Να εφαρμοστούν οι αυστηρές αρχές της οικονομίας της αγοράς στην τραπεζική κρίση
Το δημοσίευμα του Spiegel που αναρτήσαμε χθες στο Antinews (Μια αριστερή πρόταση από τη Γερμανία (!) για διάσωση του Ευρώ) έθεσε νέα δεδομένα στον δημόσιο λόγο, κρίσιμα για την Αθήνα.
Πολλοί αναλυτές έχουν ήδη εξηγήσει τα παγκόσμια αιτία της κρίσης και το πώς εκδηλώθηκε κατά τόπο.
Εδώ, μεταξύ άλλων
α) πριν ψηφιστεί το 1ο Μνημόνιο, είχαμε επισημάνει ότι με τις μεθοδεύσεις Παπανδρέου η ελληνική οικονομία εισέρχεται σε σπειροειδή πτωτική πορεία, ανέλπιδα εάν διεθνώς και εγχώρια δεν ληφθούν ριζοσπαστικά μέτρα
β) αργότερα, είχαμε τονίσει πιο εμφατικά αυτό που ο Spiegel λέει ευγενικά : τέρμα στον τζόγο.
Σήμερα, στο οικονομικό επίπεδο, το βασικότερο αίτιο της Κρίσης έχει αποσαφηνιστεί : είναι η χωρίς κανόνες γιγάντωση του παρασιτισμού στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Ασχέτως του αν για τον μέσο πολίτη η υπαιτιότητα αναμειγνύεται με ομιχλώδεις προσεγγίσεις συνωμοσιολογικού τύπου.
Στο πολιτικό όμως επίπεδο σοβεί παγκοσμίως η λυσσαλέα διαμάχη μεταξύ εικονικής και πραγματικής οικονομίας.
Η έκβαση της μάχης θα καθορίσει σε ποια πορεία θα οδεύσει η ανθρωπότητα από πλευράς τρόπου ζωής, δηλαδή θα καθορίσει ποια μέτρα θα ληφθούν, συνεπώς ποιοι θα ζήσουν και ποιοι θα πεθάνουν. Κυριολεκτικά.
Το τι πρέπει να γίνει είναι σχεδόν κοινά αποδεκτό από πολιτικούς και οικονομολόγους : απαγόρευση των αδιαφανών πρακτικών και των εξωτικών χρηματοοικονομικών «προϊόντων», θέσπιση κανόνων, ενεργοί ελεγκτικοί μηχανισμοί, ενιαίο πλαίσιο φορολόγησης δραστηριοτήτων. «Ξεφούσκωμα» της «φούσκας».
Το κεντρικό πολιτικό ζητούμενο εστιάζεται στο ποιος και πως θα επιβάλει το αυτονόητο.
Μέχρι σήμερα, η ισχύς του χρηματοπιστωτικού τομέα αγόραζε ή φίμωνε κάθε πολιτικά αντίθετη φωνή που πρέσβευε τον έλεγχο και τον περιορισμό του.
Ο δε δυτικός κόσμος, παρά την πολιτική ενότητά του, είναι διασπασμένος στο θέμα.
Οι Αγγλοαμερικανοί, όντας κατά πλειοψηφία οι περιβόητες «αγορές», απέτρεπαν επεμβάσεις στη δραστηριότητά τους.
Το σημαίνον λοιπόν με το δημοσίευμα δεν είναι μόνο τι λέει.
Είναι κυρίως ποιος και πότε τα λέει.
Η ουσία των προτάσεων, συγκρινόμενη με όσα επικρατούσαν μέχρι σήμερα στον δημόσιο λόγο, είναι τόσο ριζοσπαστική που, πασπαλισμένη με μαχητική ορολογία, θα μπορούσε να διαβαστεί σε εφημερίδα τοίχου, κολλημένη στα Εξάρχεια από αριστερό γκρουπούσκουλο.
Αλλά ο Spiegel ΔΕΝ είναι εφημερίδα τοίχου.
Είναι φωνή συμφερόντων της Γερμανίας.
Ποια μερίδα συμφερόντων όμως εκφράζει εδώ;
Από την προβολή της πρότασης υποδηλώνεται ότι η παραδοσιακή γερμανική ισχύς, η βαριά και εξαγωγική βιομηχανία, κρίνει πλέον θανάσιμη την ασφυξία που προκαλεί η εικονική οικονομία στην πραγματική.
Και «πατώντας» στην πρόταση μιας πολιτικού της Αριστεράς, με άλλοθι ότι έχει …νεοφιλελεύθερο πυρήνα, επιτίθεται στην επενδυτική τραπεζική, για την οποία δεν ζητά τίποτα λιγότερο από εξάλειψη.
Βασικές επισημάνσεις
1. Η ομολογία ότι «οι αγορές έχουν βυθίσει την Ευρώπη στο χάος» και ότι «οικονομικές συμφορές σαρώνουν όλη την ήπειρο» δίνει έναν διαφορετικό τόνο πολιτικού επείγοντος, που απορρέει και από πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΕ.
2. Προειδοποιείται η Ευρωζώνη ότι τα κεφάλαια διάσωσης δεν επαρκούν για συνδυασμένη σωτηρία Ισπανίας-Ιταλίας.
3. Αμφισβητούνται ριζικά οι μέχρι σήμερα επιλογές των πολιτικών ηγεσιών, γι’ αυτό ζητείται νέα εναλλακτική.
4. Αναγνωρίζεται ότι τα κρατικά χρέη, στο ύψος που έχουν φτάσει, ΔΕΝ μπορούν να αποπληρωθούν. Μόνη λύση, να «κουρευτούν» δραστικά. Καθόλου άσχετα τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα του Reuters και της
Wall Street Journal.
5. Επαναφέρεται σε χρήση η κοινή σοφία των οικονομικών : λόγοι χρέους/ΑΕΠ πάνω από 100% δεν είναι βιώσιμοι επί μακρόν.
6. Η ευθύνη για την κατάσταση επιρρίπτεται στον χρηματοοικονομικό κλάδο : «υποτίμησε σοβαρά τους κινδύνους από τα κρατικά ομόλογα». Και ζητείται με την πτώχευσή του να πληρώσει τον κίνδυνο που ανέλαβε, βάσει των κανόνων της –υγιούς- ελεύθερης αγοράς.
7. Προτείνεται ουσιαστικά να τυπωθεί φρέσκο χρήμα, αφού «η πολιτεία καλείται να εισφέρει νέα κεφάλαια στις τράπεζες».
8. Ο τραπεζικός τομέας παρακάμπτεται στον δανεισμό των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Τα κράτη-μέλη δανείζονται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), μέχρι ένα ορισμένο ανώτατο όριο, το 4% του ΑΕΠ ετησίως.
9. Ο ρόλος που καθορίζεται για τον τραπεζικό τομέα έρχεται από το παρελθόν, πριν την «απογείωσή» του : Οφείλει να υπηρετεί την κοινωνία – όχι το αντίθετο
Έτσι προτείνεται αφού εξυγιανθεί να λάβει νέα, κρατικά κεφάλαια, ίσως και εθνικοποιούμενος εν μέρει, έτσι ώστε «να μπορεί να εξυπηρετεί τους τομείς εκείνους που απαιτούνται για να λειτουργεί η οικονομία». Δηλαδή «να διαχειρίζεται λογαριασμούς πελατών και να επεκτείνει τις χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις της πραγματικής οικονομίας, αποτρέποντας έτσι την ύφεση».
10. «Μεγάλο μέρος του τομέα επενδυτικής τραπεζικής τίθεται υπό εκκαθάριση, ως μέρος της διαδικασίας χρεωκοπίας», δηλαδή καταργείται.
Ευκταίο «οι τράπεζες να χορηγούν δάνεια σχεδόν αποκλειστικά από τις καταθέσεις των πελατών τους», δηλαδή «απομόχλευση».
Εν κατακλείδι, ως ηθικό δίδαγμα, «η εφαρμογή των αυστηρών αρχών της οικονομίας της αγοράς στην τραπεζική κρίση, ίσως θεράπευε τους τραπεζίτες από τον εθισμό τους στον υψηλής απόδοσης τζόγο».
Συμπεράσματα
Οι πιέσεις από τις αγορές έχοντας φθάσει πολύ κοντά στον «σκληρό» πυρήνα της ΕΕ προξενούν αυξημένη κινητικότητα.
Είναι σίγουρο ότι και ο Ομπάμα «καίγεται», δεδομένου ότι πιέζεται δημοσκοπικά.
Και στέλνει για μυριοστή φορά τον Γκάιτνερ στην Ευρώπη, να πιέσει για να αγοράσει η ΕΚΤ ισπανικά ομόλογα.
Ώστε να εκτονωθούν οι πιέσεις στην ισπανική οικονομία, για να μην μεταδοθούν κατά σειρά στην ιταλική, στη γαλλική, στη γερμανική… και εν τέλει στην αμερικανική.
Η πρόταση Wagenknecht είναι πολύ ωραία για να γίνει πραγματικότητα.
Ή μήπως γίνει, έστω τροποποιημένη;
Γιατί εδώ δεν αντιτίθεται στον τραπεζικό τομέα το ΠΑΜΕ. Αλλά δυνάμεις εξίσου ισχυρές. Και χωρίς καταστροφή, έστω μέρους, του «αέρα» που κυκλοφορεί παγκόσμια δεν υπάρχει λύση.
Ποιες θα είναι οι απώλειες προφανώς θα προκύψει από σκληρά «παζάρια», με το ποσοστό 60% να λειτουργεί σαν τροχιοδεικτική σφαίρα.
Διαφαίνεται εξάλλου ότι πιθανόν η Γερμανία θα προχωρήσει σε λύσεις πριν τις γερμανικές εκλογές.
Κι εμείς ;
Αυτοί που διαμόρφωσαν την νοοτροπία «Ψωροκώσταινας» επέρριπταν πάντοτε όλα τα εγχώρια δεινά σε εξωγενείς παράγοντες. Αμελώντας τι μπορούμε εμείς να κάνουμε ανά πάσα στιγμή.
Και σήμερα το ίδιο θα έκαναν, χωρίς να κατονομάζουν εγχώριους θύτες . Γιατί η κινητικότητα που σημειώνεται έξω ίσως επιφέρει δεινά στην Ελλάδα.
Οι προγνώσεις για ανεξέλεγκτη χρεωκοπία της Ελλάδας επανέρχονται.
Εκτός από πίεση, τώρα απηχούν ένα υπαρκτό σενάριο. Και οφείλουμε να σημειώσουμε τις διαρκείς προσπάθειες του Ζ.Κ. Γιουνκερ να ανακόψει τις επιθέσεις κατά της Ελλάδας.
Ενώ λοιπόν έφτασε η ώρα όπου δρομολογούνται οι σοβαρές εξελίξεις, διαθέτουμε λίγες δυνατότητες πίεσης.
Χάσαμε το τρένο με ευθύνη του “διδύμου της συμφοράς”.
Το οποίο με τις καταστροφικές, αρχικές υποχωρήσεις άνοιξε την πόρτα της Κολάσεως.
Είτε αποφασισθεί να τυπωθεί χρήμα είτε/και το χρέος «κουρευτεί» περαιτέρω, οι Γερμανοί νοούν ότι ή θα κάνουμε ό,τι θέλουν ή, με κάποιον τρόπο, θα δούμε την έξοδο. Γι’ αυτό πιθανόν θα ζητηθεί πλέον και η υπογραφή Τσίπρα.
Χωρίς να παραβλέπεται στις εξελίξεις η παράφρων μεταβλητή των ολλανδικών εκλογών.
Τι μένει, εκτός από έκρηξη;
Πλοήγηση που αποφεύγει τα μεγάλα κύματα.
Ρότα προς το νοούμενο από την πλειοψηφία εθνικά συμφέρον.
Ευνόηση μας από «καραμπόλα» τρίτων συμφερόντων.
Κι αυτό που φέρεται να συνέστησαν κάποιοι : «φροντίστε να μην είστε οι πρώτοι που θα βγείτε από το ευρώ».
Το δημοσίευμα του Spiegel που αναρτήσαμε χθες στο Antinews (Μια αριστερή πρόταση από τη Γερμανία (!) για διάσωση του Ευρώ) έθεσε νέα δεδομένα στον δημόσιο λόγο, κρίσιμα για την Αθήνα.
Πολλοί αναλυτές έχουν ήδη εξηγήσει τα παγκόσμια αιτία της κρίσης και το πώς εκδηλώθηκε κατά τόπο.
Εδώ, μεταξύ άλλων
α) πριν ψηφιστεί το 1ο Μνημόνιο, είχαμε επισημάνει ότι με τις μεθοδεύσεις Παπανδρέου η ελληνική οικονομία εισέρχεται σε σπειροειδή πτωτική πορεία, ανέλπιδα εάν διεθνώς και εγχώρια δεν ληφθούν ριζοσπαστικά μέτρα
β) αργότερα, είχαμε τονίσει πιο εμφατικά αυτό που ο Spiegel λέει ευγενικά : τέρμα στον τζόγο.
Σήμερα, στο οικονομικό επίπεδο, το βασικότερο αίτιο της Κρίσης έχει αποσαφηνιστεί : είναι η χωρίς κανόνες γιγάντωση του παρασιτισμού στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Ασχέτως του αν για τον μέσο πολίτη η υπαιτιότητα αναμειγνύεται με ομιχλώδεις προσεγγίσεις συνωμοσιολογικού τύπου.
Στο πολιτικό όμως επίπεδο σοβεί παγκοσμίως η λυσσαλέα διαμάχη μεταξύ εικονικής και πραγματικής οικονομίας.
Η έκβαση της μάχης θα καθορίσει σε ποια πορεία θα οδεύσει η ανθρωπότητα από πλευράς τρόπου ζωής, δηλαδή θα καθορίσει ποια μέτρα θα ληφθούν, συνεπώς ποιοι θα ζήσουν και ποιοι θα πεθάνουν. Κυριολεκτικά.
Το τι πρέπει να γίνει είναι σχεδόν κοινά αποδεκτό από πολιτικούς και οικονομολόγους : απαγόρευση των αδιαφανών πρακτικών και των εξωτικών χρηματοοικονομικών «προϊόντων», θέσπιση κανόνων, ενεργοί ελεγκτικοί μηχανισμοί, ενιαίο πλαίσιο φορολόγησης δραστηριοτήτων. «Ξεφούσκωμα» της «φούσκας».
Το κεντρικό πολιτικό ζητούμενο εστιάζεται στο ποιος και πως θα επιβάλει το αυτονόητο.
Μέχρι σήμερα, η ισχύς του χρηματοπιστωτικού τομέα αγόραζε ή φίμωνε κάθε πολιτικά αντίθετη φωνή που πρέσβευε τον έλεγχο και τον περιορισμό του.
Ο δε δυτικός κόσμος, παρά την πολιτική ενότητά του, είναι διασπασμένος στο θέμα.
Οι Αγγλοαμερικανοί, όντας κατά πλειοψηφία οι περιβόητες «αγορές», απέτρεπαν επεμβάσεις στη δραστηριότητά τους.
Το σημαίνον λοιπόν με το δημοσίευμα δεν είναι μόνο τι λέει.
Είναι κυρίως ποιος και πότε τα λέει.
Η ουσία των προτάσεων, συγκρινόμενη με όσα επικρατούσαν μέχρι σήμερα στον δημόσιο λόγο, είναι τόσο ριζοσπαστική που, πασπαλισμένη με μαχητική ορολογία, θα μπορούσε να διαβαστεί σε εφημερίδα τοίχου, κολλημένη στα Εξάρχεια από αριστερό γκρουπούσκουλο.
Αλλά ο Spiegel ΔΕΝ είναι εφημερίδα τοίχου.
Είναι φωνή συμφερόντων της Γερμανίας.
Ποια μερίδα συμφερόντων όμως εκφράζει εδώ;
Από την προβολή της πρότασης υποδηλώνεται ότι η παραδοσιακή γερμανική ισχύς, η βαριά και εξαγωγική βιομηχανία, κρίνει πλέον θανάσιμη την ασφυξία που προκαλεί η εικονική οικονομία στην πραγματική.
Και «πατώντας» στην πρόταση μιας πολιτικού της Αριστεράς, με άλλοθι ότι έχει …νεοφιλελεύθερο πυρήνα, επιτίθεται στην επενδυτική τραπεζική, για την οποία δεν ζητά τίποτα λιγότερο από εξάλειψη.
Βασικές επισημάνσεις
1. Η ομολογία ότι «οι αγορές έχουν βυθίσει την Ευρώπη στο χάος» και ότι «οικονομικές συμφορές σαρώνουν όλη την ήπειρο» δίνει έναν διαφορετικό τόνο πολιτικού επείγοντος, που απορρέει και από πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΕ.
2. Προειδοποιείται η Ευρωζώνη ότι τα κεφάλαια διάσωσης δεν επαρκούν για συνδυασμένη σωτηρία Ισπανίας-Ιταλίας.
3. Αμφισβητούνται ριζικά οι μέχρι σήμερα επιλογές των πολιτικών ηγεσιών, γι’ αυτό ζητείται νέα εναλλακτική.
4. Αναγνωρίζεται ότι τα κρατικά χρέη, στο ύψος που έχουν φτάσει, ΔΕΝ μπορούν να αποπληρωθούν. Μόνη λύση, να «κουρευτούν» δραστικά. Καθόλου άσχετα τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα του Reuters και της
Wall Street Journal.
5. Επαναφέρεται σε χρήση η κοινή σοφία των οικονομικών : λόγοι χρέους/ΑΕΠ πάνω από 100% δεν είναι βιώσιμοι επί μακρόν.
6. Η ευθύνη για την κατάσταση επιρρίπτεται στον χρηματοοικονομικό κλάδο : «υποτίμησε σοβαρά τους κινδύνους από τα κρατικά ομόλογα». Και ζητείται με την πτώχευσή του να πληρώσει τον κίνδυνο που ανέλαβε, βάσει των κανόνων της –υγιούς- ελεύθερης αγοράς.
7. Προτείνεται ουσιαστικά να τυπωθεί φρέσκο χρήμα, αφού «η πολιτεία καλείται να εισφέρει νέα κεφάλαια στις τράπεζες».
8. Ο τραπεζικός τομέας παρακάμπτεται στον δανεισμό των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Τα κράτη-μέλη δανείζονται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), μέχρι ένα ορισμένο ανώτατο όριο, το 4% του ΑΕΠ ετησίως.
9. Ο ρόλος που καθορίζεται για τον τραπεζικό τομέα έρχεται από το παρελθόν, πριν την «απογείωσή» του : Οφείλει να υπηρετεί την κοινωνία – όχι το αντίθετο
Έτσι προτείνεται αφού εξυγιανθεί να λάβει νέα, κρατικά κεφάλαια, ίσως και εθνικοποιούμενος εν μέρει, έτσι ώστε «να μπορεί να εξυπηρετεί τους τομείς εκείνους που απαιτούνται για να λειτουργεί η οικονομία». Δηλαδή «να διαχειρίζεται λογαριασμούς πελατών και να επεκτείνει τις χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις της πραγματικής οικονομίας, αποτρέποντας έτσι την ύφεση».
10. «Μεγάλο μέρος του τομέα επενδυτικής τραπεζικής τίθεται υπό εκκαθάριση, ως μέρος της διαδικασίας χρεωκοπίας», δηλαδή καταργείται.
Ευκταίο «οι τράπεζες να χορηγούν δάνεια σχεδόν αποκλειστικά από τις καταθέσεις των πελατών τους», δηλαδή «απομόχλευση».
Εν κατακλείδι, ως ηθικό δίδαγμα, «η εφαρμογή των αυστηρών αρχών της οικονομίας της αγοράς στην τραπεζική κρίση, ίσως θεράπευε τους τραπεζίτες από τον εθισμό τους στον υψηλής απόδοσης τζόγο».
Συμπεράσματα
Οι πιέσεις από τις αγορές έχοντας φθάσει πολύ κοντά στον «σκληρό» πυρήνα της ΕΕ προξενούν αυξημένη κινητικότητα.
Είναι σίγουρο ότι και ο Ομπάμα «καίγεται», δεδομένου ότι πιέζεται δημοσκοπικά.
Και στέλνει για μυριοστή φορά τον Γκάιτνερ στην Ευρώπη, να πιέσει για να αγοράσει η ΕΚΤ ισπανικά ομόλογα.
Ώστε να εκτονωθούν οι πιέσεις στην ισπανική οικονομία, για να μην μεταδοθούν κατά σειρά στην ιταλική, στη γαλλική, στη γερμανική… και εν τέλει στην αμερικανική.
Η πρόταση Wagenknecht είναι πολύ ωραία για να γίνει πραγματικότητα.
Ή μήπως γίνει, έστω τροποποιημένη;
Γιατί εδώ δεν αντιτίθεται στον τραπεζικό τομέα το ΠΑΜΕ. Αλλά δυνάμεις εξίσου ισχυρές. Και χωρίς καταστροφή, έστω μέρους, του «αέρα» που κυκλοφορεί παγκόσμια δεν υπάρχει λύση.
Ποιες θα είναι οι απώλειες προφανώς θα προκύψει από σκληρά «παζάρια», με το ποσοστό 60% να λειτουργεί σαν τροχιοδεικτική σφαίρα.
Διαφαίνεται εξάλλου ότι πιθανόν η Γερμανία θα προχωρήσει σε λύσεις πριν τις γερμανικές εκλογές.
Κι εμείς ;
Αυτοί που διαμόρφωσαν την νοοτροπία «Ψωροκώσταινας» επέρριπταν πάντοτε όλα τα εγχώρια δεινά σε εξωγενείς παράγοντες. Αμελώντας τι μπορούμε εμείς να κάνουμε ανά πάσα στιγμή.
Και σήμερα το ίδιο θα έκαναν, χωρίς να κατονομάζουν εγχώριους θύτες . Γιατί η κινητικότητα που σημειώνεται έξω ίσως επιφέρει δεινά στην Ελλάδα.
Οι προγνώσεις για ανεξέλεγκτη χρεωκοπία της Ελλάδας επανέρχονται.
Εκτός από πίεση, τώρα απηχούν ένα υπαρκτό σενάριο. Και οφείλουμε να σημειώσουμε τις διαρκείς προσπάθειες του Ζ.Κ. Γιουνκερ να ανακόψει τις επιθέσεις κατά της Ελλάδας.
Ενώ λοιπόν έφτασε η ώρα όπου δρομολογούνται οι σοβαρές εξελίξεις, διαθέτουμε λίγες δυνατότητες πίεσης.
Χάσαμε το τρένο με ευθύνη του “διδύμου της συμφοράς”.
Το οποίο με τις καταστροφικές, αρχικές υποχωρήσεις άνοιξε την πόρτα της Κολάσεως.
Είτε αποφασισθεί να τυπωθεί χρήμα είτε/και το χρέος «κουρευτεί» περαιτέρω, οι Γερμανοί νοούν ότι ή θα κάνουμε ό,τι θέλουν ή, με κάποιον τρόπο, θα δούμε την έξοδο. Γι’ αυτό πιθανόν θα ζητηθεί πλέον και η υπογραφή Τσίπρα.
Χωρίς να παραβλέπεται στις εξελίξεις η παράφρων μεταβλητή των ολλανδικών εκλογών.
Τι μένει, εκτός από έκρηξη;
Πλοήγηση που αποφεύγει τα μεγάλα κύματα.
Ρότα προς το νοούμενο από την πλειοψηφία εθνικά συμφέρον.
Ευνόηση μας από «καραμπόλα» τρίτων συμφερόντων.
Κι αυτό που φέρεται να συνέστησαν κάποιοι : «φροντίστε να μην είστε οι πρώτοι που θα βγείτε από το ευρώ».
2 σχόλια:
Ευχαριστούμε για την ανάλυση Γιάννη, άψογη και σωστή!!!Καλό Φθινόπωρο!!!
Καλή μου Φανή σ' ευχαριστώ! Αν και δεν είναι δικό μου έχω τη χαρά ότι το αλίευσα πρώτος και το δημοσίευσα ως σημαντικό...
Δημοσίευση σχολίου