Ζήσε με πάθος συνετό και σύνεση παθιασμένη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

ΝΙΚΟΣ Γ. ΝΗΜΑΣ

Πάσχα 2009 – στο χωριό Αστέρι Ρεθύμνου. Από τις προσωπικές μου σημειώσεις, μ’ αφορμή κάποιες κουβέντες που ανταλλάξαμε με έναν οικογενειακό φίλο, για τα παιδιά μας και τη νεολαία.
“Ο άντρας απ’ τη στιγμή που γίνεται πατέρας κάποια πράγματα που ήξερε (έκανε) πρέπει να τα ξεχνάει.”
“Το αγόρι για να βρει το δρόμο του πρέπει πρώτα να ξέρει ότι έχει καθαρή γενιά.”
Καλό είναι, για το κάθε παιδί, να έχει ακούσει απ’ τον πατέρα του για τους προγόνους του, για το ξεκίνημα της οικογένειάς του, για το σμίξιμο του πατέρα με την μάνα, για να δέσει καλά τις ρίζες του και μετά ν’ αρχίσει να παίρνει “μπόι”, ν’ απλώνει τα κλαδιά του και ν’ αντιστέκεται στις πρώτες θύελλες.
Για το στερέωμα και το άπλωμα, για τον καλό τον δρόμο, το λιγότερο και εντελώς απαραίτητο είναι να έχει αξίες, να ξέρει τις βασικές αρχές και τους κανόνες όπου θα πατάει. Να ‘χει δηλαδή γερά υποδήματα για τα δύσκολα μονοπάτια, τα κακοτράχαλα και γεμάτα αγκάθια. Να ‘χει οδηγό και χάρτη με οδηγίες, για να μπορεί να επιλέγει τον δρόμο του μπροστά σε κάθε σταυροδρόμι. Οι επιλογές του θα είναι πάντοτε αυτές που θα τον κάνουν περήφανο, αξιοπρεπή και κύριο του εαυτού του.
“- Στην υγειά μας, στην υγειά των παιδιών μας. Καλή τύχη να ‘χουνε!
- Στην υγειά τους . . . και καλές επιλογές να κάνουνε!”
Καλές επιλογές να κάνουνε . . . κι όσο για τις κακές ή τις άστοχες επιλογές ; Έ! μάτια να ‘χουνε ανοιχτά να τις αναγνωρίζουνε, έτοιμοι να ‘ναι να τις αλλάζουνε το συντομότερο και θάρρος να ‘χουνε πρώτα απ’ όλα αρκετό για να λένε:
«- Ναι, λάθος έκανα, το διορθώνω τώρα αμέσως».
Τούτο το θάρρος είναι το πιο σημαντικό στη ζωή μας, το πιο δύσκολο να το ‘χεις, το πιο αντρίκειο να το επιδεικνύεις στους άλλους. Είναι το ατόφιο θάρρος. Όλα τα άλλα θάρρητα, έρχονται δεύτερα και τρίτα, είναι και αποκοτιές καμιά φορά και ποτέ δεν ξέρεις αν θα σου βγούνε χρήσιμα.
Όμως το θάρρος να βλέπεις τα λάθη σου, να τα παραδέχεσαι και να ξοδεύεις για να τα διορθώνεις, είναι σαν να έχεις δίπλα σου για μια ζωή τον πατέρα να σε προστατεύει, να σε διορθώνει και να σε παροτρύνει. Μ’ αυτό το θάρρος, νιώθεις πάντοτε πιο δυνατός απ’ τους άλλους, ποτέ δεν νιώθεις μόνος, ανήμπορος κι απελπισμένος, ποτέ δεν θα βρεθείς σ’ απόγνωση. Πάντοτε στα δύσκολα θα βρίσκεις μέσα σου μια συμβουλή για παραπέρα, για αλλαγή της ρότας σου, για νέα ξεκινήματα.
Σε κάθε σταυροδρόμι, σε κάθε πρόκληση της ζωής, σε κάθε ξάφνιασμα, να ρωτάς τον εαυτό σου:
«- μάνα και πατέρα, τι είναι τούτο το καινούριο που βγήκε μπροστά μου; Τι να πράξω και τι να πω;»
κι όταν το παιδί, που ζει ακόμη μέσα σου, σε ρωτάει, τότε άσε τις άλλες έγνοιες σου, χάιδεψέ το στοργικά και απάντησέ του:
«- τι σου λέει παιδί μου η Καρδιά σου και τι σου λέει ο Νους σου; Τι ώθηση παίρνεις απ’ την καρδιά σου και τι εμπόδια σου βάζει ο νους σου; Τους ρώτησες και τους δύο; Βάλ’ τους παιδί μου να σμίξουν κι ας’ τους να παλεύουν ερωτικά μέχρι να νικήσουν και να χορτάσουν και οι δύο. Όταν τελειώσουν και συμφωνήσουν, θα σου πουν τι να πεις και τι να πράξεις.»
Έχουμε όλοι μέσα μας ένα αντρόγυνο που το δένει και το χωρίζει, το ξανασμίγει και το συνταράζει ένας τρελός αιώνιος έρωτας. Έχουμε την Καρδιά και τον Νου. Η Καρδιά είναι το πάντα γόνιμο και θυελλώδες θηλυκό και ο Νους είναι ο στιβαρός και καλοστεκούμενος άντρας. Γεννιόμαστε και γεννιέται μαζί μας, μέσα μας και το θηλυκό Καρδιά. Καθώς μεγαλώνουμε, βλέπουμε, ακούμε, παθαίνουμε και μαθαίνουμε, γεννιέται μέσα μας και μεγαλώνει μαζί μας κι ο άντρας Νους.
Όποτε είμαστε αρκετά σοφοί και τα αφήνουμε να σμίξουν, τα δύο αυτά στον έρωτά τους, γεννούν όμορφα και εύρωστα, γεμάτα υγεία παιδιά. Τα παιδιά αυτά είναι επιλογές σοφές και αποφάσεις δυνατές για νέα κατορθώματα και νέα ταξίδια. Είναι πλούσια συναισθήματα, αγάπες κι όνειρα, σκοποί ανώτεροι, νέες άγνωστες ως τότε δυνάμεις μέσα μας που μας συνοδεύουν στο παραπέρα. Όλοι όσοι στέριωσαν τις ρίζες τους κι άπλωσαν τα κλαδιά τους κι άφησαν τα σημάδια τους σε τούτη τη σύντομη ζωή, είναι εκείνοι που άφηναν το αντρόγυνο μέσα τους να σμίγει συχνά κι ελεύθερα για να γεννοβολά καλούς καρπούς.
Όλες μας οι πράξεις κι οι κουβέντες πρέπει να είναι συνετές. Πρέπει να μοιάζουν στον πατέρα που τις έσπειρε, τον Νου – το λογικό μας. Μα κι όλες οι πράξεις κι οι κουβέντες μας πρέπει να έχουν συναίσθημα, πάθος και ορμή. Πρέπει να μοιάζουν και στην μάνα που τις γέννησε, την Καρδιά – την πηγή όλων των συναισθημάτων μας.
Έτσι τα λόγια μας δεν θα είναι λόγια του αέρα, αλλά θα είναι και πράξεις, θα προκαλούν έργο. Έτσι και οι πράξεις μας δεν θα είναι απλές αυθόρμητες αντιδράσεις στα εξωτερικά ερεθίσματα και τις προκλήσεις, αλλά θα περιέχουνε βούληση, επίγνωση, ζωογόνο δύναμη.
Όταν συμβαίνει και ξεστομίζουμε μια κουβέντα ή κάνουμε μια πράξη που δεν έχει πάθος και συναίσθημα, τότε ο Νους βίασε την συμβία του, την Καρδιά. Όταν συμβεί το αντίθετο και η κουβέντα ή η πράξη μας έχει μόνο πάθος και ορμή, τότε η Καρδιά ξεγέλασε και παρέσυρε τον σύντροφό της, τον Νου.
Το όμορφο και δύσκολο χρέος μας είναι να μάθουμε την υψηλή τέχνη της ελευθερίας, δηλαδή το πώς να αφήνουμε λεύτερους την Καρδιά και το Νου να σμίγουν ισότιμα στον έρωτά τους και να γεννούν παιδιά που μοιάζουν και στους δύο μαζί και ποτέ στον έναν μόνον.
Το γινάτι μας κι οι φόβοι μας, δηλαδή ο εγωισμός μας, όταν πλησιάζει κοντά σ’ αυτό το αντρόγυνο, πάντοτε φέρνει δυστυχία.
Διπλαρώνει συχνά ο εγωισμός τον Νου και του κακολογεί την Καρδιά:
«- μην την εμπιστεύεσαι» του λέει,
«κάνε εσύ κουμάντο που είσαι και ο άντρας, αυτή είναι θεότρελη, θα σε καβαλήσει και θα σε ντροπιάσει.»
Τότε κι ο Νους, σαν αρσενικό που είναι, ταράζεται, σκιάζεται με τέτοιες κουβέντες και σφίγγεται και σκληραίνει και βιάζει τη σύντροφό του την Καρδιά.
Άλλοτε πάλι ο εγωισμός μας, δηλαδή το γινάτι μας κι οι φόβοι μας, γυροφέρνει και χαϊδολογά το θηλυκό, την Καρδιά μας και τις ψιθυρίζει λόγια εκμαυλιστικά:
«- τι όμορφη που είσαι! Από την ομορφιά σου όλα ξεκινούν. Εσύ είσαι η βασίλισσα, εσύ γεννάς και πρέπει να εξουσιάζεις, ο Νους είναι κηφήνας ή εργάτης. Μην τον ανέχεσαι στο κουμάντο, υπόταξέ τον, βάλ’ τον να σε προσκυνάει και να δουλεύει για σένα.»
Τότε κι η Καρδιά, φιλάρεσκη σαν θηλυκό, ξελογιάζεται με τέτοιες κουβέντες και παθιάζεται να κυριέψει τον σύντροφό της τον Νου.
Όταν λοιπόν, τέτοια αφήνουμε να συμβαίνουν στο αντρόγυνο αυτό μέσα μας, ο έρωτάς τους γίνεται μια πάλη με έναν μόνο νικητή και έναν μόνον χορτασμένο, από τους δύο. Ποτέ από ένα τέτοιο σμίξιμο δεν βγαίνει καλό τέκνο – λόγος ή πράξη.
Αυτή είναι η δουλειά του εγωισμού. Να βάζει λόγια σ’ αυτό το αντρόγυνο, να το χωρίζει, να φέρνει την φιλονικία στη θέση του έρωτα.
Αυτό κάνει το γινάτι μας, η τύφλα μας, το πρωτόγονο κι ακόρεστο “θέλω” μας, αυτό κάνουν κι οι φόβοι μας κι οι ανασφάλειές μας και οι λογιών – λογιών φοβίες μας. Αυτό κάνουν τα “μη”, τα “πρέπει” και τα “δεν πρέπει”, που μας έμαθαν και μας επέβαλαν “τυφλά να τα ακολουθούμε”. Μας αλυσοδένουν, μας φυλακίζουν, να μην μπορούμε να φέρνουμε συνειδητά το μέσα μας αντρόγυνο σε ερωτική συνάντηση. Τότε το αποτέλεσμα είναι όλο και πιο συχνά να επιτρέπουμε να συμβαίνει (και τελικά να συνηθίζουμε) την εσωτερική φιλονικία, που γεννάει τις νευρώσεις και τις αγκυλώσεις μας.
Μια πράξη γεμάτη σύνεση και σωφροσύνη αλλά χωρίς νεύρο, πάθος, τόλμη και ορμή είναι συνήθως απλή υπακοή σε κάποιο εσωτερικό μας φόβο. Μπορεί επίσης να είναι υπακοή σε μια εξωτερική εντολή που λάβαμε.
Αλλά και μια πράξη γεμάτη θάρρος, συναίσθημα και ζήλο αλλά χωρίς καθόλου σύνεση και σκέψη είναι συνήθως μια σκέτη τρέλα, ένα πήδημα στο κενό, μια υπακοή στο γινάτι, στο πρωτόγονο κι ακόρεστο “θέλω” μας. Μπορεί επίσης να είναι και αποτέλεσμα ενός τυφλού ενθουσιασμού που τον προκάλεσε κάποιος που μας γοήτευσε.
Τέτοιες πράξεις είναι παιδιά του εγωισμού, που είναι η εσωτερική μας υποτέλεια ή της υποτέλειας απέναντι στους άλλους γύρω μας. Πρέπει διαρκώς να μαθαίνουμε να τα αναγνωρίζουμε και να είμαστε έτοιμοι με θάρρος να τα διορθώνουμε άμεσα.
Όταν για πολλούς η ηλικία γέννησης προχωρήσει αλλά η ηλικία ωρίμανσης μείνει στάσιμη, συμβαίνει αυτοί οι άνθρωποι να είναι και να μένουν εξαρτημένοι από τους άλλους. Δεν μεγαλώνουν, παραμένουν εξαρτημένα νήπια. Πάντοτε αναζητούν κάποιον άλλον σαν μάνα να ικανοποιήσει τις επιθυμίες τους ή σαν πατέρας να πάρει την ευθύνη για τις αποφάσεις τους. Κάνουν και λένε ό,τι θα κάνουν και θα πουν και οι άλλοι, οι πολλοί ή οι πιο ισχυροί ή γενικά δανείζονται από την κοινή γνώμη. Μαϊμουδίζουν και ξεπατικώνουν. Είναι οι άνθρωποι που ζουν υποτελείς.
Χρέος μας, για να γίνουμε Άνθρωποι, είναι η ελευθερία. Να επιτρέπουμε και να παροτρύνουμε την Καρδιά μας και τον Νου μας να σμίγουν ερωτικά και όχι ανταγωνιστικά. Αυτό είναι το θεμέλιο της εσωτερικής μας ελευθερίας. Λόγια και πράξεις πρέπει να είναι νόμιμα παιδιά του Έρωτα του Νου με την Καρδιά κι όχι εξώγαμα του εγωισμού και της υποτέλειας.
Γι αυτό λοιπόν ζήσε με πάθος συνετό και σύνεση παθιασμένη. Κατάκτησε τον κόσμο, ζήσε εσύ τη ζωή και μην αφήνεις να σε ζήσει αυτή. Γίνε κύριος του εαυτού σου και πάψε να είσαι υποτελής.
Έτσι μπορείς να είσαι ισορροπημένος, δηλαδή να βρίσκεις εύκολα και άμεσα την χαμένη ισορροπία σου, όποτε τα κύματα της ζωής για μια στιγμή σε ανατρέπουν. Κάθε φορά που σε μια συζήτηση μιλούν για το πάθος και τον ζήλο, κάποιος θα αναφέρει και την λέξη ισορροπία. Η ισορροπία βεβαίως είναι μια εκπληκτική αρετή, αλλά προσέξτε εδώ, διότι οι γείτονες της ισορροπίας είναι η απάθεια και η αδυναμία.
Η αλήθεια είναι πως, για τους περισσότερους ανθρώπους το να είναι ισορροπημένοι αποτελεί απλώς δικαιολογία για να είναι απαθείς και αδύναμοι, χλιαροί, αδιάφοροι ή ουδέτεροι παρατηρητές, αμέτοχοι και στην χειρότερη περίπτωση ωχαδερφιστές. Αυτά όμως είναι μονοπάτια της αποτυχίας.
Το συνετό πάθος είναι πανίσχυρο. Όταν το πάθος ελευθερωθεί, θα εκδηλωθεί σαν ενθουσιασμός. Όταν ο ενθουσιασμός καλπάζει, τότε το άγχος και οι φοβίες υποχωρούν. Πολλοί άνθρωποι όμως, δεν νιώθουν άνετα με το να είναι ενθουσιασμένοι και αυτοσυγκρατούνται συνεχώς. Τέτοιοι άνθρωποι νιώθουν πιο ασφαλείς μέσα στους φόβους τους και στις ατέλειωτες σκέψεις τους και τελικά είναι ανασφαλείς να τολμήσουν και να παθιαστούν.
Αν είστε ο άνθρωπος που λέει
« - όταν το δω να γίνεται, τότε θα το πιστέψω»,
δεν θα πάτε τόσο μπροστά, όσο πηγαίνει εκείνος που λέει:
« - κάθε φορά που πιστεύω σε κάτι, τότε αργά ή γρήγορα το βλέπω να γίνεται».
Μια πίστη δεν είναι απλώς μια ιδέα που κατέχει κάποιος. Είναι μια ιδέα που διακατέχει κάποιον.
ΜΑΪΙΟΣ 2008

Αναρτήθηκε από Νικόλαος Νημάς