Γιατί οι τράπεζες της ΕΕ συνεχίζουν να αποτελούν συστημική απειλή

Οι τράπεζες της Ευρώπης πρέπει να συρρικνωθούν δραματικά ώστε να εξασφαλιστεί ότι η ήπειρος μπορεί να αντέξει άλλη μια οικονομική κρίση, σύμφωνα με νέα ανάλυση από την Royal Bank of Scotland.

Το σύνολο των τραπεζών της ευρωζώνης πρέπει να αποποιηθούν τουλάχιστον € 2.7 τρις σε στοιχεία ενεργητικού μέχρι το 2016 ώστε οι ισολογισμοί τους να είναι «βιώσιμοι», απεφάνθηκαν οι οικονομολόγοι της RBS σε πρόσφατο ερευνητικό σημείωμα τους.

Τα περιουσιακά στοιχεία του τομέα ανέρχονται σε περίπου € 33 τρις σήμερα, ή σχεδόν τρεισήμισι φορές το ετήσιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν στη ζώνη του ενιαίου νομίσματος.

«Αν έχετε μια τραπεζική κρίση και οι τράπεζες είναι τρεις φορές το μέγεθος της πραγματικής οικονομίας τους, τότε οι κυβερνήσεις δεν θα είναι σε θέση να τιε υποστηρίξουν,» δήλωσε ο Alberto Gallo, επικεφαλής της ευρωπαϊκής έρευνας πιστώσεων στη RBS.

«Το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο και αναμφισβήτητα πολύ μεγάλο. . . στην Ιαπωνία, τον Καναδά και την Αυστραλία οι τομείς των τραπεζών είναι περίπου διπλάσιοι από το μέγεθος της οικονομίας, ενώ στις ΗΠΑ είναι περίπου το ίδιο μέγεθος  με την οικονομία.»

Από τα μέσα του 2012 οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν μειώσει τους ισολογισμούς τους κατά € 2.4 τρισ σύμφωνα με στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φρανκφούρτη. Ωστόσο, πρέπει «τουλάχιστον € 2.7 τρις να κοπούν ακόμα,» σύμφωνα με την RBS - μια μείωση που θα έφερνε τον συνδυασμό των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών σε περίπου τρεις φορές το μέγεθος του ΑΕΠ της ευρωζώνης.

«Για τις ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει να υπάρχει μια περίοδος συρρίκνωσης», δήλωσε ο Vinod Vasan, επικεφαλής των κεφαλαιαγορών ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της Deutsche Bank. «Οι τράπεζες πρέπει να γίνουν μικρότερες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο - αλλά αν μπορούν να το διαχειριστούν αυτό μπορούν επίσης να είναι πιο κερδοφόρες.»

Αλλά η ευρωπαϊκή απομόχλευση των τραπεζών, όπως μέσα από την πώληση βιβλίων δανείου, επιφέρει αλυσιδωτές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.

«Είναι ριψοκίνδυνη κατάσταση – αν η απομόχλευση  ξεπεράσει τα όριοα, πολύ γρήγορα μπορεί να φέρει σε νέα πιστωτική κρίση. Αλλά αν δεν γίνει καθόλου, κινδυνεύουμε να καταλήξουμε με ένα σύστημα το οποίο είναι προβληματικό σε μακροπρόθεσμη βάση », είπε ο κ. Gallo. «Σήμερα, η απομόχλευση συμβαίνει άνισα στην Ευρώπη: πάρα πολύ γρήγορα στην περιφέρεια, πολύ αργά στον πυρήνα - δημιουργώντας αυτό που ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi αποκαλεί δημοσιονομικό κατακερματισμό.»

Η απομόχλευση των τραπεζών έχει οδηγήσει στα χαμηλότερα επίπεδα την έκδοση ομολόγων από ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πτώση κατά την τελευταία δεκαετία.

Η πτώση αντανακλά τους αυξημένους κινδύνους ότι οι πιστωτές θα εμπλακούν βίαια, αν μια τράπεζα καταρρεύσει, μετά την αναμόρφωση των τρόπων με τους οποίους οι τράπεζες της Ευρώπης μπορεί να σωθούν σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής.

Ενώ οι τράπεζες έχουν προχωρήσει στην πρόωρη αποπληρωμή φθηνής χρηματοδότησης που λαμβάνουν στο πλαίσιο της κρίσης προς την ΕΚΤ (για καταπολέμηση της μακροχρόνιας έλλειψης χρηματοδότησης), οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ισπανία, διαμαρτύρονται ότι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση.

Σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη ύφεση, οι κριτικοί προτείνουν οι τράπεζες να είναι περισσότερο επικεντρωμένες στην απομόχλευση παρά στην αύξηση του ποσού που δανείζουν, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει την επανεκκίνηση μιας οικονομικής ανάκαμψης.