Αναρτήθηκε από: Βελίκης Ιωάννης, Ψυχολόγος PhD, τηλ. 6932683468
του Γιάννη Βελίκη
Συχνά αναφερόμαστε σε παλιές ταινίες του Hollywood ή παλιές ελληνικές ταινίες για την ομορφιά, την αισθητική, τα σύνθετα μηνύματα που περνούσαν μέσα από την απλότητα τους, και το πηγαίο ταλέντο των πρωταγωνιστών τους. Ή συνηθίζουμε να αναπολούμε τους ξέφρενους χορούς που προκαλούσαν η ροκ εν ρολ, η ντίσκο και η ποπ μουσική ως τις αρχές της δεκαετίας του 90, σε αντίθεση με την μονότονη και « άχρωμη» τρανς και ραπ μουσική που ακολούθησε. Τέλος, θυμόμαστε τη διαφορά του παλιού PacMan και της διασκέδασης που προκαλούσε, με τα σύγχρονα πολεμικά video games και τη δίψα για εικονικό αίμα και θάνατο, που μανιωδώς αναζητούν οι σύγχρονοι έφηβοι.
Τί άλλαξε από τις αρχές του ‘90 και μετά, και οι αθώες ταινίες γίνανε τρομακτικά θρίλερ με ήρωες διεστραμμένους και ψυχασθενείς κινηματογραφικούς χαρακτήρες, οι ερωτικές ταινίες περιοριστήκανε σε κινηματογράφηση των γεννητικών οργάνων, η μουσική μετατράπηκε σε έντονα ρυθμικά μοτίβα με ατέλειωτους μονολόγους των ράπερς, και τα βιντεοπαιχνίδια από μέσα διασκέδασης εξελιχθήκαν σε εικονικούς φονιάδες που προκαλούν εθισμό στους χρήστες τους;
Το βέβαιο είναι ότι μετά το ’90 και την κατάρρευση της Σοβιετική Ένωσης σταμάτησε να υπάρχει αντίπαλο δέος στο καπιταλιστικό μοντέλο οικονομίας των Η.Π.Α. Επίσης, για πρώτη φορά δόθηκε η απόλυτη προτεραιότητα και εμπιστοσύνη στην φιλελευθεροποίηση και διεθνοποίηση των αγορών και δημιουργήθηκε το έκτρωμα της ανεξέλεγκτης γιγάντωσης του χρηματοπιστωτικού και του χρηματιστηριακού κλάδου. Η οποιαδήποτε παρέμβαση του κράτους και οι κοινωνικές ανάγκες υποτιμήθηκαν και η κυριαρχία της αγοράς, η υπερκατανάλωση και η ευδαιμονία της αφθονίας θεοποιήθηκαν. Τα πάντα (δημόσια, υγεία, τρόφιμα, νερό, , κατοικίες, ασφαλιστικά ταμεία) έγιναν αντικείμενο χρηματιστηριακής συναλλαγής και ο πλούτος άρχισε να συσσωρεύεται στα χέρια όλο και πιο λίγων.
Τα αποτελέσματα αυτής της καταστροφικής για τις κοινωνίες, αειφόρου ανάπτυξης για τους κερδοσκόπους, περιόδου φάνηκαν γρήγορα. ΟΙ Η.Π.Α. και στη συνέχεια η Ευρώπη από παράδεισοι του υγιούς καπιταλισμού και της καλά αμειβόμενης εργασίας μετατράπηκαν, χρόνο με το χρόνο, σε διαστρωματοποιημένες κοινωνίες τεράστιου βάθους, όπου οι κοινωνικές ομάδες της ελίτ με αυτές της βάσης απείχαν σε πρωτόγνωρα ασύλληπτη απόσταση για τα δεδομένα της μέχρι σήμερα Ιστορίας. Οι μεν, 2% του πληθυσμού, τα έχουν όλα (πάνω από το μισό πλούτο του παγκόσμιου πλούτου), οι δε (της βάσης, άνω του 25% του πληθυσμού) είναι κοινωνικά αποκλεισμένοι (δηλαδή δεν έχουν πρόσβαση σε κατοικία, υγεία, ασφάλεια, εκπαίδευση, εργασία) και μετά βίας επιζούν. Το ίδιο μοντέλο διαστρωμάτωσης ακολουθείται και στις νέες μεγάλες οικονομίες των αρχών του 21ου αιώνα (BRICS), ενώ για τον τρίτο κόσμο τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, αφού οι πόλεμοι, η αναγκαστική μετανάστευση, η αδυναμία εύρεσης νερού και τροφής, και οι αρρώστιες σκοτώνουν καθημερινά χιλιάδες (μόνο τα παιδιά που πεθαίνουν καθημερινά στην Αφρική υπολογίζονται σε 16.000)!
Σε ένα τέτοιον κόσμο, όπου κυριαρχεί η ανισότητα, η αδικία, ο απεριόριστος πλούτος για τους λίγους και ο θάνατος και η αρρώστια για τους πολλούς, η τέχνη ακολούθησε. Η αθωότητα της, η πίστη στη δημιουργία, το καλλιτεχνικό πνεύμα, το σύστημα αξιών της που βασιζόταν σε πανάρχαιους κοινωνικούς κώδικες αλτρουϊσμού και αλληλεγγύης, η δύναμη της στην πρόκληση κοινωνικής αλλαγής και στην ανατροπή πολιτικών καθεστώτων εξανεμίστηκαν. Η φωνή της έσβησε και η επιρροή της υπονομεύτηκε. Μόνη της πρόσβαση στο ευρύ κοινό παρέμεινε το διαδύκτιο, το οποίο και αυτό ίσως στο μέλλον να μην διατίθεται.
Φυσικά, ανέκαθεν η τέχνη εξαρτιόταν από τις κινηματογραφικές εταιρίες και τις δισκογραφικές για την προβολή της. Με την έλευση του 21ου αιώνα, ωστόσο, η δύναμη των Μ.Μ.Ε. στην προβολή της Τέχνης γιγαντώθηκε και τα Mass Media (Τime, Cahiers du Cinema, MTV, Billboard Hot 100 κ.α.) καθορίζουν σε σχεδόν απόλυτο βαθμό την ατζέντα της παγκόσμιας ζήτησης και κυκλοφορίας της. Τέλος η πολυεθνική πλέον φύση των εταιρειών παραγωγής κινηματογράφου και μουσικής έχει μετατρέψει την σύγχρονη Τέχνη σε «all in one» προϊόν που, λίγο ως πολύ, μοιάζει σε όλες τις χώρες του κόσμου και εμπεριέχει πάντα προβλεπόμενα και συνηθισμένα στοιχεία (π.χ. ωραίες γυναίκες, γρήγορα αυτοκίνητα, πολυτελή οικήματα κ.λπ.).
Έτσι λοιπόν από την Τέχνη που ψυχαγωγεί στην προ 1990 εποχή φτάσαμε στην Τέχνη που διασκεδάζει. Από τα τηλεοπτικά shows και τις κινηματογραφικές ταινίες, μέχρι τα video clips και τις σύγχρονες διαφημίσεις σκοπός είναι η διασκέδαση και το «φθηνό» θέαμα. Όμορφες γυναίκες με αποκαλυπτικά ρούχα, αστραφτερά κοσμήματα, πολυτελή αυτοκίνητα και γιωτ, πάρτι με σαμπάνιες, ρούχα γνωστών σχεδιαστών, κορμιά γυμνασμένα και μαυρισμένα είναι μερικά από τα σύγχρονα προϊόντα που διασκεδάζουν τις τεράστιες μάζες τηλεθεατών και αναγνωστών περιοδικών, και με τη σειρά τους «πουλάνε» όλων των ειδών τα προϊόντα: από αυτοκίνητα μέχρι απορρυπαντικά πιάτων.
Και ενώ ως εδώ όλα είναι σχετικά αποδεκτά, η σύγχρονη Τέχνη έχει προχωρήσει ακόμη περισσότερο. Από το ’90 και μετά έχουν πολλαπλασιαστεί σε ανησυχητικό βαθμό τα θρίλερ που παρουσιάζουν απόλυτα διεστραμμένους serial killers, οι ερωτικές ταινίες δείχνουν αποκλειστικά σχεδόν τα γεννητικά όργανα των συμμετεχόντων, τα video clips του MTV κατακλύστηκαν από νεαρούς που τελούν παράνομες πράξεις, παίρνουν ναρκωτικά, χρησιμοποιούν όπλα, μοιράζουν λεφτά και προκαλούν σεξουαλικούς συνειρμούς, και τα σύγχρονα video games βάζουν το χρήστη σε θέση αυτοκινητιστή που χτυπά πεζούς ή στρατιώτη που σκοτώνει εχθρούς.
Η κατάσταση αυτή έχει ανησυχήσει όλους τους συνειδητοποιημένους πολίτες, γονείς και εκπαιδευτικούς, δεδομένου ότι αυτή η μορφή «τέχνης» απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Και πράγματι, στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα έχουν αυξηθεί πολύ οι ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις, οι αυτοκτονίες, οι ανθρωποκτονίες, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, η χρήση ναρκωτικών, ο εθισμός στον τζόγο και στα βιντεοπαιχνίδια και οι παράνομες πράξεις που αφορούν σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Αλλά και στην ευρύτερη ομάδα των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων που αποφεύγουν αυτές τις ακραίες συνέπειες κυριαρχούν, παρ’ αυτά, η ψυχολογική πίεση, το άγχος και τα «νεύρα», η απάθεια στην πολιτική και στον πόνο του διπλανού, η απληστία στην κατανάλωση διασκεδάσεων, ρούχων και γενικότερα μέσων επίδειξης, ο εθισμός στην τηλεόραση και στο διαδύκτιο, και η στροφή στη φαντασίωση και την εσωστρέφεια αντί της εργασίας και της κοινωνικής δράσης.
Το φαινόμενο αυτό, εξηγείται συνήθως με δύο τρόπους, τον επιστημονικό και τον μη - επιστημονικό:
Η επιστημονική εξήγηση έχει δύο σκέλη:
α) τα έντονα ερεθίσματα (αίμα, σεξ, θάνατος, αυτοκινητικά ατυχήματα) τραβούν αμέσως την προσοχή του κοινού σε σχέση με αυτά των υπολοίπων ανταγωνιστικών πηγών και έτσι «πουλούν» περισσότερο. Για παράδειγμα, ένα βίντεο κλιπ που δεν θα δείξει μια ωραία γυναίκα σε σεξουαλική διάθεση, ή μία δυνατή τράκα αυτοκινήτων έχει στατιστικά πολύ λιγότερες πιθανότητες να μείνει στο μυαλό του τηλεθεατή μετά από μερικές ώρες.
β) τα έντονα ερεθίσματα κινητοποιούν τα ένστικτα του κοινού τόσο έντονα, που οι ανώτερες λειτουργίες της κρίσης και της σκέψης γίνονται από ασήμαντες ως αδύνατες. Οι νέοι, (που συνήθως είναι και ο στόχος αυτών των «τεχνημάτων»), μετά το συνεχή βομβαρδισμό τους με αυτού του είδους τα θεάματα, δεν έχουν χρόνο και λόγο να σκεφτούν για θέματα κοινωνικών ανισοτήτων, αδικιών, κατοχής του πλούτου και των πλουτοπαραγωγικών πηγών, οικολογικής καταστροφής, υποβάθμισης των ατομικών και κοινωνικών τους δικαιωμάτων κ.ο.κ. Έτσι, η κοινωνική ελίτ που ελέγχει και χρηματοδοτεί αυτές τις «τέχνες» μπορεί και διατηρεί χωρίς αμφισβητήσεις τα προνόμια της, έχοντας εκμηδενίσει ουσιαστικά την «δύναμη πυρός» της παγκόσμιας κοινότητας που δεν είναι άλλη από τους νέους.
Η μη – επιστημονική εξήγηση αφορά στην ενοχοποίηση συγκεκριμένων πολιτισμικών και φιλοσοφικών ομάδων, οι οποίοι υποτίθεται ότι βρίσκονται πίσω από την ενορχηστρωμένη αυτή προσπάθεια διαφθοράς της κοινωνίας, και μπορούν να το κάνουν όντας οι ίδιοι κάτοχοι μεγάλου πλούτου και των εταιρειών παραγωγής αυτών των ερεθισμάτων (π.χ. κινηματογραφικών, δισκογραφικών ή εκδοτικών εταιρειών). Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, που σχετικά στοιχεία μπορεί να βρει (ακόμη) ο καθένας στο διαδύκτιο, πίσω από αυτήν την διεστραμμένη λειτουργία της Τέχνης βρίσκονται Σατανιστές, οι οποίοι προβάλλουν με κάθε τρόπο τα τρία δέλεαρ του Σατανά (το χρήμα, τη φήμη και το σεξ), και σε οποιονδήποτε δεν συμμορφώνεται επιβάλλουν απομόνωση, διαπόμπευση (με πλαστές κατηγορίες), βασανισμό ως και θάνατο.
Η ακραία, με λογικούς όρους, αυτή άποψη είναι, καλώς ή κακώς, αρκετά καλά τεκμηριωμένη… Όντως σε υπερβολικά πολλά σύγχρονα ραπ «τραγούδια» ακούγεται η φράση «ρέϊν μαν» (ο άνθρωπος της βροχής), η «νέα τάξη πραγμάτων» ή το «με παρακολουθούν» ώστε να είναι μία σύμπτωση. Σύμφωνα με τους ανθρώπους που ισχυρίζονται τα περί Σατανισμού ο «ρέϊν μαν» είναι ο ίδιος ο διάβολος, και οι Σατανιστές είναι αυτοί που ελέγχουν τους καλλιτέχνες: αν παράγουν έργα που προωθούν τον Σατανισμό, αυτοί οι καλλιτέχνες αμείβονται πλουσιοπάροχα (με χρήμα, φήμη και σεξ), ενώ αν επιχειρήσουν να γίνουν θρήσκοι ή ελεύθεροι απομονώνονται, διαπομπεύονται (όπως ο Μάϊκλ Τζάκσον που κατηγορήθηκε για παιδοφιλία), ή φονεύονται. Μάλιστα, είναι εκπληκτικά τα στοιχεία θανάτων (αυτοκτονίες, ατυχήματα ή φόνοι) σε καλλιτέχνες πασίγνωστους που φαίνεται να τελειώνει η ζωή τους σε συγκεκριμένες ημερομηνίες (π.χ. την 25η μέρα του μήνα). Επίσης εκπληκτικά είναι τα υπερβολικά πολλά «παράξενα» σύμβολα που εμφανίζονται στα βίντεο κλιπς και τις κινηματογραφικές ταινίες και, κατά τους υπερασπιστές αυτής της άποψης, συμβολίζουν με κάθε τρόπο τον Σατανά.
Σε κάθε περίπτωση, και όποια και αν είναι η ορθή εξήγηση (επιστημονική ή μη) της διεστραμμένης λειτουργίας της παγκόσμιας Τέχνης των αρχών του 21ου αιώνα, το αποτέλεσμα είναι ένα: η πλειονότητα των νέων όλου του κόσμου σήμερα εκτίθεται σε μία ακραία διεστραμμένη και άρρωστη Τέχνη, που απευθύνεται αποκλειστικά στα ένστικτα και απενεργοποιεί τη σκέψη! Και ως γνωστόν, ο Bandura απέδειξε ότι το κοινωνικό modeling και η ταύτιση με τα πρότυπα είναι πανίσχυρες δυνάμεις από τις οποίες λίγοι νέοι θα ξεφύγουν.
Και η συνεπαγόμενη ερώτηση είναι επίσης μία: ποιός αλήθεια θα τα βάλει με τα παντοδύναμα Mass Media και θα αλλάξει αυτήν την κατάσταση;
του Γιάννη Βελίκη
Συχνά αναφερόμαστε σε παλιές ταινίες του Hollywood ή παλιές ελληνικές ταινίες για την ομορφιά, την αισθητική, τα σύνθετα μηνύματα που περνούσαν μέσα από την απλότητα τους, και το πηγαίο ταλέντο των πρωταγωνιστών τους. Ή συνηθίζουμε να αναπολούμε τους ξέφρενους χορούς που προκαλούσαν η ροκ εν ρολ, η ντίσκο και η ποπ μουσική ως τις αρχές της δεκαετίας του 90, σε αντίθεση με την μονότονη και « άχρωμη» τρανς και ραπ μουσική που ακολούθησε. Τέλος, θυμόμαστε τη διαφορά του παλιού PacMan και της διασκέδασης που προκαλούσε, με τα σύγχρονα πολεμικά video games και τη δίψα για εικονικό αίμα και θάνατο, που μανιωδώς αναζητούν οι σύγχρονοι έφηβοι.
Τί άλλαξε από τις αρχές του ‘90 και μετά, και οι αθώες ταινίες γίνανε τρομακτικά θρίλερ με ήρωες διεστραμμένους και ψυχασθενείς κινηματογραφικούς χαρακτήρες, οι ερωτικές ταινίες περιοριστήκανε σε κινηματογράφηση των γεννητικών οργάνων, η μουσική μετατράπηκε σε έντονα ρυθμικά μοτίβα με ατέλειωτους μονολόγους των ράπερς, και τα βιντεοπαιχνίδια από μέσα διασκέδασης εξελιχθήκαν σε εικονικούς φονιάδες που προκαλούν εθισμό στους χρήστες τους;
Το βέβαιο είναι ότι μετά το ’90 και την κατάρρευση της Σοβιετική Ένωσης σταμάτησε να υπάρχει αντίπαλο δέος στο καπιταλιστικό μοντέλο οικονομίας των Η.Π.Α. Επίσης, για πρώτη φορά δόθηκε η απόλυτη προτεραιότητα και εμπιστοσύνη στην φιλελευθεροποίηση και διεθνοποίηση των αγορών και δημιουργήθηκε το έκτρωμα της ανεξέλεγκτης γιγάντωσης του χρηματοπιστωτικού και του χρηματιστηριακού κλάδου. Η οποιαδήποτε παρέμβαση του κράτους και οι κοινωνικές ανάγκες υποτιμήθηκαν και η κυριαρχία της αγοράς, η υπερκατανάλωση και η ευδαιμονία της αφθονίας θεοποιήθηκαν. Τα πάντα (δημόσια, υγεία, τρόφιμα, νερό, , κατοικίες, ασφαλιστικά ταμεία) έγιναν αντικείμενο χρηματιστηριακής συναλλαγής και ο πλούτος άρχισε να συσσωρεύεται στα χέρια όλο και πιο λίγων.
Τα αποτελέσματα αυτής της καταστροφικής για τις κοινωνίες, αειφόρου ανάπτυξης για τους κερδοσκόπους, περιόδου φάνηκαν γρήγορα. ΟΙ Η.Π.Α. και στη συνέχεια η Ευρώπη από παράδεισοι του υγιούς καπιταλισμού και της καλά αμειβόμενης εργασίας μετατράπηκαν, χρόνο με το χρόνο, σε διαστρωματοποιημένες κοινωνίες τεράστιου βάθους, όπου οι κοινωνικές ομάδες της ελίτ με αυτές της βάσης απείχαν σε πρωτόγνωρα ασύλληπτη απόσταση για τα δεδομένα της μέχρι σήμερα Ιστορίας. Οι μεν, 2% του πληθυσμού, τα έχουν όλα (πάνω από το μισό πλούτο του παγκόσμιου πλούτου), οι δε (της βάσης, άνω του 25% του πληθυσμού) είναι κοινωνικά αποκλεισμένοι (δηλαδή δεν έχουν πρόσβαση σε κατοικία, υγεία, ασφάλεια, εκπαίδευση, εργασία) και μετά βίας επιζούν. Το ίδιο μοντέλο διαστρωμάτωσης ακολουθείται και στις νέες μεγάλες οικονομίες των αρχών του 21ου αιώνα (BRICS), ενώ για τον τρίτο κόσμο τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, αφού οι πόλεμοι, η αναγκαστική μετανάστευση, η αδυναμία εύρεσης νερού και τροφής, και οι αρρώστιες σκοτώνουν καθημερινά χιλιάδες (μόνο τα παιδιά που πεθαίνουν καθημερινά στην Αφρική υπολογίζονται σε 16.000)!
Σε ένα τέτοιον κόσμο, όπου κυριαρχεί η ανισότητα, η αδικία, ο απεριόριστος πλούτος για τους λίγους και ο θάνατος και η αρρώστια για τους πολλούς, η τέχνη ακολούθησε. Η αθωότητα της, η πίστη στη δημιουργία, το καλλιτεχνικό πνεύμα, το σύστημα αξιών της που βασιζόταν σε πανάρχαιους κοινωνικούς κώδικες αλτρουϊσμού και αλληλεγγύης, η δύναμη της στην πρόκληση κοινωνικής αλλαγής και στην ανατροπή πολιτικών καθεστώτων εξανεμίστηκαν. Η φωνή της έσβησε και η επιρροή της υπονομεύτηκε. Μόνη της πρόσβαση στο ευρύ κοινό παρέμεινε το διαδύκτιο, το οποίο και αυτό ίσως στο μέλλον να μην διατίθεται.
Φυσικά, ανέκαθεν η τέχνη εξαρτιόταν από τις κινηματογραφικές εταιρίες και τις δισκογραφικές για την προβολή της. Με την έλευση του 21ου αιώνα, ωστόσο, η δύναμη των Μ.Μ.Ε. στην προβολή της Τέχνης γιγαντώθηκε και τα Mass Media (Τime, Cahiers du Cinema, MTV, Billboard Hot 100 κ.α.) καθορίζουν σε σχεδόν απόλυτο βαθμό την ατζέντα της παγκόσμιας ζήτησης και κυκλοφορίας της. Τέλος η πολυεθνική πλέον φύση των εταιρειών παραγωγής κινηματογράφου και μουσικής έχει μετατρέψει την σύγχρονη Τέχνη σε «all in one» προϊόν που, λίγο ως πολύ, μοιάζει σε όλες τις χώρες του κόσμου και εμπεριέχει πάντα προβλεπόμενα και συνηθισμένα στοιχεία (π.χ. ωραίες γυναίκες, γρήγορα αυτοκίνητα, πολυτελή οικήματα κ.λπ.).
Έτσι λοιπόν από την Τέχνη που ψυχαγωγεί στην προ 1990 εποχή φτάσαμε στην Τέχνη που διασκεδάζει. Από τα τηλεοπτικά shows και τις κινηματογραφικές ταινίες, μέχρι τα video clips και τις σύγχρονες διαφημίσεις σκοπός είναι η διασκέδαση και το «φθηνό» θέαμα. Όμορφες γυναίκες με αποκαλυπτικά ρούχα, αστραφτερά κοσμήματα, πολυτελή αυτοκίνητα και γιωτ, πάρτι με σαμπάνιες, ρούχα γνωστών σχεδιαστών, κορμιά γυμνασμένα και μαυρισμένα είναι μερικά από τα σύγχρονα προϊόντα που διασκεδάζουν τις τεράστιες μάζες τηλεθεατών και αναγνωστών περιοδικών, και με τη σειρά τους «πουλάνε» όλων των ειδών τα προϊόντα: από αυτοκίνητα μέχρι απορρυπαντικά πιάτων.
Και ενώ ως εδώ όλα είναι σχετικά αποδεκτά, η σύγχρονη Τέχνη έχει προχωρήσει ακόμη περισσότερο. Από το ’90 και μετά έχουν πολλαπλασιαστεί σε ανησυχητικό βαθμό τα θρίλερ που παρουσιάζουν απόλυτα διεστραμμένους serial killers, οι ερωτικές ταινίες δείχνουν αποκλειστικά σχεδόν τα γεννητικά όργανα των συμμετεχόντων, τα video clips του MTV κατακλύστηκαν από νεαρούς που τελούν παράνομες πράξεις, παίρνουν ναρκωτικά, χρησιμοποιούν όπλα, μοιράζουν λεφτά και προκαλούν σεξουαλικούς συνειρμούς, και τα σύγχρονα video games βάζουν το χρήστη σε θέση αυτοκινητιστή που χτυπά πεζούς ή στρατιώτη που σκοτώνει εχθρούς.
Η κατάσταση αυτή έχει ανησυχήσει όλους τους συνειδητοποιημένους πολίτες, γονείς και εκπαιδευτικούς, δεδομένου ότι αυτή η μορφή «τέχνης» απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Και πράγματι, στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα έχουν αυξηθεί πολύ οι ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις, οι αυτοκτονίες, οι ανθρωποκτονίες, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, η χρήση ναρκωτικών, ο εθισμός στον τζόγο και στα βιντεοπαιχνίδια και οι παράνομες πράξεις που αφορούν σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Αλλά και στην ευρύτερη ομάδα των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων που αποφεύγουν αυτές τις ακραίες συνέπειες κυριαρχούν, παρ’ αυτά, η ψυχολογική πίεση, το άγχος και τα «νεύρα», η απάθεια στην πολιτική και στον πόνο του διπλανού, η απληστία στην κατανάλωση διασκεδάσεων, ρούχων και γενικότερα μέσων επίδειξης, ο εθισμός στην τηλεόραση και στο διαδύκτιο, και η στροφή στη φαντασίωση και την εσωστρέφεια αντί της εργασίας και της κοινωνικής δράσης.
Το φαινόμενο αυτό, εξηγείται συνήθως με δύο τρόπους, τον επιστημονικό και τον μη - επιστημονικό:
Η επιστημονική εξήγηση έχει δύο σκέλη:
α) τα έντονα ερεθίσματα (αίμα, σεξ, θάνατος, αυτοκινητικά ατυχήματα) τραβούν αμέσως την προσοχή του κοινού σε σχέση με αυτά των υπολοίπων ανταγωνιστικών πηγών και έτσι «πουλούν» περισσότερο. Για παράδειγμα, ένα βίντεο κλιπ που δεν θα δείξει μια ωραία γυναίκα σε σεξουαλική διάθεση, ή μία δυνατή τράκα αυτοκινήτων έχει στατιστικά πολύ λιγότερες πιθανότητες να μείνει στο μυαλό του τηλεθεατή μετά από μερικές ώρες.
β) τα έντονα ερεθίσματα κινητοποιούν τα ένστικτα του κοινού τόσο έντονα, που οι ανώτερες λειτουργίες της κρίσης και της σκέψης γίνονται από ασήμαντες ως αδύνατες. Οι νέοι, (που συνήθως είναι και ο στόχος αυτών των «τεχνημάτων»), μετά το συνεχή βομβαρδισμό τους με αυτού του είδους τα θεάματα, δεν έχουν χρόνο και λόγο να σκεφτούν για θέματα κοινωνικών ανισοτήτων, αδικιών, κατοχής του πλούτου και των πλουτοπαραγωγικών πηγών, οικολογικής καταστροφής, υποβάθμισης των ατομικών και κοινωνικών τους δικαιωμάτων κ.ο.κ. Έτσι, η κοινωνική ελίτ που ελέγχει και χρηματοδοτεί αυτές τις «τέχνες» μπορεί και διατηρεί χωρίς αμφισβητήσεις τα προνόμια της, έχοντας εκμηδενίσει ουσιαστικά την «δύναμη πυρός» της παγκόσμιας κοινότητας που δεν είναι άλλη από τους νέους.
Η μη – επιστημονική εξήγηση αφορά στην ενοχοποίηση συγκεκριμένων πολιτισμικών και φιλοσοφικών ομάδων, οι οποίοι υποτίθεται ότι βρίσκονται πίσω από την ενορχηστρωμένη αυτή προσπάθεια διαφθοράς της κοινωνίας, και μπορούν να το κάνουν όντας οι ίδιοι κάτοχοι μεγάλου πλούτου και των εταιρειών παραγωγής αυτών των ερεθισμάτων (π.χ. κινηματογραφικών, δισκογραφικών ή εκδοτικών εταιρειών). Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, που σχετικά στοιχεία μπορεί να βρει (ακόμη) ο καθένας στο διαδύκτιο, πίσω από αυτήν την διεστραμμένη λειτουργία της Τέχνης βρίσκονται Σατανιστές, οι οποίοι προβάλλουν με κάθε τρόπο τα τρία δέλεαρ του Σατανά (το χρήμα, τη φήμη και το σεξ), και σε οποιονδήποτε δεν συμμορφώνεται επιβάλλουν απομόνωση, διαπόμπευση (με πλαστές κατηγορίες), βασανισμό ως και θάνατο.
Η ακραία, με λογικούς όρους, αυτή άποψη είναι, καλώς ή κακώς, αρκετά καλά τεκμηριωμένη… Όντως σε υπερβολικά πολλά σύγχρονα ραπ «τραγούδια» ακούγεται η φράση «ρέϊν μαν» (ο άνθρωπος της βροχής), η «νέα τάξη πραγμάτων» ή το «με παρακολουθούν» ώστε να είναι μία σύμπτωση. Σύμφωνα με τους ανθρώπους που ισχυρίζονται τα περί Σατανισμού ο «ρέϊν μαν» είναι ο ίδιος ο διάβολος, και οι Σατανιστές είναι αυτοί που ελέγχουν τους καλλιτέχνες: αν παράγουν έργα που προωθούν τον Σατανισμό, αυτοί οι καλλιτέχνες αμείβονται πλουσιοπάροχα (με χρήμα, φήμη και σεξ), ενώ αν επιχειρήσουν να γίνουν θρήσκοι ή ελεύθεροι απομονώνονται, διαπομπεύονται (όπως ο Μάϊκλ Τζάκσον που κατηγορήθηκε για παιδοφιλία), ή φονεύονται. Μάλιστα, είναι εκπληκτικά τα στοιχεία θανάτων (αυτοκτονίες, ατυχήματα ή φόνοι) σε καλλιτέχνες πασίγνωστους που φαίνεται να τελειώνει η ζωή τους σε συγκεκριμένες ημερομηνίες (π.χ. την 25η μέρα του μήνα). Επίσης εκπληκτικά είναι τα υπερβολικά πολλά «παράξενα» σύμβολα που εμφανίζονται στα βίντεο κλιπς και τις κινηματογραφικές ταινίες και, κατά τους υπερασπιστές αυτής της άποψης, συμβολίζουν με κάθε τρόπο τον Σατανά.
Σε κάθε περίπτωση, και όποια και αν είναι η ορθή εξήγηση (επιστημονική ή μη) της διεστραμμένης λειτουργίας της παγκόσμιας Τέχνης των αρχών του 21ου αιώνα, το αποτέλεσμα είναι ένα: η πλειονότητα των νέων όλου του κόσμου σήμερα εκτίθεται σε μία ακραία διεστραμμένη και άρρωστη Τέχνη, που απευθύνεται αποκλειστικά στα ένστικτα και απενεργοποιεί τη σκέψη! Και ως γνωστόν, ο Bandura απέδειξε ότι το κοινωνικό modeling και η ταύτιση με τα πρότυπα είναι πανίσχυρες δυνάμεις από τις οποίες λίγοι νέοι θα ξεφύγουν.
Και η συνεπαγόμενη ερώτηση είναι επίσης μία: ποιός αλήθεια θα τα βάλει με τα παντοδύναμα Mass Media και θα αλλάξει αυτήν την κατάσταση;
1 σχόλιο:
Λυπηρό!!! Καλή Ανάσταση!!
Δημοσίευση σχολίου