντα κι άλλο μια δημόσια δήλωση. Μετράνε αλλιώς. Έτσι είναι. Υποψιάζομαι όμως πως δεν το εννοούσες. Έλα όμως που κάποιοι θέλουν να κρυφτούν πίσω σου και να πουλήσουν εκ του ασφαλούς, τάχα δημοκρατικές ευαισθησίες, τάχα καθωσπρεπισμό και τάχα Ολυμπιακό πνεύμα...
Να συνεχίσεις με πείσμα και αγάπη σ' αυτό που κάνεις. Παραδέχτηκες το λάθος σου, ενώ κάποιοι άλλοι συνεχίζουν να εγκληματούν σε βάρος ενός ολόκληρου λαού με τις πιο ρατσιστικές ταξικές επιθέσεις.
Ένας πατέρας ονόματι
Διονύσης Τσακνής

Βόμβα από την παραδοχή Ρουμελιώτη: "Το ΔΝΤ γνώριζε ότι το πρόγραμμα θα αποτύχει" - Οργιάζουν οι φωνές για νέο κούρεμα

Από Newsit.gr

 

- Ρήγμα εντός της τρόικας με το ΔΝΤ να ζητά χαλάρωση των μέτρων και του ελληνικού προγράμματος
- Αντιδρά η Γερμανία που ζητά ακόμα πιο αυστηρούς κανόνες και μέτρα
- Το ΔΝΤ σε έγγραφό του επιτίθεται κατά της ΕΚΤ που δεν δέχθηκε κούρεμα των ελληνικών ομολόγων
- Τα ξένα μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για κούρεμα ακόμα και για Ιταλία και Ισπανία
Αναλυτές και οικονομικοί παράγοντες συνεχίζουν να προβάλλουν σε αμερικανικά ΜΜΕ τα σενάρια περί ελληνικής χρεοκοπίας, τονίζοντας ότι ξεκίνησαν από τη Γερμανία. Επίσης, γίνεται λόγος για το ενδεχόμενο νέας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Την ίδια στιγμή, ενισχύονται οι απόψεις ότι η τρόικα υποτίμησε τις αρνητικές συνέπειες του δανειακού προγράμματος, ενώ ο πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παναγιώτης Ρουμελιώτης, αποκαλύπτει ότι «γνωρίζαμε από την αρχή πως το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν αδύνατο να εφαρμοσθεί».
Αυτή η παραδοχή προκαλεί τεράστια ερωτήματα αλλά και οργή στους έλληνες πολίτες, καθώς αποδεικνύεται περίτρανα πως η περίπτωση της Ελλάδας δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα πειραματόζωο για το ΔΝΤ και τους ευρωπαίους εταίρους. Γιατί αυτή η παροχή δεν έρχεται από οποιαδήποτε χείλη, αλλά από εκείνα του πρώην εκπροσώπου της χώρας μας στο ΔΝΤ.
Μεταξύ άλλων, επισημαίνεται ότι διαφαίνονται διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων για τον τρόπο αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης, ενώ προβάλλεται και η θέση ότι η ΕΕ και το ΔΝΤ θα πρέπει να εξετάσουν τις προτάσεις της κυβέρνησης συνεργασίας του Αντώνη Σαμαρά για τη μείωση του ελλείμματος, υιοθετώντας μια χαλάρωση του προγράμματος διάσωσης ή και επιμήκυνσής του.
Οι «Νιου Γιορκ Τάιμς», σε ανταπόκριση - ανάλυση από την Αθήνα, αναφέρονται στην επιδείνωση της ελληνικής κρίσης, επαναφέροντας τα σενάρια χρεοκοπίας και εξόδου της χώρας από το ευρώ, καταγράφοντας τις δυσκολίες στην εφαρμογή ενός «μη ρεαλιστικού» και «μη βιώσιμου», κατά πολλούς, προγράμματος διάσωσης, όπως και το ρήγμα που εμφανίζεται εντός της Τρόικας, με το ΔΝΤ να ζητά τη χαλάρωση του προγράμματος έναντι της πιο σκληρής στάσης των Ευρωπαίων και κυρίως της Γερμανίας, όπως τονίζεται.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η διαφοροποίηση εντός της τρόικας επιτείνει την αβεβαιότητα στις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρώπη, ενισχύοντας το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της χώρας. Οι πιστωτές της Ελλάδας δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να της παράσχουν περαιτέρω βοήθεια εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος, σημειώνεται χαρακτηριστικά, την ώρα που πολλοί αναλυτές συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν ότι οι στόχοι αυτοί δεν υπήρξαν ποτέ εφικτοί και ότι η εφαρμογή των μέτρων θα εμβαθύνει ακόμη περισσότερο την ύφεση. Η νεοϋορκέζικη εφημερίδα προβάλλει την άποψη του Παναγιώτη Ρουμελιώτη, αντιπροέδρου της Τράπεζας Πειραιώς και πρώην εκπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ, ο οποίος υποστηρίζει ότι «γνωρίζαμε από την αρχή πως το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν αδύνατο να εφαρμοσθεί, καθώς δεν υπήρξε πουθενά ένα επιτυχές παράδειγμα, λόγω και του γεγονότος της συμμετοχής της Ελλάδας στο ευρώ, που δεν της επιτρέπει την υποτίμηση του νομίσματός της για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας».
Ο κ. Ρουμελιώτης, όπως και πολλοί άλλοι -σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα- αναγνωρίζει επίσης ότι η τρόικα υποτίμησε τις αρνητικές συνέπειες του προγράμματος για την ελληνική οικονομία, καθώς η μεγάλη ύφεση δεν οφείλεται στη μη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων από την Ελλάδα, όπως υποστηρίζει η τρόικα, αλλά στις μεγάλες περικοπές δαπανών που συνέβαλαν στην υφεσιακή περιδίνηση, πλήττοντας δραστικά την εσωτερική ζήτηση.
Η «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ» κάνει αναφορά σε υπηρεσιακό έγγραφο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που αξιολογεί τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον έλεγχο της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Στο έγγραφο επικρίνεται η απόφαση της ΕΚΤ να μην δεχθεί απώλειες στο ελληνικό χρέος, που κατέχει, θέτοντας εμπόδια για τα σχέδια διάσωσης και άλλων χωρών. Στο τεχνικού χαρακτήρα σημείωμα, που κοινοποιήθηκε στην ΕΚΤ, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι η προσπάθεια της ΕΚΤ να μειώσει το κόστος δανεισμού της Ισπανίας και της Ιταλίας θα μπορούσε να αποδειχθεί μάταιη, λόγω της άρνησής της να δεχθεί απώλειες στο ελληνικό χρέος, που κατέχει.
Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, το σημείωμα του ΔΝΤ τάσσεται υπέρ της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, που κατέχει η ΕΚΤ, μολονότι δεν το δηλώνει ξεκάθαρα.
Αποδεχόμενη τη διαγραφή μέρους του ελληνικού χρέους, η ΕΚΤ θα στήριζε την προσπάθεια της Ελλάδας να επαναφέρει σε σωστή τροχιά το πρόγραμμα διάσωσης.
Το υπηρεσιακό έγγραφο του ΔΝΤ, που αποτελεί μέρος μιας σειράς εκθέσεων που δημοσιοποιήθηκαν για την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, υποστηρίζει ότι μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα μπορούσε να καταστήσει πολύ πιο αποτελεσματικό το όποιο πρόγραμμα της ΕΚΤ για τη μείωση του κόστους δανεισμού της Ισπανίας και της Ιταλίας, όπως επισημαίνεται.
Ο οικονομολόγος του Ινστιτούτου Brookings στην Ουάσιγκτον και πρώην εκπρόσωπος της Ιταλίας στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ, Ντομένικο Λομπάρντι, δήλωσε στην εφημερίδα ότι «στην ουσία, το πολιτικό μήνυμα του σημειώματος είναι ότι το ΔΝΤ θεωρεί ότι η ΕΚΤ και οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα πρέπει να δεχθούν "κούρεμα" στο ελληνικό χρέος που κατέχουν, όπως και στο χρέος της όποιας άλλης χώρας της Ευρωζώνης που θα υποστεί αναδιάρθρωση του χρέους της». Ο κ. Λομπάρντι υποστήριξε επίσης ότι, σύμφωνα με το σημείωμα του ΔΝΤ, χωρίς την αναδιάρθρωση του χρέους, που κατέχει η ΕΚΤ, δεν μπορεί να καταστεί βιώσιμο το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων.
Στο ίδιο δημοσίευμα υπογραμμίζεται ότι το ΔΝΤ διαφωνεί με αυτήν την ερμηνεία. Σύμφωνα με εκπρόσωπό του ΔΝΤ, «το συγκεκριμένο σημείωμα αποτελεί μια τεχνική ανάλυση για τις ενδεχόμενες συνέπειες του προγράμματος αγοράς τίτλων από τη δευτερογενή αγορά της ΕΚΤ και δεν αφορά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους».
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Μπλούμπεργκ», με κύριο άρθρο του, επισημαίνει την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας, με αφορμή το νέο κύμα δηλώσεων και σεναρίων περί χρεοκοπίας και εξόδου της χώρας από το ευρώ, προβάλλοντας παράλληλα την ανάγκη υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων από την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά, ενώ επισημαίνονται οι περιπτώσεις όπου υπάρχουν περιθώρια για αναθεώρηση του ελληνικού προγράμματος διάσωσης.
Το νέο κύμα κινδυνολογίας, όπως σημειώνεται, ξεκίνησε από το άρθρο του γερμανικού περιοδικού «Der Spiegel» και τις δηλώσεις του Γερμανού αντικαγκελαρίου Φίλιπ Ρέσλερ, λίγο πριν την άφιξη της τρόικας στην Αθήνα, όπου οι συνομιλίες αναμένεται να επικεντρωθούν στις δημοσιονομικές περικοπές για τη μείωση του ελλείμματος κατά 5,5% του ΑΕΠ, ώστε να δοθεί το πράσινο φως για την εκταμίευση της επόμενης δόσης της βοήθειας. Επίσης, θα διερευνηθούν οι τρόποι για την επίτευξη υφιστάμενων στόχων λόγω της καθυστέρησης που σημειώθηκε από την πολύμηνη πολιτική αστάθεια.
Όπως τονίζεται, παρά την πολιτική αστάθεια, υπήρξε πρόοδος σε διάφορα σημεία του προγράμματος, καθώς μετά την υιοθέτηση των σχετικών νομοσχεδίων το κόστος εργασίας στην Ελλάδα έχει μειωθεί σήμερα κατά 22%, ενώ το έλλειμμα μειώθηκε κατά 6% σε σχέση με το 2009. «Από κάθε άποψη πρόκειται για μια τεράστια προσαρμογή» σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι το έλλειμμα στο 9,1% παραμένει υψηλό και θα πρέπει τώρα η ΕΕ και το ΔΝΤ να εξετάσουν τις προτάσεις της κυβέρνησης συνεργασίας του Αντώνη Σαμαρά για τη μείωσή του, υιοθετώντας μια χαλάρωση του προγράμματος διάσωσης ή και επιμήκυνσής του, καθώς στην αντίθετη περίπτωση θα εξωθήσουν την χώρα εκτός ευρώ.
Μεταξύ άλλων, το κύριο άρθρο του «Μπλούμπεργκ» κρίνει εύλογες ορισμένες από τις προτάσεις του κ. Σαμαρά, όπως τις τμηματικές καταβολές των φορολογικών υποχρεώσεων των πολιτών, καθώς ξεπερνούν κατά πολύ τις δυνατότητές τους. Κρίνει επίσης δικαιολογημένη την πρόταση για μείωση του ΦΠΑ στις υπηρεσίες εστίασης και στα αγροτικά προϊόντα, ώστε να στηριχθεί ο τουρισμός και η αγροτική οικονομία. Η κυβέρνηση, ωστόσο, όπως υποστηρίζεται, θα πρέπει πρώτα να φέρει στη Βουλή το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, καθώς η φοροδιαφυγή παραμένει το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδας.
Τέλος, το περιοδικό «FORBES» υποστηρίζει ότι, παρά τις αλλεπάλληλες Συνόδους Κορυφής στην ΕΕ, τα προβλήματα της ευρωζώνης παραμένουν άλυτα, με την Ελλάδα να υποχωρεί από το προσκήνιο, όπου εμφανίζονται πλέον, ως κύριες πηγές ανησυχίας η Ισπανία και Ιταλία.
Λιγότερο από έναν μήνα μετά την 19η Σύνοδο, είναι φανερό ότι η υλοποίηση των αποφάσεων, που πάρθηκαν, είναι μη ρεαλιστικές. Από οικονομικής άποψης, οι Σύνοδοι δεν απέτρεψαν την πορεία της ύφεσης ούτε άλλαξαν τις εκτεταμένες ανισορροπίες στον ανταγωνισμό στο εσωτερικό της Ευρωζώνης.

Η εξουσία είναι απολύτως εθιστική…

Πηγή: ypogeia-drasi.blogspot.gr

Οι αλλαγές που επιφέρει η άσκηση εξουσίας στον εγκέφαλο εξηγούνται διεξοδικά σε ένα βιβλίο από τον καθηγητή Ψυχολογίας του Trinity College του Δουβλίνου Ίαν Ρόμπερτσον. Η εικόνα που περιγράφει ο ειδικός προσφέρει ίσως μια πολύ λογική εξήγηση για αποφάσεις και συμπεριφορές πολιτικών ηγετών που ορισμένες φορές μας φαίνονται ότι βγαίνουν έξω από τα όρια της κοινής λογικής...

Ο κύκλος της τεστοστερόνης και της ντοπαμίνης

Η άσκηση της εξουσίας αλλάζει τον εγκέφαλο πυροδοτώντας την έκκριση τεστοστερόνης, εξηγεί ο καθηγητής σε άρθρο του στην εφημερίδα «Telegraph». Η τεστοστερόνη, και ιδιαίτερα ένα υποπροϊόν της, η 3-ανδροστενεδιόνη, προκαλούν εθισμό γιατί αυξάνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης στο σύστημα της ανταμοιβής του εγκεφάλου και συγκεκριμένα σε μια περιοχή που ονομάζεται επικλινής πυρήνας.

Το σύστημα της ανταμοιβής, όπως αποδεικνύεται τα τελευταία χρόνια, είναι αυτό που μας κάνει ευάλωτους απέναντι στις περισσότερες εθιστικές συμπεριφορές. Σε αυτό επενεργούν επίσης τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, πυροδοτώντας έναν μηχανισμό ο οποίος προσφέρει άμεσα μεγάλη απόλαυση αλλά μακροπρόθεσμα οδηγεί στον εθισμό.

Μέσω διαφορετικής οδού, η εξουσία καταλήγει όπως έχουν δείξει οι μελέτες ακριβώς στο ίδιο αποτέλεσμα. Ο βαθμός του εθισμού και της αλλοίωσης της συμπεριφοράς που θα προκαλέσει φαίνεται, όπως εξηγεί ο ψυχολόγος, να είναι ζήτημα «δόσεων».



Κυριαρχία και υποταγή

Η κυριαρχία και η υποταγή είναι οι δυο όψεις – ή, αν θέλετε τα δυο απαραίτητα «συστατικά» – στην άσκηση της εξουσίας. Και τα δυο επενεργούν στα κυκλώματα της ανταμοιβής, με διαφορετικό τρόπο. Πειράματα σε μπαμπουίνους (από τους στενότερους συγγενείς του ανθρώπου) έχουν δείξει ότι τα ζώα που βρίσκονται στις κατώτερες βαθμίδες της ιεραρχίας, και άρα σε θέση υποταγής, έχουν χαμηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης στις περιοχές της ανταμοιβής.

Μόλις όμως οι πίθηκοι προαχθούν σε ανώτερη βαθμίδα η αίσθηση της κυριαρχίας κάνει την εμφάνισή της αισθητή στον εγκέφαλο αυξάνοντας τη ντοπαμίνη. Γίνονται πιο επιθετικοί και σεξουαλικά δραστήριοι, κάτι το οποίο, όπως τονίζει ο κ. Ρόμπερτσον, συμβαίνει και στους ανθρώπους όταν αποκτούν εξουσία. Η ντοπαμίνη βελτιώνει επίσης τη λειτουργία των μετωπιαίων λοβών, χαρίζοντας καλύτερες γνωσιακές λειτουργίες – εν ολίγοις ευστροφία και εξυπνάδα.

Εξίσου αισθητά, αλλά αντίστροφα, είναι τα αποτελέσματα της «πτώσης» στην ιεραχία. Η απώλεια της εξουσίας και το πέρασμα από μια θέση κυριαρχίας σε μια θέση υποταγής επιφέρει μείωση των επιπέδων ντοπαμίίνης, αύξηση του στρες και χειρότερες επιδόσεις στις γνωσιακές λειτουργίες.

Διαταραχή του νου και των συναισθημάτων

Η υπερβολική εξουσία ωστόσο – και η υπερβολική έκκριση ντοπαμίνης – ενέχει κινδύνους και αρνητικά αποτελέσματα επιφέροντας διαταραχή τόσο των γνωσιακών όσο και των συναισθηματικών λειτουργιών. Όπως προειδοποιεί ο κ. Ρόμπερτσον, μπορεί να οδηγήσει σε χονδροειδώς λανθασμένες κρίσεις και αποφάσεις, άγνοια κινδύνου, εγωκεντρικότητα και έλλειψη οίκτου για τους άλλους.

Ευτυχώς για εμάς, επισημαίνει ο ειδικός, οι ασφαλιστικές δικλίδες ενός δημοκρατικού πολιτεύματος – όπως ο διαχωρισμός της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας ή η ελευθερία του Τύπου – συνήθως μετριάζουν την κατάσταση, θέτοντας τους πολιτικούς υπό έλεγχο και φέρνοντάς τους μερικές φορές σε θέση υποταγής.

Ο λύκος της στέπας στη σύγχρονη κοινωνία

Πηγή: iatronet.gr


Γράφει η Αντωνία Κ.Νταλούκα, Ψυχοθεραπεύτρια-Οικογενειακή Σύμβουλος

Πίσω από κάθε παραπέτασμα βρίσκεται η ουσία των πραγμάτων. Ο λύκος της στέπας συμβολίζει κάθε άτομο στη σημερινή μας κοινωνία. Η κοινωνία μας με τη σειρά της μεταλλάσσεται σε λύκο της στέπας. Πίσω από τον συμβολισμό του λύκου της στέπας βρίσκεται ένα άτομο μοναχικό και απομονωμένο. Η κοινωνία μας τείνει να ενταχθεί μέσα σε ένα σύστημα κοινωνικού αποκλεισμού. Τον περασμένο αιώνα υπήρχε ακόμα στο λεξιλόγιό μας ο όρος ομαδικότητα. Σήμερα, δυστυχώς, ο όρος αυτός τείνει να εξαφανιστεί και να αντικατασταθεί από την ορολογία της ατομικότητας. Σημασία σήμερα δεν έχει πώς θα μάθω να λειτουργώ ομαδικά αλλά με ποιους τρόπους θα κοιτάξω να προεκτείνω τα ναρκισσιστικά μου ιδεώδη.
Αίσθηση κάνει το γεγονός ότι μέσα σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα ενυπάρχουν και η έννοια της ομαδικότητας αλλά και αυτή της ατομικότητας. Όμως η κοινωνία μας δεν είναι πια σε θέση να συμμαχήσει με τη διπλή της φύση. Σήμερα αυτοί οι δύο όροι βρίσκονται σε έναν συνεχή και θανάσιμο πόλεμο. Ο ένας υπάρχει μόνο και μόνο για να βλάψει και να εξοντώσει τον άλλον. Σήμερα δεν είμαστε πια σε θέση να κατανοήσουμε ότι αυτός ο ‘άλλος’ που πάμε να εξοντώσουμε είναι ουσιαστικά ο ίδιος μας ο εαυτός. Τείνουμε να ξεχάσουμε ότι ο ‘άλλος’ ουσιαστικά είναι εμείς. Δεν έχει καμία διαφορά από εμάς και όμως εμείς επιμένουμε ότι αυτός ο ‘άλλος’ είναι ο πιο θανάσιμος εχθρός μας. Μοιάζει να απειλεί την ύπαρξή μας και λόγω ενστίκτου και επιβίωσης είναι πολύ πιο εύκολο για εμάς να τον καταστρέψουμε παρά να μπούμε στη διαδικασία ενδοσκόπησης και συμφιλίωσης.
Πώς φτάσαμε όμως στο σημείο της άρνησης και του αποκλεισμού;
Ποιος είναι σε θέση να απαντήσει με σιγουριά αυτήν την ερώτηση;
Ποιος είναι σε θέση να σηκώσει στις πλάτες του τόση παντοδυναμία;
Περιστασιακές στιγμές ευτυχίας χαρακτηρίζουν τη ζωή μας και αυτές βέβαια έρχονται μέσα από ένα πρίσμα ατομικής καταξίωσης μέσα στο σύστημα της κοινωνίας μας. Αν δεν είσαι ‘κάποιος’, τότε αυτόματα χαρακτηρίζεσαι ένα ‘τίποτα’.
Αν είσαι ένα ‘τίποτα’ σύμφωνα πάντα με τους κώδικες της κοινωνίας μας, τότε αυτόματα είναι σαν να μην υπάρχεις. Τότε αρχίζουν να γεννιούνται συναισθήματα απογοήτευσης, θυμού και κοινωνικού αποκλεισμού. Εδώ βρίσκεται και το παράδοξο της υπόθεσης. Τότε ξαφνικά μέσα από τον κοινωνικό αποκλεισμό βρίσκεσαι στο σημείο όπου είσαι αυτός ο ‘άλλος’. Το άτομο εκείνο που δεν έχει καμία σχέση με αυτούς που είναι ‘κάποιοι’. Μα που παρόλα αυτά συνεχίζει να υπάρχει μέσα σε ένα κοινωνικό σύστημα. Ταμπέλες που γεννούν συναισθήματα αποξένωσης αναβοσβήνουν μέσα στην άβυσσο της ψυχής μας. Ξαφνικά υπάρχουν αυτοί που αποκαλούνται ‘κάποιοι’ και αυτοί που απλά είναι οι ‘άλλοι’.
Ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση πια να κοιτάξει πιο βαθιά και να μπορέσει να δει ότι ο ‘κάποιος’ και οι ‘άλλοι’ είναι το ένα και αυτό πρόσωπο. Το ανθρώπινο πλάσμα είναι γεμάτο από αντιφατικά συναισθήματα και όμως κάνει τα πάντα για να τα αποδιώξει. Ο πόνος που του γεννάται είναι αβάσταχτος, για να τον αντέξει η πλευρά του εκείνη που ανήκει σε αυτή την ‘κάποια’ κοινωνική του καταξίωση. Όμως αυτός ο ‘κάποιος’ γίνεται ξαφνικά ο ‘άλλος’ όταν γυρίζει το βράδυ στο σπίτι του και έρχεται αντιμέτωπος με τη μοναξιά του.
Αν μπορούσαμε να κοιτάξουμε εκείνη την ώρα μέσα στις ψυχές αυτών των ‘άλλων’ που το πρωί είναι ‘κάποιοι’ θα ακούσουμε μια απέραντη βουβή θλίψη. ‘Η ζωή τους είναι μια συνεχής παλίρροια, δυστυχισμένη και σπαραγμένη από τον πόνο, φριχτή και χωρίς νόημα, εκτός αν κάποιος είναι πρόθυμος να δει το νόημά της ακριβώς σ’ αυτές τις σπάνιες εμπειρίες, πράξεις, σκέψεις και έργα που λάμπουν πάνω από το χάος μιας τέτοιας ζωής’ (Έρμαν Έσσε, Ο λύκος της στέπας, σελ.62,1983).
Το ανθρώπινο πλάσμα χαρακτηρίζεται από την πολυδιάστατη οντότητά του. Μοιάζει όμως να κοιτάζει την ύπαρξή του μέσα από ένα μονοδιάστατο πρίσμα συναισθήματος και λογικής. Είναι πραγματικά κρίμα το ανθρώπινο γένος να είναι τόσο πολυτάλαντο και πολυδιάστατο και όμως τόσο αποξενωμένο από τον ίδιο του τον εαυτό.
Πώς είναι δυνατόν να μην πονάει η ψυχή όταν βρίσκεται μέσα σε έναν απέραντο αποκλεισμό;
Πώς καταφέραμε να μην ακούμε πια τους χτύπους της ίδιας μας της καρδιάς;
Κλασικοί ψυχαναλυτές αναφέρουν ότι όταν το άτομο καταφέρνει να ακούσει τους χτύπους της καρδιάς του τότε βρίσκεται in utero (μέσα στη μήτρα). Το έμβρυο όταν βρίσκεται μέσα στην μήτρα μπορεί και είναι σε θέση να ακούει τους χτύπους της ίδιας του της καρδιάς.
Υπάρχουν σήμερα στιγμές όπου το άτομο είναι σε θέση να ακούσει τους χτύπους της καρδιάς του;
Σαφώς και υπάρχουν. Σε έντονες συναισθηματικά συγκινήσεις ή όταν το άτομο αισθάνεται να διακατέχεται από ταραχή ή ακόμα και ντροπή. Ουσιαστικά αυτό μπορεί να συμβεί όταν το άτομο στρέφεται προς τα μέσα. Για να μπορέσει ο άνθρωπος να συνδεθεί με κάποιο άλλο άτομο, αυτό που χρειάζεται να κάνει είναι να ξαναμπεί μέσα στη μήτρα και να την αντέξει. Να αντέξει να παραμείνει εκεί μέσα που είναι ζεστά και προστατευτικά. Να αντέξει να μείνει και να έρθει αντιμέτωπος με την πρωταρχική του φύση. Ίσως μόνο με αυτόν τον τρόπο να μπορέσει το άτομο να συνδεθεί πάλι με τον όρο της ομαδικότητας.
Εξάλλου ας μην ξεχνάμε ότι και η κοινωνία μας είναι μια μήτρα που προσπαθεί να μας εμπεριέχει όλους. Η κοινωνική μήτρα δεν είναι ένας χώρος ατομικός αλλά ομαδικός. Οι αμνιακοί σάκοι μέσα στην κοινωνική μήτρα δεν είναι ατομικοί αλλά ομαδικοί. Είναι κρίμα όταν βρισκόμαστε μέσα στην κοινωνική μήτρα να διαστρεβλώνουμε την πραγματικότητα και να πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε μέσα στην ατομική μας γενετήσια μήτρα. Κάθε γέννηση της κοινωνικής μήτρας συνδέεται με την προηγούμενη και την επόμενη. Τα πάντα είναι αλληλένδετα και αλληλοσυμπληρούμενα. Έτσι γεννάται και ο σεβασμός. Με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουμε να προσεγγίσουμε πάλι τον θεσμό της ομαδικότητας, όταν θα κοιτάξουμε πρώτα μέσα μας και μετά δίπλα μας και θα είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε ότι αν και με διαφορετικά χαρακτηριστικά είμαστε ένα.

Το ξενύχτι μπροστά από την οθόνη σχετίζεται με την κατάθλιψη

Αναρτήθηκε από: Βελίκης Ιωάννης, Ψυχολόγος PhD, τηλ. 6932683468

 

Η παραμονή κάποιου μπροστά από την οθόνη ενός υπολογιστή ή της τηλεόρασης ως αργά τη νύχτα και η απομάκρυνσή του από αυτήν μόνο όταν είναι έτοιμος να αποκοιμηθεί, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες να παρουσιάσει κατάθλιψη, σύμφωνα με μελέτη Αμερικανών επιστημόνων. Η μελέτη που εκπονήθηκε από μια ομάδα νευροεπιστημόνων στο Ιατρικό Κέντρο του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο και η οποία χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας, ίσως κάνει όσους έχουν εθιστεί στην οθόνη τη νύχτα να αναθεωρήσουν ορισμένες συνήθειες τους. Χάμστερ εθισμένα στις "οθόνες" Οι ερευνητές, οι οποίοι εξέθεσαν χάμστερ στο αμυδρό φως τη νύχτα και εντόπισαν αλλαγές στη συμπεριφορά και τον εγκέφαλο που έχουν εντυπωσιακές ομοιότητες με τα συμπτώματα των ατόμων που έχουν κατάθλιψη, είπαν ότι μια αύξηση της έκθεσης σε τεχνητό φως τη νύχτα τα τελευταία 50 χρόνια συνέπεσε με αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, κυρίως στις γυναίκες, που έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν την ψυχική αυτή ασθένεια σε σχέση με τους άνδρες. "Τα αποτελέσματα που είχαμε στα χάμστερ συμφωνούν με όσα γνωρίζουμε για την κατάθλιψη στον άνθρωπο", επισημαίνει η Τρέισι Μπεντροσιάν, η επικεφαλής της μελέτης, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Molecular Psychiatry (Μοριακή Ψυχιατρική). Παρότι η έκθεση στο φως τη νύχτα έχει σχέση με έναν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και παχυσαρκία, η σχέση της με τις διαταραχές της διάθεσης είναι ελάχιστα κατανοητή. Τα χάμστερ που μετείχαν στο πείραμα εξετέθησαν για τέσσερις εβδομάδες στο αμυδρό φως τη νύχτα, που είναι ισοδύναμο με την οθόνη της τηλεόρασης σε σκοτεινό δωμάτιο, και τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με αυτά μιας ομάδας που εξετέθη σε ένα φυσιολογικό κύκλο εναλλαγής φωτός - σκοταδιού. Η εναλλαγή φωτός - σκοταδιού μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές 

Η πειραματική ομάδα αποσύρθηκε τότε σε ένα φυσιολογικό κύκλο φωτός-σκότους για μια, δύο ή τέσσερις εβδομάδες πριν υποβληθεί σε εξέταση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ήταν λιγότερο δραστήρια και είχε χαμηλότερο από το σύνηθες ενδιαφέρον να πιει ζαχαρόνερο και τα δύο συμπτώματα συγκρίνονται με τα συμπτώματα κατάθλιψης στον κόσμο. Η ομοιότητα επεκτάθηκε στη βιολογική τους σύνθεση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν αλλαγές στον ιππόκαμπο, σε ένα μέρος του εγκεφάλου του, οι οποίες μοιάζουν με αυτές που παρουσιάζουν καταθλιπτικά άτομα. Τα χάμστερ που εκτέθηκαν στο αμυδρό φως τη νύχτα παρήγαγαν επίσης περισσότερη πρωτεΐνη που ονομάζεται παράγοντας νέκρωσης όγκου (TNF), ένα χημικό νευροδιαβιβαστή που κινητοποιείται όταν το σώμα τραυματίζεται ή προσβάλλεται και προκαλεί φλεγμονές στην προσπάθειά του να επιδιορθώσει τη βλάβη. 

"Οι ερευνητές βρήκαν μια ισχυρή σχέση μεταξύ χρόνιας φλεγμονής και κατάθλιψης στους ανθρώπους", τόνισε ο Ράντι Νέλσον, ο οποίος μετείχε επίσης στη μελέτη. "Γι αυτό είναι πολύ σημαντικό που βρήκαμε αυτή τη σχέση μεταξύ του αμυδρού φωτός τη νύχτα και της αυξημένης έκφρασης του TNF".  

Τα συνολικά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι αναστρέψιμα, αναφέρουν οι ερευνητές."Η καλή είδηση είναι ότι άνθρωποι που μένουν αργά το βράδυ μπροστά από την οθόνη της τηλεόρασης ή του υπολογιστή μπορεί να ανατρέψουν ορισμένες από τις αρνητικές συνέπειες επιστρέφοντας στον κανονικό κύκλο φωτός-σκότους και μειώνοντας την έκθεσή τους στο τεχνητό φως τη νύχτα", υπογραμμίζει η Μπεντροσιάν.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-Ρόιτερς

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

Αναρτήθηκε από: Βελίκης Ιωάννης, Ψυχολόγος PhD, τηλ. 6932683468
 
Πηγή: iatriko-forum.blogspot.gr

Στις αρχές του 20^ου αιώνα ο φημισμένος καρδιολόγος Osler διατύπωνε την άποψη ότι το έμφραγμα του μυοκαρδίου ήταν πολύ συχνότερο στις υψηλές κοινωνικο-οικονομικές τάξεις και αυτή ή άποψη είχε κυριαρχήσει μεταξύ των ειδικών ίσως μέχρι και την δεκαετία του 70. Όμως η συστηματική επιστημονική έρευνα τις τελευταίες δεκαετίες απέδειξε ότι η άποψη του μεγάλου Osler δεν ισχύει πλέον και σήμερα παθαίνουν πολύ συχνότερα έμφραγμα όσοι ανήκουν στις χαμηλές κοινωνικά και εισοδηματικά τάξεις. Μάλιστα φαίνεται ξεκάθαρα ότι σήμερα η γενική νοσηρότητα και θνησιμότητα (όχι μόνο στη στεφανιαία νόσο αλλά και σε πολλές άλλες ασθένειες) αυξάνονται παράλληλα με την αύξηση των οικονομικών ανισοτήτων και το άνοιγμα της ψαλίδας.

Οι βρετανοί επιδημιολόγοι Richard Wilkinson και Kate Pickett μελετούν εδώ και πολλές δεκαετίες την σχέση μεταξύ κοινωνικών παραμέτρων και της υγείας των διαφόρων λαών και έχουν αποδείξει ότι σε περιοχές της γής με μεγάλη κοινωνικο-οικονομική ανισότητα μειώνεται το προσδώκιμο της επιβίωσης, αυξάνεται η επίπτωση των λοιμώξεων, αυξάνεται η συχνότητα της παχυσαρκίας και της κατάθλιψης, αυξάνεται η συχνότητα χρήσης ναρκωτικών και η εγκληματικότητα. Έτσι σε κράτη όπως πχ οι ΗΠΑ, η Μ.Βρετανία και η Πορτογαλία που εμφανίζουν μεγάλο δείκτη κοινωνικής ανισότητας (εκεί περίπου το 20% των πλουσιωτέρων έχει εισόδημα κατά 9 φορές μεγαλύτερο του 20% των φτωχότερων στρωμάτων) όλοι οι δείκτες υγείας είναι πολύ χειρότεροι σε σχέση με χώρες όπως πχ η Ιαπωνία, η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Σουηδία που έχουν πολύ μικρότερο δείκτη ανισότητας και συνολικά πολύ καλύτερη υγεία. Σύμφωνα με τον καθηγητή Wilkinson ένα μωρό που θα γεννηθεί σήμερα στην Ελλάδα (με δεδομένα βέβαια πριν από την οικονομική κρίση) προβλέπεται ότι θα ζήσει πολύ περισσότερο από ένα μωρό που θα γεννηθεί στις ΗΠΑ παρόλο που οι ΗΠΑ είναι από τα πλουσιώτερα έθνη στον κόσμο και ξοδεύουν τεράστια ποσά στην υγεία. Ας μην θεωρείται λοιπόν αυτονόητο ότι κάποια ισχυρή και πλούσια χώρα κατοικείται από υγιείς πολίτες πριν κανείς εξετάσει πόσο διαφέρουν εισοδηματικά και κοινωνικά μεταξύ τους οι πολίτες αυτής της χώρας.

Στο πρόσφατο βιβλίο τους με τίτλο The Spirit Level: Why greater equality makes societies stronger (2009) (μτφρ. Το Αλφάδι: Γιατί η μεγαλύτερη ισότητα δημιουργεί πιο δυνατές κοινωνίες) οι δύο προαναφερθέντες επιδημιολόγοι ισχυρίζονται ότι οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες δημιουργούν στα άτομα έντονο χρόνιο άγχος και κατάθλιψη, δύο παράγοντες οι οποίοι προδιαθέτουν σε μεγάλη γενική νοσηρότητα. Είναι επίσης βέβαιο ότι χώρες (όπως πχ οι Σκανδιναβικές) οι οποίες πιστεύουν στην άνευ όρων, έστω και με μεγάλη κρατική φορολογία, συντήρηση ενός αξιόπιστου συστήματος εθνικής υγείας δημιουργούν συνολικά μια μελλοντική κοινωνία υγιών πολιτών. Όσο λοιπόν γίνεται φτωχότερο ένα σύστημα εθνικής υγείας τόσο επιδεινώνεται η υγεία των φτωχότερων αρχικά αλλά σταδιακά όλων των πολιτών μιας χώρας.

Είναι επίσης διαπιστωμένο ότι όσο αυξάνεται η κοινωνικο-οικονομική ψαλίδα τόσο περισσότερο αυξάνονται τα ποινικά αδικήματα, πολύ περισσότεροι άνθρωποι κλείνονται στη φυλακή και πολύ λιγώτερες δαπάνες γίνονται για μόρφωση και παιδεία. Ακόμη έχει αποδειχθεί ότι όσο αυξάνεται ο βαθμός της οικονομικής ανισότητας και ανοίγει η ψαλίδα μεταξύ πλούσιων και φτωχών τόσο αυξάνεται ο βαθμός ανασφάλειας των πολιτών και η δυσπιστία προς τον συνάνθρωπο με αποτέλεσμα να κλονίζεται το αίσθημα αλληλεγύης και η κοινωνική συμπαράσταση. Αυτό το αίσθημα αλληλεγύης και εμπιστοσύνης προς τον συμπολίτη έχει αποδειχθεί εξαιρετικά σημαντικό για την επιβίωση στα πλαίσια μαζικών καταστροφών και θεομηνιών. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρει ο αμερικανός κοινωνιολόγος Eric Klinenberg στο βιβλίο του σχετικά με τις κοινωνικές συμπεριφορές κατά τη διάρκεια του φονικού καύσωνα που χτύπησε το Σικάγο των ΗΠΑ το 1995. Κατά τη διάρκεια του καύσωνα σε περιοχές όπου ζούσαν φτωχοί Αφρο-αμερικανοί η θνητότητα υπήρξε πολύ υψηλή, λόγω του φόβου των κατοίκων να ανοίξουν τις πόρτες των σπιτιών τους και να μετακινηθούν προς κοινοτικά κέντρα όπου υπήρχε κλιματισμός. Τη φοβία των ανθρώπων αυτών να κάνουν ένα αποφασιστικό βήμα προς τη σωτηρία τους είχε προκαλέσει η αυξημένη εγκληματικότητα και η κοινωνική δυσπιστία που τυπικά χαρακτηρίζουν ζώνες του πλανήτη με μεγάλη κοινωνική-οικονομική ανισότητα. Ακόμη η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον συνάνθρωπο είχε σαν αποτέλεσμα να μην ενδιαφερθούν οι πολίτες να ελέγξουν γειτονικές κατοικίες ηλικιωμένων ή ασθενικών ατόμων τα οποία τελικά κατέληξαν από τον καύσωνα χωρίς καμμία βοήθεια.

Πρόσφατες μεγάλες κλινικές μελέτες όπως η βρετανική Whitehall II (συμμετοχή 10000 ατόμων) και η σκανδιναβική μελέτη SHEEP (Stockholm Heart Epidemiology Program) έδειξαν ότι η εργασία τύπου υψηλών απαιτήσεων-χαμηλού ελέγχου απόφασης (high demand-low decision control) και η εργασία τύπου υψηλών απαιτήσεων-χαμηλής απολαβής (high demand-low reward) αυξάνουν σημαντικά το εργασιακό άγχος και έτσι αυξάνουν την πιθανότητα να πάθει κανείς έμφραγμα. Η έννοια της εργασίας χαμηλής απολαβής στις μελέτες αυτές δεν ορίζεται μόνον ως χαμηλή χρηματική αμοιβή αλλά επίσης και ως χαμηλή πιθανότητα προαγωγής και εξέλιξης. Τα ευρήματα των μελετών αυτών δείχνουν ξεκάθαρα ότι το μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών παθήσεων εμφανίζουν τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα. Ισως ακόμη μία σημαντική αρνητική παράμετρος που προστίθεται σε αυτά τα κοινωνικά στρώματα είναι το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και η έλλειψη παιδείας, δεδομένα τα οποία ελαχιστοποιούν την δυνατότητα επαρκούς ενημέρωσης γύρω από την πρόληψη. Ακόμη είναι πιθανό οτι οι κορυφές της πυραμίδας, δηλ. τα υψηλότερα οικονομικά στρώματα, μεταθέτουν το εργασιακό άγχος πρός την βάση της πυραμίδας. Ιδιαίτερα στις μέρες μας λόγω ανταγωνιστικής αγοράς και εκρηκτικής αύξησης της ανεργίας αυξάνονται βαθμιαία οι εργασίες τύπου μεγάλων απαιτήσεων-χαμηλών αμοιβών. Έτσι με βάση όσα προαναφέρθηκαν αναμένεται μεγάλη αύξηση της συχνότητας των καρδιαγγειακών παθήσεων (βλ. στεφανιαία νόσος) κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Αν κανείς δεν παραμένει εντελώς αδιάφορος και μπορεί ακόμη να παρατηρεί λεπτομέρειες της καθημερινότητας, θα διαπιστώσει ότι σε κάποιες γειτονιές της Αθήνας έχει αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που αναζητούν συστηματικά την τροφή τους σε κάδους απορριμάτων. Παράλληλα αποτελεί στις μέρες μας κοινό μυστικό ότι έχουν αρχίσει να αυξάνονται ραγδαία οι πληθυσμοί των ποντικών σε όλες τις πόλεις του πλανήτη και υπάρχουν αδιάψευστες μαρτυρίες ότι άνθρωποι και τρωκτικά ψάχνουν ταυτόχρονα για σκουπιδοτροφή στον ίδιο κάδο απορριμάτων. Είναι ενδιαφέρον να αναζητήσει κανείς ομοιότητες ανάμεσα στα αίτια που οδηγούν σε παράλληλη αύξηση αρουραίων και ανθρώπινων τρωκτικών.

Σημαντικοί λόγοι της εξάπλωσης των αρουραίων σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης (πχ. Λονδίνο) θεωρούνται η αύξηση κατανάλωσης τροφών ταχυφαγείων σκουπιδοφαγητού (junk-food)(βλ.MacDonald), η αύξηση των ραδιενεργών ακτινοβολιών και διαφαίνεται επίσης κάποια συσχέτιση με τη διάδοση της σκληροπυρηνικής ραπ μουσικής. Το άνοιγμα της ψαλίδας και η αύξηση των οικονομικών ανισοτήτων στις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες οδηγεί τις φτωχότερες τάξεις σε αύξηση της κατανάλωσης φθηνού-ανθυγιεινού φαγητού με αποτέλεσμα έκρηξη παχυσαρκίας και όλα τα αρνητικά επακόλουθα στην υγεία. Όπως το λιπαρό κίτρινο τυρί των περισσευμάτων χάμπουργκερ αποτελεί εκλεκτό έδεσμα των τρωκτικών παρομοίως και οι άνθρωποι κάτω από την επίδραση του άγχους και της κατάθλιψης αναζητούν τη γρήγορη λυτρωτική απόδραση, την οποία συνηθέστερα ανακαλύπτουν σε ταχυφαγεία τα προιόντα των οποίων είναι πλούσια σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη. Και βέβαια η έκρηκτική αύξηση της φτώχειας και της ανεργίας οδηγεί σε σημαντική αύξηση του άγχους και της κατάθλιψης όπως και σε μείωση της αυτοεκτίμησης με επακόλουθα την άνοδο της εγκληματικότητας, της επιθετικότητας και της βίας. Δεν έχει ακόμη αποδειχθεί για ποιό λόγο η εξάπλωση των τρωκτικών συνδέεται με την διάδοση της σκληρής ραπ μουσικής. Αυτό όμως που γνωρίζουμε από κοινωνιολογικές μελέτες στις ΗΠΑ είναι ότι η μουσική ραπ συγκεντρώνει εξαιρετικά υψηλό ποσοστό προτίμησης μεταξύ νέων ανθρώπων (15-25 ετών) που έχουν περιθωριοποιηθεί από την κοινωνία (βλ χρόνια φυλακισμένοι και ποινικά καταδικασμένοι) και οι οποίοι ζούν, κινούνται και συμπεριφέρονται ως «τρωκτικά» σε σκοτεινές και υπόγειες διαδρομές.

Σε μια πρωτότυπη έκδοση με τίτλο Banksy, Wall and Piece (ελλ. εκδόσεις Μεταίχμιο με τίτλο Ραδιενεργά Γκράφιτι) η οποία εκθέτει κοινωνικούς προβληματισμούς μέσα από παραστάσεις σε τοίχο (γκράφιτι), απεικονίζεται και η συμβολική επιστροφή των αρουραίων στη ζωή των πόλεων (μάλιστα o αναγραμματισμός της λέξης rat που σημαίνει αρουραίος οδηγεί στη λέξη art που σημαίνει τέχνη). Σε γκράφιτι εικόνας αρουραίων υπάρχει το εξής κοινωνικά προφητικό κείμενο: Οι αρουραίοι υπάρχουν δίχως την έγκριση κανενός. Τους μισούν, τους κυνηγούν και τους καταδιώκουν. Ζούν ανάμεσα μας σε σιωπηλή απόγνωση. Και όμως έχουν τη δύναμη να γονατίζουν ολόκληρους πολιτισμούς. Αν είσαι βρώμικος, άσημος και δεν σε αγαπάει κανείς, τότε οι αρουραίοι είναι για σένα το πρότυπο ζωής. Μπορείς να βγείς νικητής στον αγώνα των αρουραίων αλλά θα παραμείνεις ένας αρουραίος. Ο αγώνας των ανθρώπων είναι ένας ηλίθιος και άδικος ανταγωνισμός. Δεν είναι να απορείς που τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τον αγώνα και έχουν αποσυρθεί στις κερκίδες όπου τρώνε σκουπιδοφαγητό και φωνάζουν βρωμόλογα. Οι αρουραίοι βρίσκονται εδώ και οι ίδιοι λόγοι που έφεραν πίσω τους αρουραίους προκαλούν και στους ανθρώπους συμπεριφορά τρωκτικών. Αν δεν καταφέρουμε να αλλάξουμε τις κοινωνικές συνθήκες που γεννούν τρωκτικά πολύ σύντομα θα εμφανισθεί μια νέα πανδημία «πανούκλας», με την ευρύτερα κοινωνική αλλά ίσως και την καθαρά ιατρική της έννοια.

Η χώρα μας σύμφωνα με τις επιστημονικές εργασίες του Richard Wilkinson είχε μέχρι σήμερα ταξινομηθεί μεταξύ των προνομιούχων χωρών όσον αφορά τους δείκτες υγείας αλλά είναι πλέον βέβαιο ότι αφενός το άνοιγμα της εισοδηματικής ψαλίδας, που ήδη συμβαίνει ταχύτατα στην μετά ΔΝΤ εποχή, αφετέρου η κατάρρευση του Εθνικού Συστήματος Υγείας θα επιδεινώσουν σημαντικά την υγεία των ελλήνων πολιτών στα χρόνια που έρχονται. Ίσως μοναδική μας ελπίδα να παραμένει ο μεσογειακός ήλιος, η αισιόδοξη σκέψη, η επανάκτηση της χαμένης κοινωνικής αλληλεγύης και η επιστροφή στη μεσογειακή διατροφή. Ακόμη φαίνεται ότι η αλλαγή των κοινωνικών συνθηκών και η προσπάθεια μεγαλύτερης εξίσωσης των οικονομικών ανισοτήτων θα αποτελούσε ένα περισσότερο ουσιώδες βήμα για τη βελτίωση της υγείας των λαών σε σχέση την μαζική παραγωγή εξειδικευμένων επιστημόνων της υγείας (πχ. ψυχιάτρων, ψυχολόγων). Τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι πάρα την αυξημένη συνταγογράφηση ψυχιατρικών φαρμάκων καί την ειδική φροντίδα για το άγχος και την κατάθλιψη οι διαταραχές αυτές συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανησυχητικά στην εποχή της παγκοσμιοποίησης.

Η κοινωνική ανισότητα φέρνει προβλήματα

TO BHMA

 

Γιατί χώρες όπου η απόσταση μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι σχετικά μικρή έχουν πολίτες πιο ικανοποιημένους

 

Γιατί ένα μωρό που γεννιέται στην Ελλάδα, μια χώρα με μέσο εισόδημα μόλις στο μισό από το αντίστοιχο των ΗΠΑ, έχει μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής σε σχέση με ένα μωρό που γεννιέται εκεί; Για ποιον λόγο οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ είναι η πιο πλούσια δημοκρατία στον κόσμο, δαπανούν περισσότερα για την υγειονομική περίθαλψη από οποιαδήποτε άλλη χώρα; Γιατί ψυχολογικές ασθένειες όπως η κατάθλιψη είναι τρεις φορές συχνότερες στις ΗΠΑ απ΄ ό,τι στην Ιαπωνία; Γιατί η παχυσαρκία στη Βρετανία είναι διπλάσια απ΄ ό,τι στη Σουηδία; Η απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα είναι μία: η κοινωνική και εισοδηματική ανισότητα ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις.

Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται το βιβλίο Το πνευματικό επίπεδο:Γιατί οι πιο ισότιμες κοινωνίες τα καταφέρνουν σχεδόν πάντα καλύτερα (Τhe Spirit Level:Why Μore Εqual Societies Αlmost Αlways Do Βetter, εκδόσεις Αllen Lane) του πρώην καθηγητή Κοινωνικής Επιδημιολογίας στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ Ρίτσαρντ Γουίλκινσον και της συνεργάτιδός του δρος Κέιτ Πίκετ.

Το βιβλίο, το οποίο χαιρετίστηκε από την εφημερίδα «Guardian» ως ένα από τα σημαντικότερα που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2009, επισημαίνειτη μεγάλη σημασία της κοινωνικής ισότητας για τη συνολική ευημερία μιας χώρας. Οι συγγραφείς του υποστηρίζουν ότι χώρες που είναι φτωχότερες αλλά με πιο εξισορροπημένη κατανομή του πλούτου είναι πιο «υγιείς» από πιο πλούσιες αλλά πιο άνισες σε εισοδηματικό επίπεδο.

Το κίνητρο για τη συγγραφή του βιβλίου, σύμφωνα με τον κ. Γουίλκινσον, ήταν τα εκτενή στοιχεία που δόθηκαν για πρώτη φορά στη δημοσιότητα το 2004 από την Παγκόσμια Τράπεζα. Στην έρευνά τουςανάμεσα σε 23 από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου οι δύο καθηγητές ανακάλυψαν ότι οι ΗΠΑ, η Πορτογαλία, η Σιγκαπούρη και η Βρετανία είναι αυτές με τις μεγαλύτερες εισοδηματικές ανισότητες, ενώ η Σουηδία και η Ιαπωνία βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας παρουσιάζοντας μια σχετική πληθυσμιακή εισοδηματική ισότητα.

Α πό την έρευνα προέκυψε ότι τα σοβαρότερα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, όπως η κακή υγεία, η έλλειψη επικοινωνίας, τα ναρκωτικά, η παχυσαρκία, οι ψυχικές νόσοι, ακόμη και οι δολοφονίες, είναι τρεις φορές εντονότερα στις χώρες με τις πιο άνισες εισοδηματικά κοινωνίες. Αντιθέτως, οι κοινωνίες που έχουν τις λιγότερες ανισότητες τα καταφέρουν πολύ καλύτερα, είτε μιλάμε για το προσδόκιμο ζωής είτε αναφερόμαστε στην παιδική θνησιμότητα, στην υγεία ή στην εγκληματικότητα.

Οι δύο συγγραφείς επικαλούνται συγκεκριμένα το παράδειγμα της Ελλάδας, στην οποία, μολονότι υπάρχει ένα βιοτικό επίπεδο αρκετά χαμηλότερο από το αντίστοιχο των ΗΠΑ, οι κάτοικοι είναι πιο υγιείς και ζουν καλύτερα από τους Αμερικανούς.

Διαπιστώθηκε επίσης ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Πορτογαλία, όπου το πλουσιότερο 20% κερδίζει οκτώ και εννέα φορές περισσότερα από το φτωχότερο 20% του πληθυσμού, έχουν σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα σε σχέση με τη Σουηδία και την Ιαπωνία, όπου η κατανομή του πλούτου είναι απείρως πιο ισότιμη: στις δύο αυτές χώρες η εγκληματικότητα, τα ποσοστά κατάθλιψης, οι εφηβικές εγκυμοσύνες και τα ποσοστά εξάρτησης από τα ναρκωτικά βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Αντιθέτως, οι ΗΠΑκαι ηΠορτογαλία, οι χώρες που βρίσκονται στη βάση της λίστας, είναι δύο κοινωνίες ακραίων ανισοτήτων, όπου παρατηρούνται κάθε είδους κοινωνικές δυσλειτουργίες.

Οι δύο ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα προβλήματα κοινωνικής παθογένειας δεν προκαλούνται από την ίδια τη φτώχεια αλλά από την ευδιάκριτη διαφορά εισοδήματος ανάμεσα στα κοινωνικά στρώματα. Σε μια κοινωνία λοιπόν με μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες χάνουν όλοι και όχι μόνο οι πιο φτωχοί.

Γι΄ αυτό και οι πιο εύπορες ομάδες του πληθυσμού θα πρέπει να επιδιώξουν μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εισοδηματική ισότητα, όχι από αλτρουισμό απέναντι στον συνάνθρωπό τους αλλά καθαρά από προσωπικό συμφέρον.

Το κλείσιμο της ψαλίδας
Το τελευταίο μέρος του βιβλίου αφιερώνεται εξ ολοκλήρου στις προτάσεις των δύο επιστημόνων για ένα πιο ισότιμο αύριο: ο στόχος, σύμφωνα με τους ίδιους, πρέπει να είναι το κλείσιμο της οικονομικής ψαλίδας ανάμεσα στους έχοντες και στους μη έχοντες. Οι δύο ερευνητές πιστεύουν ότι οι φτωχοί δεν μπορούν άλλο να σηκώνουν στους ώμους τους όλα τα κοινωνικά προβλήματα και προτείνουν ως λύση ένα δικαιότερο σύστημα φορολόγησης. Και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ζωή όλων μας θα γίνει πολύ καλύτερη αν φορολογήσουμε με περισσότερο δημοκρατικό τρόπο τους πλούσιους χρησιμοποιώντας τα χρήματα αυτά για την ενίσχυση των πιο φτωχών πληθυσμών.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Γουίλκινσον, ένας γιατρός που τα παράτησε για να γίνει κοινωνιολόγος, καταπιάνεται με το ζήτημα της κοινωνικής ανισότητας: λίγο προτού πάρει σύνταξη από τα ακαδημαϊκά έδρανα προκειμένου να αφοσιωθεί στο Εquality Τrust, έναν κοινωφελή, μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ίδρυσε ο ίδιος και προάγει την κοινωνική ισότητα, το 2005, είχε εκδώσει το βιβλίο Οι επιπτώσεις της ανισότητας ( Τhe Ιmpact Οf Ιnequality, εκδόσεις Routledge). Εκεί κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, όσο εύπορη και αν είναι μια χώρα, θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με τρόπο δυσλειτουργικό αν το χάσμα που χωρίζει τις κοινωνικές τάξεις της είναι μεγάλο.

Η ανάγκη να επιστρέψουμε σε μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κοινωνική ισότητα είναι σήμερα πιο έντονη από ποτέ, καταλήγουν οι δύο επιστήμονες. Αλλιώς θα καταλήξουμε σαν τα δικτατορικά γουρούνια της Φάρμας των ζώων του Τζορτζ Οργουελ, να μιλάμε για «ζώα που είναι ίσααλλά μερικά είναι πιο ίσα από άλλα».

Μια αγκαλιά του έσωσε τη ζωή

Πηγή: ksipnistere.blogspot.gr

Όταν οι γιατροί του νοσοκομείου Royal Shrewsbury τους είπαν να τον αποχαιρετήσουν, δε φανταζόταν κανείς πως ο γεννημένος πρόωρα Finley θα επανερχόταν στη ζωή...

O μικρούλης Finley Anderson, γεννημένος κατά 15 εβδομάδες νωρίτερα από το φυσιολογικό, ήρθε στη ζωή πριν δύο μέρες με τις λιγότερες πιθανότητες επιβίωσης. Όταν τα επίπεδα οξυγόνου του έπεσαν κάτω από το 30%, οι γιατροί προέτρεψαν τους γονείς του, James (στρατιωτικός, 26 ετών) και Emma (22 ετών), να τον αποχαιρετήσουν. Και τότε συνέβη το θαύμα. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα από την σφιχτή αγκαλιά των γονιών του, ο μικρούλης Finley άρχισε, κατά κάθε νόμου και λογικής, να ανεβάζει κάθετα τα επίπεδα οξγόνου του, μέχρι που έφτασαν στο 80%.