Βιβλίο. Πολύτιμος σύμμαχος του μυαλού. Παρέμβαση στο άρθρο της Όλγας Τάντου: Βιβλίο. Πολύτιμος σύμμαχος του μυαλού. ΕΠΙΚΑΙΡΑ. www.epikaira.gr. Εκδόσεις Λιβάνη. Τεύχος 184: 25/04-01/05/2013.

Παρέμβαση στο άρθρο της Όλγας Τάντου: Βιβλίο. Πολύτιμος σύμμαχος του μυαλού. ΕΠΙΚΑΙΡΑ. www.epikaira.gr. Εκδόσεις Λιβάνη. Τεύχος 184: 25/04-01/05/2013.

https://27137ca0-a-62cb3a1a-s-sites.googlegroups.com/site/yannisvelikis/essays/To%20biblio%20symmaxos%20tou%20mualou%201.jpg?attachauth=ANoY7coxs6ljLB5yOtbL8AYjcwy0p969QYDygkF-O1iLHIPignIWXEXGj9yquXlpiMNvfgrgAbtkUqZC2ysu-V4h5rWbywV7WZuQq__FKBz-Bka_uWPMtFfwx1cl9aEsKdGueJodXtsXBBR0zMobwAoC70LyEbnZNmq7U8UtWvo-J7Ob_XSI0zHcHP8dmhTipBz6Zah42xlQZ9fknQO83jxx1c0TLN4peutpDh_MjBkdzjXXsXZsg498FpYoGr4Ag9HN3A7BlHfn&attredirects=0

https://27137ca0-a-62cb3a1a-s-sites.googlegroups.com/site/yannisvelikis/essays/To%20biblio%20symmaxos%20tou%20mualou%202.jpg?attachauth=ANoY7crcL-kYWTjS7dQ-ppGl4FoOsX93mcSHBVfXrrw4S0044LhvGu3WkT8MUIMYF32qaDWb9fP_rpU7xl6UKO1hHuO66j_jFJ_8PJZU_5NqEqCgWHqIP6IJ4ryI3j81zjgez_xx4W8o-2QLfpzohPM4KXh4dWiSJRZnCqGozhXkgpq72gqsixgweNyEmCwdMP4Fr521ysgd2RT907tFUc6KNO-yTUfGcRHxk_Llg1tEN51hrlVpLzZ-A9wKjuEIhIKHMwYh50wJ&attredirects=1

Nazis - The Occult Conspiracy - Complete

http://www.youtube.com/watch?v=EYug7hTvI-s

Ανοίξτε τα παράθυρα του μυαλού

κείμενο: Μαρκέλλα Δήμου

Φανταστείτε έναν παιδικό σταθμό, όπου χαρούμενα πεντάχρονα γράφουν, διαβάζουν, προσθέτουν τετραψήφιους αριθμούς και παίζουν σκάκι με άνεση τύπου Κασπάροφ. Υπάρχει. Είναι η Μοντεσσοριανή Σχολή Ζαφρανά στη Θεσσαλονίκη. Συνάντησα την κυρία Μαρία Ζαφρανά, την ιδρύτρια της Σχολής και ομότιμη καθηγήτρια Ψυχολογίας της Παιδαγωγικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στη διάρκεια ημερίδας σχετικά με την προσχολική ηλικία και τη λειτουργία του εγκεφάλου, που οργάνωσε ο Μοντεσσοριανός Πολυχώρος στην Αθήνα. Ενθουσιώδης και ακούραστη, μίλησε για τα παιδιά και τις ανεξάντλητες δυνατότητές τους, καθώς και τις προκλήσεις που εμείς οι γονείς συναντάμε στην ανατροφή τους. Μετά τη συνάντησή μας γέμισα το μυαλό και το τετράδιό μου με πολύτιμες πληροφορίες και συμβουλές και την καρδιά μου με μία λέξη: ΣΕΒΑΣΜΟΣ.

Μπορούν όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να φτάσουν σε υψηλό γνωστικό επίπεδο;
Σε μεγάλο βαθμό, ναι. Με βάση τα πρόσφατα ευρήματα των νευροεπιστημών, που ασχολούνται με τη μελέτη της δομής και λειτουργίας του εγκεφάλου, έχει αποδειχτεί ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι το αποτέ-λεσμα της αλληλεπίδρασης κληρονομικών καταβολών και περιβαλλοντικών επιδράσεων. Πάνω στη «γενετική προίκα» κάθε παιδιού δομείται η «νευρωνική καλωδίωση» του εγκεφάλου, που αποτελεί τη βάση της μάθησης, της σκέψης και των συγκινήσεων. Αν λοιπόν η οικογένεια και το σχολείο προσφέρουν τα κατάλληλα ερεθίσματα στο παιδί, στη σωστή χρονική συγκυρία, τότε το παιδί μπορεί να αναπτύξει στο έπακρο τις ικανότητές του. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η εκπαίδευση δεν είναι απλώς προϋπόθεση για μια καλύτερη ζωή. Είναι το απόλυτο προαπαιτούμενο για την ίδια την ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Και πρέπει τα ερεθίσματα να δίνονται από τόσο νωρίς; Οι περισσότεροι έχουμε την εντύπωση ότι σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά αρκεί να παίζουν...
Φυσικά και το παιχνίδι παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού. Γι’ αυτό και η επαφή του παιδιού με τα κατάλληλα εκπαιδευτικά υλικά θα πρέπει να γίνεται με παιγνιώδη τρόπο. Όμως υπάρχει κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να γνωρίζουν και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί: ο εγκέφαλος του παιδιού έχει περιόδους ειδικής ευαισθησίας ή «παράθυρα ευκαιρίας», όπως τα ονομάζουμε, δηλαδή χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια των οποίων είναι βιολογικά προγραμματισμένος για την ανάδυση μιας ικανότητας. Όπως λοιπόν το παιδί παθιάζεται με το περπάτημα, όταν πρωτομαθαίνει να στέκεται στα πόδια του, με τον ίδιο τρόπο θα παθιαστεί με τους αριθμούς, τα γράμματα ή την ξένη γλώσσα, όταν ανοίξει το αντίστοιχο παράθυρο ευκαιρίας.

Και πότε «ανοίγουν» αυτά τα «παράθυρα ευκαιρίας»;
Κατά κύριο λόγο στη διάρκεια της «χρυσής εποχής» του ανθρώπου, δηλαδή στα πρώτα έξι χρόνια της ζωής του, οπότε ο εγκέφαλος έχει εκπληκτικές ικανότητες μάθησης. Και πιο συγκεκριμένα, το «παράθυρο ευκαιρίας» για τη συναισθηματική ωρίμανση και την κοινωνικοποίηση είναι από τη γέννηση μέχρι το τέλος του δεύτερου έτους. Το «παράθυρο» για τη γλώσσα, συμπεριλαμβανομένης της γραφής και της ανάγνωσης, είναι ανοιχτό μέχρι τον έκτο χρόνο ζωής. Το «παράθυρο» για τη μαθηματική-λογική σκέψη ανοίγει τον πρώτο χρόνο και παραμένει ανοιχτό μέχρι τα πέντε. Το «παράθυρο» για την ξένη γλώσσα είναι ανοιχτό από τη γέννηση μέχρι και τα έξι χρόνια, ενώ για τη μουσική εκπαίδευση από τα 3-10 χρόνια της ζωής του παιδιού.

Δηλαδή όταν το παιδί αρχίσει τη θεσμικά προγραμματισμένη υποχρεωτική του εκπαίδευση, τα «παράθυρα ευκαιριών» έχουν κλείσει;
Με εξαίρεση τη μουσική, αυτό ακριβώς συμβαίνει. Γι’ αυτό λέμε και ξαναλέμε ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας θα πρέπει να αναπτύσσονται μέσα σε ένα κατάλληλο περιβάλλον που διασφαλίζει τις προϋποθέσεις για την ψυχική υγεία του παιδιού, ενώ ταυτόχρονα του παρέχει πλούσια ερεθίσματα κάθε είδους και του επιτρέπει να κινείται αυτόνομα και ελεύθερα, να επιλέγει δραστηριότητες και να δημιουργεί έργα που έχουν νόημα γι’ αυτό. Οργανώνοντας ένα τέτοιο περιβάλλον, οι τάξεις μοιάζουν περισσότερο με εργαστήρια, κατάλληλα εξοπλισμένα με πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον τα παιδιά όχι μόνο μαθαίνουν με μεγάλη ευκολία, αλλά συνδέονται συναισθηματικά κατά τρόπο θετικό με τη γνώση, καθώς μέσα από την πράξη βιώνουν τη χαρά της ανακάλυψης και της δημιουργίας.

Αυτό είναι λοιπόν το «μαγικό» που γίνεται στη σχολή σας...
Στην ουσία, ναι. Κατ’ αρχάς φέρνουμε σε επαφή τα παιδιά με τη γνώση με τρόπο παιγνιώδη, όπως ξαναείπα. Μας βοηθά πολύ το παιδαγωγικό υλικό της Μοντεσσόρι για τα μαθηματικά, το οποίο να σημειωθεί πως το 2005 αξιολογήθηκε ως το καλύτερο υλικό στον κόσμο για την ανάπτυξη της λογικής-μαθηματικής σκέψης του παιδιού της προσχολικής ηλικίας, κυρίως γιατί το βοηθά να ταυτίζει το συγκεκριμένο με το αφηρημένο και έτσι να κατανοεί έννοιες που το ωθούν να αναπτύσσει με τρόπο θαυμαστό το μυαλό του. Δεν εστιάζουμε μόνον εκεί όμως. Ασχολούμαστε πολύ και με την ψυχική υγεία του παιδιού, βοηθώντας το να αγαπά και να εκτιμά τον εαυτό του, δίνοντας έμφαση στη δουλειά του και όχι στο ποιος είναι. Γι’ αυτό αποφεύγουμε χαρακτηρισμούς, είτε θετικούς είτε αρνητικούς. Δεν θα πούμε ποτέ δηλαδή «Μπράβο, Κωστάκη, είσαι πολύ έξυπνος», αλλά «Είναι πολύ έξυπνο αυτό που σκέφτηκες». Επίσης, δίνουμε πολύ χρόνο στο παιδί να σκεφτεί, κάθε παιδί χρειάζεται τον χρόνο του και κάθε παιδί πρέπει να αισθάνεται χαρά για τη γνώση που ανακαλύπτει.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι το παιδί που φτάνει σε τέτοιο γνωστικό επίπεδο στο νηπιαγωγείο, μπορεί και να βαρεθεί στο δημοτικό.
Αυτά είναι λόγια ανθρώπων που ταυτίζουν τη μάθηση με την καταπίεση. Είναι ποτέ δυνατόν να σκεφτόμαστε ότι η κεκτημένη γνώση είναι κάτι αρνητικό; Επιπλέον, νομίζετε ότι τα παιδιά που δεν έχουν φτάσει σε αυτό το γνωστικό επίπεδο δεν πλήττουν και εκείνα στο δημοτικό; Δυστυχώς πλήττουν και επιπλέον διακατέχονται από άγχος, καθώς εισέρχονται απροετοίμαστα σε ένα στρεσογόνο και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Είναι σήμερα επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η μάθηση παρεμποδίζεται κάτω από συνθήκες άγχους. Σκεφτείτε για ποια σχολεία μιλάμε. Για σχολεία στατικά στη διάρκεια μιας ολόκληρης εκατονταετίας. Για ένα άκαμπτο εκπαιδευτικό σύστημα, τη στιγμή που το ζητούμενο των σύγχρονων κοινωνιών είναι η ευλυγισία της σκέψης. Για δασκάλους που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη δύο ειδών νοημοσύνης, τη λογική και τη γλωσσική, αγνοώντας την ανάπτυξη των υπολοίπων, εξίσου σημαντικών μορφών νοημοσύνης, όπως είναι η διαπροσωπική, η ενδοπροσωπική, η χωροταξική, η μουσική και η κιναισθητική νοημοσύνη. Για την εμμονή μέχρι σήμερα στον παπαγαλισμό που σφίγγει σαν κορσές και πνίγει τη σκέψη.

Κάνει το σχολείο λάθη, κάνουμε και εμείς οι γονείς πολλά λάθη από ό,τι φαντάζομαι.
Δυστυχώς, οι γονείς δεν εκπαιδεύονται για τον πιο σημαντικό ρόλο της ζωής τους και είναι απόλυτα φυσιολογικό να πειραματίζονται και να πελαγοδρομούν σε ένα συγκρουσιακό περιβάλλον. Νομίζω πως δεν μαθαίνουν να σέβονται το παιδί τους. Και τι σημαίνει σέβομαι το παιδί μου; Του προσφέρω εμπειρίες και ερεθίσματα, το βοηθώ να αυτονομηθεί, σέβομαι τις επιλογές του και το αφήνω να έρθει αντιμέτωπο με τις συνέπειες των πράξεών του. Το αγκαλιάζω, το επαινώ, δεν το κρίνω συνεχώς, του δίνω σημασία και προσοχή. Εμείς εδώ στην Ελλάδα έχουμε ταυτίσει την αγάπη με την υποκατάσταση. Υποκαθιστούμε το παιδί στις βασικές λειτουργίες του, το ντύνουμε, το ταΐζουμε και επιλέγουμε εμείς αντί για αυτό, λέγοντάς του ότι είναι μικρό ακόμα. Το μήνυμα όμως που παίρνει το παιδί είναι ότι δεν είναι σε θέση να αποφασίζει για τον εαυτό του, ότι δεν είναι ικανό, οδηγώντας το έτσι στην ανασφάλεια και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Κλείνοντας, θέλω να μου μιλήσετε λίγο για την τιμωρία. Είστε κάθετα αντίθετη σε κάθε είδους τιμωρία. Μπορούν οι γονείς να βάλουν όρια, χωρίς να τιμωρούν τα παιδιά τους;
Η τιμωρία, η χρήση κάθε είδους βίας, λεκτικής ή σωματικής, σπάει τη σχέση ανάμεσα στον γονιό και το παιδί του. Δημιουργεί μνησικακία και καλλιεργεί τον φόβο. Ο φόβος δεν  προσφέρει τίποτα· αντιθέτως, νεκρώνει την ψυχή του παιδιού. Το παιδί που βιώνει αυτά τα συναισθήματα ενδεχομένως θα γίνει ένας επιθετικός και ανασφαλής ενήλικας. Με τρυφερότητα, δικαιοσύνη και αγάπη πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις εντάσεις. Να στεκόμαστε ισότιμα απέναντι στο παιδί μας, να το ακούμε. Να το φέρνουμε αντιμέτωπο με επιλογές και ευθύνες. Αν το υπηρετούμε και το υποκαθιστούμε, κατασκευάζουμε έναν μικρό τύραννο. Να το σεβόμαστε, να το αγαπάμε. Αγάπη, αγάπη, αγάπη.

Γιατί κάθε μέρα ακούμε και για μια αυτοκτονία;

Πηγή:  ksipnistere.blogspot.gr
Απαντά ο Γιάννης Παπαδάτος, καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Είναι Τρίτη πρωί. Στο σταθμό του
ηλεκτρικού στον Ταύρο οι επιβάτες περιμένουν το τρένο καρτερικά. Η καθημερινότητα διακόπτεται, βίαια. Φωνές, πανικός, ένας άνδρας έχει πέσει στις ράγες, μια ζωή τελειώνει. Ήταν νέος είπαν, όχι πάνω από 24 ετών. Τι συμβαίνει στην Ελλάδα με τις αυτοκτονίες; Τα νούμερα που κατά καιρούς δημοσιεύονται είναι εφιαλτικά. Και ποιοι αυτοκτονούν;

«Οι αυτοκτονίες είναι ένα κλασσικό φαινόμενο της πολιτισμένης κοινωνίας. Στην Αφρική σε πιο πρωτόγονες κοινωνίες η αυτοκτονία είναι ένα άγνωστο φαινόμενο είναι τόσο ελάχιστες που δεν τις συζητάμε καν».

-Στην πολιτισμένη Ελλάδα, είναι πολύ υψηλά τα ποσοστά των αυτοκτονιών;

Στην Ελλάδα τα ποσοστά είναι αρκετά χαμηλά. Είναι γύρω στις 5 – 6 αυτοκτονίες στις 100.000 το χρόνο σε άλλες χώρες είναι 20 – 30 αυτοκτονίες στο παγκόσμιο σύνολο. Είναι περίπου 500 το χρόνο. Επομένως, είμαστε πολύ πιο πίσω από τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Ρωσία. Παρατηρείται μια αύξηση κατά 30% τα τελευταία χρόνια αλλά τα νούμερα όπως 2.500 χιλιάδες που αναφέρουν οι πολιτικοί αρχηγοί, ανακοινώνονται για πολιτικό εντυπωσιασμό. Και ήταν και λάθος του Υπουργείου Δημόσιας Προστασίας του Πολίτη που το ανακοίνωσε. Άθροισαν απόπειρες αυτοκτονίας με αυτοκτονίες.

-Οι αυτοκτονίες οφείλονται στην οικονομική κρίση;

Προφανώς παίζει ρόλο και η οικονομική κρίση αλλά ας μη ξεχνάμε ότι παίζουν ρόλο και τα αδιέξοδα, τα προσωπικά, τα συναισθηματικά. Ένα άτομο που αυτοκτονεί είναι και ευάλωτο ψυχολογικά. Η πλειονότητα των ανθρώπων που αυτοκτονούν κατά ένα 90% είναι άτομα που έχουν ήδη ή έχει δημιουργηθεί μια ψυχική διαταραχή του τύπου της κατάθλιψης ή μπορεί να είναι και ψύχωση.

-Υπάρχουν προμηνύματα μιας αυτοκτονίας;

Η μεγάλη πλειοψηφία το 80% περίπου των ανθρώπων που αυτοκτονεί το έχει πει στους δικούς του άμεσα ή έμμεσα. Θυμάμαι συγκεκριμένα την περίπτωση ενός αυτόχειρα που Την προηγούμενη μέρα είχε βγάλει από το χέρι και είχε δώσει σε κάποιο γνωστό του το ρολόι σε μια συμβολική πράξη αποχαιρετισμού. Αυτές τις προειδοποιήσεις πρέπει να τις λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψην. Και πολλές φορές θα πρέπει να έχουμε νοσηλεία σε κλινική για κάποιο διάστημα.

-Γιατί πολλές φορές οι αυτόχειρες επιλέγουν έναν τρόπο αυτοκτονίας «θεαματικό»;

Υπάρχουν μερικές περιπτώσεις που το άτομο σκέφτεται να αυτοκτονήσει αλλά κατά βάθος νομίζει πως θα τη γλιτώσει… Ανάλογα με το πλαίσιο ιδεών που έχει ένας κομμουνιστής ας πούμε θα αυτοκτονήσει για τον κομμουνισμό. Πιθανόν μερικές αυτοκτονίες να μην είναι κλασσικές και να θεωρούνται ως ένα είδος πολιτικής πράξης ή ακόμα και ερωτικής. Να γίνει κάποιος ήρωας μέσα από την πράξη του.

- Οι περιπτώσεις αυτοκτονίας εφήβων και νέων που οφείλονται;

Διαψεύδονται τα όνειρά τους, είναι σε κρίσιμη φάση της ζωής τους, έχουν ελπίδες που ματαιώνονται, ένας από τους λόγους της αυτοκτονίας είναι και η ματαίωση, προσωπική, συναισθηματική, συνήθως οι περιπτώσεις σε αυτή την ηλικία είναι λόγω κάποιου χωρισμού.

-Πώς θα βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν ψυχικές άμυνες;

Είναι λάθος όταν οι γονείς υπερτονίζουμε τα αρνητικά στοιχεία. Μέσα από τις θετικές και μόνιμες επιβραβεύσεις, αποκτά κανείς εμπιστοσύνη στον εαυτό του και τα βγάζει πέρα στην ζωή. Μη ξεχνάμε όμως πως οι έφηβοι έχουν φύγει από την επιρροή των οικογενειών και είναι οι φίλοι τους, οι κολλητοί τους, η νέα οικογένειά τους. Πρέπει να δούμε και αυτούς που είναι γύρω από τον γιο ή την κόρη μας. Αυτοί οι φίλοι πια είναι διαμορφωτές της συμπεριφοράς . Η απόλυτη ελευθερία βλάπτει και η απόλυτη άρνηση των κανόνων επίσης βλάπτει. Κατά 51% θα πρέπει να έχουν δίκιο οι νέοι, αλλά κατά 49% να έχουν δίκιο και οι μεγαλύτεροι.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Βιώνουμε την τελική, επώδυνη φάση μίας παρτίδας πόκερ, μεταξύ της πολιτικής και των τραπεζών, η οποία μάλλον έχει ξεφύγει από τον έλεγχο – με προβλεπόμενα θύματα τους αποταμιευτές, καθώς επίσης τους φορολογουμένους Πολίτες...

Mελλοντικά, η εκάστοτε «δήμευση» μέρους των τραπεζικών καταθέσεων θα ολοκληρώνεται απροειδοποίητα, από την Παρασκευή το απόγευμα, έως τη Δευτέρα το πρωί – ενώ, στην ιδανική της περίπτωση, οι καταθέτες δεν θα το αντιλαμβάνονται καθόλου. Το μόνο που θα διαπιστώνουν θα είναι, χαμηλότερο το υπόλοιπο του λογαριασμού τους τη Δευτέρα το πρωί – τα χρήματα τους λιγότερα.

Έτσι θα αποφεύγεται (θεωρητικά) μία τραπεζική επίθεση (bank run), καθώς επίσης το προσωρινό κλείσιμο των τραπεζών – όπως δυστυχώς συνέβη στην Κύπρο. Εντός του έτους, θα είναι έτοιμη μία ανάλογη κοινοτική οδηγία – ακόμη όμως είναι πολλά αυτά, τα οποία καλύπτονται από ομίχλη”.

Σύμφωνα με τον επίτροπο της Ευρωζώνης, σε περίπτωση χρεοκοπίας τραπεζών, οι απλοί καταθέτες θα προηγούνται, όσον αφορά τη «διάσωση» τους – θα ακολουθούν δηλαδή τα (όποια) εγγυητικά κεφάλαια, καθώς επίσης το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (ΤΧΣ), το οποίο δεν έχει ουσιαστικά δημιουργηθεί για κάτι τέτοιο.

Εάν πράγματι ισχύουν τα παραπάνω, είμαστε αντιμέτωποι με ένα πρωτόγνωρο «πολιτισμικό σοκ» - πόσο μάλλον αφού είναι αδύνατον να αξιολογήσει ένας απλός καταθέτης, όπως απαιτούν οι ευρωπαίοι πολιτικοί σήμερα, τη βιωσιμότητα ή μη της τράπεζας, στην οποία εμπιστεύεται τις αποταμιεύσεις του.

Πολύ περισσότερο, είναι εντελώς ανέφικτη μία τέτοια αξιολόγηση, ακόμη και από έμπειρους αναλυτές, στο σημερινό «παγκοσμιοποιημένο» περιβάλλον - όπου το μέγεθος της τράπεζας δεν είναι τόσο σημαντικό, όσο η πολύπλοκη «δικτύωση» της, τα παράγωγα στα οποία είναι εκτεθειμένη, τα υπόλοιπα επενδυτικά ρίσκα που έχει αναλάβει κοκ., ενώ ελλοχεύει μία τραπεζική βόμβα μεγατόνων (ανάλυση μας) στα θεμέλια της Ευρώπης.  

ΣΤΑ ΔΙΧΤΥΑ ΤΗΣ ΑΡΑΧΝΗΣ

Ειδικά όσον αφορά τη «δικτύωση», ο χρηματοπιστωτικός τομέας γενικά είναι σε τέτοιο βαθμό αλληλένδετα συνδεδεμένος, όπουαρκεί η χρεοκοπία μίας «συστημικής» τράπεζας, για να καταρρεύσει ολόκληρο το χάρτινο οικοδόμημα. Ακριβώς για το λόγο αυτό η φράση «too big to fail», πολύ μεγάλη για να πτωχεύσει δηλαδή, έχει αντικατασταθεί από την έννοια «tooconnected to fail» - πολύ δικτυωμένη για να χρεοκοπήσει.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη ελβετικού πανεπιστημίου (ETH Ζυρίχης), ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα είχε καταρρεύσει κατά τη διάρκεια της κρίσης των ενυπόθηκων δανείων (subprime), εάν η Fed δεν είχε βοηθήσει (παράλληλα με τη διάσωση κάποιων τοπικών τραπεζών), έναν «πυρήνα» από 22 περίπου διεθνείς τράπεζες, παρέχοντας τους σχεδόν απεριόριστη ρευστότητα (1,2 τρις $).       

Εάν κάποια από αυτές τις 22 τράπεζες (μεταξύ των οποίων βελγικές, ελβετικές, γαλλικές, βρετανικές και γερμανικές), αδυνατούσε να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις της, θα είχε καταστραφεί («καεί») το 70% των περιουσιακών στοιχείων όλων μαζί – με αποτέλεσμα την κατάρρευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος (Διάγραμμα: ETH Ζυρίχης).

Η ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ

Το γεγονός αυτό θα είχε αναμφίβολα συμβεί, εάν η αμερικανική κεντρική τράπεζα δεν τις είχε βοηθήσει – κάτι που τεκμηριώνεται από το ότι, οι υποχρεώσεις αυτών των τραπεζών απέναντι στη Fed, υπερέβαιναν κάποιες φορές ακόμη και το εξαπλάσιο της χρηματιστηριακής αξίας τους. Σύμφωνα με τη μελέτη δε, η απώλεια ενός 10% των απαιτήσεων, όσον αφορά τις 22 αυτές τράπεζες, οδηγεί σε συνολικές ζημίες της τάξης του 60%, λόγω της μεταξύ τους δικτύωσης.

Συνεχίζοντας, με βάση τη συγκεκριμένη οικονομική μελέτη, συνολικά 147 χρηματοπιστωτικοί όμιλοι κυβερνούν ολόκληρο τον πλανήτη – ενώ για τις τράπεζες είναι ελκυστική η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δικτύωση τους, αφού έτσι εξασφαλίζουν το πλεονέκτημα της διάσωσης τους από τον κυρίαρχο του παιχνιδιού, από τη Fed, όσο λάθη και αν κάνουν.

Φυσικά στους 147 αυτούς ομίλους ανήκουν και εκείνοι οι επενδυτές, οι οποίοι δανείζουν τα χρήματα τους στις τράπεζες– όπως η Qatar Investment Authority, η Blackrock, τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια της Σιγκαπούρης, της Σαουδικής Αραβίας κοκ.  

Υπάρχει βέβαια ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο, ένα μεγάλο πρόβλημα των τραπεζών καλύτερα, όσον αφορά την έρευνα των συναδέλφων μας – οι οποίοι, όπως όλοι μας, προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο, προβλέποντας τι θα μπορούσε να συμβεί για να αποφευχθεί, παρά το ότι κατηγορούνται άδικα ότι δεν προτείνουν λύσεις (στην προκειμένη περίπτωση, οι αυτονόητες λύσεις είναι η «κατάτμηση» των «συστημικών» τραπεζών, η αυστηρή απαγόρευση να δικτυώνονται, καθώς επίσης να μεγαλώνουν επικίνδυνα, εξαγοράζοντας συνεχώς η μία την άλλη, ο διαχωρισμός τους είτε σε επενδυτικές, είτε σε καθαρά τραπεζικές κοκ.).

Το πρόβλημα είναι το ότι, οι μεγάλες τράπεζες δεν δίνουν ακριβή στοιχεία, όσον αφορά τις τοποθετήσεις τους, τα ρίσκα που έχουν αναλάβει, το μεταξύ τους δανεισμό κλπ. – ενώ είναι σε όλους γνωστό πως αποκρύπτουν ότι μπορούν, ενώ εμπλέκονται σε μεγάλες απάτες όπως, για παράδειγμα, στο σκάνδαλο Libor.

Επί πλέον όλων αυτών των απαράδεκτα «ομιχλωδών» καταστάσεων, οι κεντρικές τράπεζες χειραγωγούν την τιμή του χρυσού, «πλαστογραφούν» τα επιτόκια των ομολόγων του δημοσίου, «εκτρέφουν» τη βόμβα των παραγώγων (ανάλυση μας), επιτρέπουν το σκιώδη τραπεζικό τομέα κλπ.

Επομένως, το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι αδύνατον να ελεγχθεί ως οφείλει -  με αποτέλεσμα να είμαστε όλοι «έρμαιο» των διαθέσεων των τραπεζών (πόσο μάλλον όταν «υπηρετούνται» από την Πολιτική, εις βάρος των Πολιτών).

Ολοκληρώνοντας, το «μοντέλο» της Κύπρου έκανε απολύτως σαφείς τις προθέσεις των κυριάρχων του παιχνιδιού – ενώ το παράλληλο «μοντέλο» της Σουηδίας, η οποία έχει σχεδόν απαγορεύσει τις συναλλαγές με μετρητά (άρα και τα μετρητά χρήματα), επιτρέποντας μόνο τις τραπεζικές συναλλαγές, τεκμηριώνει τις προσπάθειες της απόλυτης υποδούλωσης των πολιτών στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των κρατών τους: την επερχόμενη δικτατορία των τραπεζών.

Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ

Προφανώς, είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να μην συμβάλλουμε, με όλα όσα λέμε ή γράφουμε, στη δημιουργία εκείνου του κλίματος πανικού, το οποίο θα οδηγούσε στη μαζική επίθεση (Bank run) εναντίον των τραπεζών – με αποτέλεσμα να καταρρεύσει ολοκληρωτικά το «σύστημα», με τη «βοήθεια» της γνωστής σε όλους μας «αυτοεκπληρούμενης» προφητείας.

Από την άλλη πλευρά, θεωρούμε ότι είμαστε επίσης υποχρεωμένοι να μην αποκρύπτουμε την αλήθεια – το τι πραγματικά ισχύει ή συμβαίνει δηλαδή, έτσι ώστε να είναι κανείς σε θέση να αποφασίσει ψύχραιμα τον τρόπο, με τον οποίο θα προστατεύσει όσο το δυνατόν καλύτερα τα περιουσιακά του στοιχεία.   

Στα πλαίσια αυτά οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι, υπάρχει από πολλά χρόνια πριν μία ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία αφορά την εγγύηση των καταθέσεων. Σύμφωνα με την οδηγία, εάν ισχύουν βέβαια οι πληροφορίες μας, η ιδία συμμετοχή των καταθετών στην εγγύηση αυτή είναι 10% - γνωστή επομένως στους ιθύνοντες.  

Αναλυτικότερα, κάθε καταθέτης είναι υποχρεωμένος από την οδηγία να συμβάλλει στη διάσωση της τράπεζας του με το 10% των καταθέσεων του – το όριο δε, κάτω από το οποίο δεν υπάρχει υποχρέωση συμμετοχής του, είναι τα 20.000 €. Με άλλα λόγια, όλοι όσοι διαθέτουν καταθέσεις άνω των 20.000 € σε μία τράπεζα, η οποία κινδυνεύει να χρεοκοπήσει, είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στη διάσωση της - με το 10% των αποταμιεύσεων τους σε αυτήν.

Βέβαια, η οδηγία επιτρέπει στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να παρέχουν στους πολίτες τους αυξημένα επίπεδα καταθέσεων, κάτω από τις οποίες δεν θα συμμετέχουν με το 10% των χρημάτων τους – όπως έπραξε η Γερμανία, η οποία αύξησε το όριο στις 100.000 €, η Αυστρία, η Ελλάδα κλπ.

Εν τούτοις, με κριτήριο τα ταμεία εγγυήσεων καταθέσεων, έχουμε την άποψη ότι οι υποσχέσεις αυτές είναι μάλλον ευχολόγια, εάν τυχόν συμβεί το μοιραίο – αφού δεν υπάρχουν ούτε «κατά διάνοια» τόσα χρήματα διαθέσιμα, όσες είναι οι καταθέσεις.

Στον Πίνακα Ι που ακολουθεί αναγράφονται οι υποχρεώσεις των τραπεζών ορισμένων κρατών, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ των χωρών τους (μεγέθη κατά προσέγγιση, επειδή προέρχονται από διάγραμμα):

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Τραπεζικές υποχρεώσεις (συνολικές = καταθέσεις συν λοιπές υποχρεώσεις) ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

Χώρα	Συνολικά	Καταθέσεις	Λοιπές Υποχρεώσεις
Ιρλανδία	710%	120%	590%
Μ. Βρετανία	510%	160%	350%
Ελβετία	490%	260%	230%
Δανία	410%	60%	350%
Γαλλία	400%	90%	310%
Ολλανδία	390%	130%	260%
ΕΕ συνολικά	350%	110%	240%
Γερμανία	310%	120%	190%
Ισπανία*	300%	150%	150%
Αυστρία	300%	100%	200%
Βέλγιο	295%	110%	185%
Σουηδία	260%	50%	210%
Ιταλία	230%	90%	140%
Αυστραλία	190%	110%	80%
Νορβηγία	120%	50%	70%
Καναδάς	120%	60%	60%
Ν. Αφρική	90%	80%	10%
Η.Π.Α.	80%	70%	10%

* Οι υποχρεώσεις των ισπανικών τραπεζών έχουν αυξηθεί στο 305% του ΑΕΠ της χώρας τους, ή στα 3,3 τρις €!

Σημείωση: Η Ελλάδα θα ήταν κάτω από την Αυστραλία και πάνω από τη Νορβηγία!

Πηγή: Barclays Research  

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, το τραπεζικό πρόβλημα της ΕΕ είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό του υπολοίπου πλανήτη - πόσο μάλλον από το αντίστοιχο στις Η.Π.Α., το οποίο συγκριτικά είναι σχεδόν μηδαμινό. Σε πολλές χώρες δε (Ιρλανδία, Μ. Βρετανία κλπ.), είναι κάτι παραπάνω από εκρηκτικό.

Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις η εγγύηση των καταθέσεων των πολιτών της Ευρωζώνης από έναν κεντρικό οργανισμό είναι σχεδόν αδύνατη - αφού είναι πολλαπλάσιες των ΑΕΠ των χωρών τους.

Η ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΤΟΥΣ

Στην πραγματικότητα, τα «χρηματικά εγχειρήματα» (Money Businesses), όπως για παράδειγμα οι καταθέσεις έναντι τόκων, ανήκουν στις «συναλλαγές», εντός των πλαισίων της ελεύθερης αγοράς – όπου κανείς μπορεί να κερδίσει ή να χάσει τα κεφάλαια του. Επομένως, δεν είναι τόσο παράλογο, όσο φαίνεται, το να επιβαρύνεται κανείς με τις ζημίες της τράπεζας, στην οποία καταθέτει τα χρήματα του, με σκοπό να κερδίσει τόκους.

Εν τούτοις, η πολύ στενή συνεργασία μεταξύ του χρηματοπιστωτικού κλάδου και της Πολιτικής, κατά τη διάρκεια της παρούσας κρίσης χρέους, δημιούργησε την εσφαλμένη εντύπωση στους Πολίτες, σύμφωνα με την οποία η ασφάλεια και η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, ανήκει στις υποχρεώσεις του κράτους.

Ένας δεύτερος λόγος είναι το ότι, οι τράπεζες λειτουργούν πλέον ως ολιγοπώλια – αφού δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, όσον αφορά τα επιτόκια καταθέσεων και δανεισμού. Η συμπεριφορά αυτή των τραπεζών, η οποία στην πραγματικότητα δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται, αφού δημιουργεί de facto καρτέλ, οδήγησε τους καταθέτες στη λανθασμένη πεποίθηση ότι, οι τράπεζες είναι κρατικές, κοινωφελείς επιχειρήσεις όπως η ύδρευση, ο ηλεκτρισμός κοκ. 

Επί πλέον αυτών, η μέθοδος της διάσωσης (Bail out) των τραπεζών, με την οποία το κράτος μεταφέρει τα χρήματα των φορολογουμένων πολιτών του στα ταμεία τους, επιβαρύνοντας τον προϋπολογισμό του (οπότε το δημόσιο χρέος), έδωσε την εντύπωση ότι, οι καταθέτες είναι ασφαλισμένοι ότι και αν συμβεί – ακόμη και αυτοί οι οποίοι κατέθεταν τα χρήματα τους κερδοσκοπικά σε εκείνες τις τράπεζες, οι οποίες προσέφεραν πολύ πιο υψηλά επιτόκια από τις άλλες.

Την ίδια στιγμή οι Πολίτες, οι οποίοι κατηγορούν τις κυβερνήσεις τους για τη διάσωση των τραπεζών με τα δικά τους χρήματα, απαιτούν να είναι εγγυημένες οι καταθέσεις τους – μία εντελώς οξύμωρη κατάσταση, αφού το ένα αναιρεί το άλλο. Ειδικά όσον αφορά όμως αυτούς, οι οποίοι δεν έχουν καταθέσεις, ενώ καλούνται να πληρώσουν μέσω της φορολόγησης τους τη διάσωση των τραπεζών, η αδικία είναι εμφανέστατη.

Περαιτέρω, η ίδια η έννοια της εγγύησης των καταθέσεων κάτω των 100.000 €, θα μπορούσε να οδηγήσει τράπεζες και καταθέτες σε διάφορα «τρικ» – όπως, για παράδειγμα, σε τράπεζες που δεν θα δέχονται καταθέσεις άνω των 100.000 €, σε καταθέτες που θα «μοιράζουν» τις αποταμιεύσεις τους σε περισσότερες τράπεζες, έτσι ώστε να μην υπερβαίνουν τις 100.000 € κλπ.

Επομένως η όλη διαδικασία, η οποία έχει ακολουθηθεί σήμερα, η οποία, μεταξύ άλλων, εξέθρεψε το φαύλο κύκλο της διάσωσης των κρατών από τις τράπεζες, αμέσως μετά τη διάσωση των τραπεζών από τα κράτη κοκ., πρέπει να σταματήσει το γρηγορότερο δυνατόν – πριν είναι ακόμη πολύ αργά για όλους τους συμμετέχοντες.  

Ο Πίνακας ΙΙ, στον οποίο φαίνεται πόσα ομόλογα δημοσίου κατέχουν οι τράπεζες σε ορισμένα κράτη της περιφέρειας, στα οποία έχουν την έδρα τους είναι χαρακτηριστικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Ποσοστό κατοχής ομολόγων δημοσίου των εγχώριων τραπεζών, σε σχέση με τα συνολικά - Νοέμβριος 2012

Κράτος	Ποσοστό κατοχής ομολόγων
Ιταλία	99%
Ελλάδα	97%
Ισπανία	94%
Πορτογαλία	90%

Πηγή: DWN

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως διαπιστώνουμε από τον Πίνακα ΙΙ, οι εγχώριες τράπεζες κατέχουν σχεδόν το σύνολο των ομολόγων - με την ΕΚΤ να έχει τα υπόλοιπα αφού, έως τον Ιούλιο του 2012, αγόρασε ομόλογα συνολικής αξίας 211,5 δις € της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας. Η κατάσταση λοιπόν είναι σε κάθε περίπτωση εκρηκτική, οπότε πρέπει να ληφθούν άμεσα οι σωστές αποφάσεις.   

Η ΛΥΣΗ

Συμπληρωματικά σε αυτά που έχουμε προαναφέρει («κατάτμηση» τραπεζών κλπ.), έχουμε την άποψη ότι, πρέπει να δημιουργηθούν πιστωτικά ιδρύματα, για όλους όσους επιθυμούν απλά να τοποθετούν τα χρήματα τους για φύλαξη – όχι για να κερδίζουν από τους τόκους.

Αφού λοιπόν δημιουργηθούν τέτοιας μορφής τράπεζες, οι οποίες θα χρεώνουν τις υπηρεσίες τους στους πελάτες τους, αντί να προσφέρουν τόκους (οι καταθέσεις αυτές θα έχουν, κατά κάποιον τρόπο, αρνητικά επιτόκια), τότε θα μπορούν (και θα πρέπει) να συμμετέχουν στη διάσωση εκείνων των τραπεζών, οι οποίες προσφέρουν τόκους, οι πελάτες τους – επίσης, οι μέτοχοι και οι δανειστές τους.

Απλούστερα, αυτοί που καταθέτουν τα χρήματα τους μόνο προς φύλαξη, σε ειδικά τραπεζικά ιδρύματα, τα οποία δεν θα κερδοσκοπούν με τις καταθέσεις (δεν θα τις επενδύουν κλπ.), δεν θα πρέπει να ευθύνονται καθόλου - με την υπευθυνότητα να μεταφέρεται στο κράτος.

Αντίθετα, όλοι όσοι κερδίζουν καταθέτοντας τα χρήματα τους, θα πρέπει να έχουν την ευθύνη οι ίδιοι – σε καμία περίπτωση το κράτος και οι φορολογούμενοι του.

Με τον τρόπο αυτό δεν θα εκμεταλλεύονται οι μεγάλες τράπεζες το μέγεθος και τη δικτύωση τους – ενώ θα λειτουργεί σωστά η ελεύθερη αγορά, αφού εκείνες οι τράπεζες που παράγουν ζημίες, θα χρεοκοπούν και θα κλείνουν.

Η ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ

Είναι προφανές ότι, εάν επιτευχθεί η ενοποίηση του τραπεζικού κλάδου της Ευρωζώνης, θα ακολουθήσει σχεδόν νομοτελειακά τόσο η δημοσιονομική, όσο και η πολιτική της ολοκλήρωση.

Κατά τη δική μας άποψη τώρα είναι επίσης προφανές ότι, η Γερμανία θα τοποθετήσει πάρα πολλά εμπόδια στο εγχείρημα -έτσι ώστε να εξασφαλίσει το χρόνο που έχει ανάγκη για να μελετήσει διεξοδικά εναλλακτικές λύσεις (έξοδο από το ευρώ κλπ.).

Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται όχι μόνο το νέο αντιευρωπαϊκό κόμμα που ιδρύθηκε (άρθρο), αλλά και οι αντιθέσεις ορισμένων οικονομολόγων -  σύμφωνα με τους οποίους θα ήταν προτιμότερη η διάσωση των κρατών από αυτήν των τραπεζών, αφού θα απαιτούταν περί τα 3,4 τρις € για τα κράτη, έναντι 9,3 τρις € για τις τράπεζες.

Εμπόδια τοποθετούνται και στο ESM, αφενός μεν με αιτία το ότι δεν δημιουργήθηκε για τη διάσωση των τραπεζών αλλά των κρατών, αφετέρου πως δεν έχει τα απαιτούμενα κεφάλαια - αφού τα 700 δις € που διαθέτει δεν θα έφταναν σε καμία περίπτωση.

Παρά το ότι δε έχουν προταθεί λύσεις και για τις δύο «ενστάσεις» (αύξηση των κεφαλαίων του ESM, ίδρυση θυγατρικών του με αντικείμενο τη διάσωση τραπεζών), η Γερμανία δεν φαίνεται να συμφωνεί - γεγονός που μάλλον τεκμηριώνει τους φόβους των υπολοίπων και ειδικά της Γαλλίας η οποία, κινδυνεύοντας όσο ίσως καμία άλλη χώρα της Ευρωζώνης, έχει εναποθέσει όλες τις ελπίδες της στην τραπεζική ενοποίηση            

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Οι καταθέσεις δεν είναι σε καμία περίπτωση εγγυημένες – ενώ οι ηγέτες της Ευρωζώνης έχουν πανικοβληθεί, υποσχόμενοι πράγματα που είναι αδύνατον να τηρήσουν (ως συνήθως συμβαίνει). Βιώνουμε λοιπόν το τέλος μίας παρτίδας πόκερ, μεταξύ της πολιτικής και των τραπεζών, η οποία έχει μάλλον ξεφύγει από τον έλεγχο.

Κατά την άποψη πολλών, δεν είναι πλέον δυνατόν να αποφευχθεί η δήμευση ενός μέρους των καταθέσεων – κυρίως λόγω των τεράστιων λαθών της πολιτικής, της τραπεζικής βόμβας μεγατόνων στα θεμέλια του συστήματος, της υπερχρέωσης της Δύσης κοκ.

Εν τούτοις, θα ήταν εντελώς άδικο να υποχρεωθούν οι Πολίτες σε μία τέτοιου είδους θυσία, χωρίς να δημιουργηθούν τουλάχιστον θετικές προοπτικές για το μέλλον τους – μεταξύ άλλων, μέσα από τις λύσεις που έχουμε προτείνει στο σημερινό ή σε παλαιότερα κείμενα μας.  

Δυστυχώς, εάν οι εξαιρετικά επώδυνες αυτές λύσεις δεν συνοδευτούν από τις απολύτως απαραίτητες ενέργειες, όσον αφορά την ευρύτερη κρίση χρέους (ευρωομόλογα, ελεγχόμενος πληθωρισμός, ενεργοποίηση της ΕΚΤ κλπ.), τότε θα είναι δώρο άδωρο -γεγονός που πρέπει να αποφευχθεί με κάθε θυσία, αφού θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ειρήνης και της ευημερίας σε ολόκληρο τον πλανήτη μας.

Εάν βέβαια η Γερμανία επιχειρήσει να «αποδράσει» (ανάλυση μας), κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο αφού θα έλθει αντιμέτωπη με την αθέτηση πληρωμών εκ μέρους πολλών άλλων χωρών-εταίρων της (κυρίως της Ιταλίας και της Ισπανίας), είναι πιθανόν να προκληθούν πολλές παρενέργειες – οι οποίες πρέπει επίσης να αποφευχθούν, με κάθε θυσία.

Βασίλης Βιλιάρδος

Στρατηγικός Ψυχολογικός Πόλεμος ή «Δόγμα του Σοκ»

Χρήστος Ιάκωβου, Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών (ΚΥΚΕΜ)


«Μόνο μία κρίση-είτε είναι, είτε απλώς εκλαμβάνεται ως πραγματική-οδηγεί σε πραγματικές αλλαγές. Όταν ξεσπάει μια κρίση, οι δράσεις που αναπτύσσονται εξαρτώνται από τις περιρρέουσες ιδέες. Πιστεύω ότι αυτή πρέπει να είναι η βασική λειτουργία μας: να αναπτύσσουμε εναλλακτικές πολιτικές που θα αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες, να τις διατηρούμε ζωντανές και διαθέσιμες έως ότου το πολιτικά αδύνατον καταστεί πολιτικά αναπόφευκτο.» (Μίλτον Φρίντμαν, «Καπιταλισμός και Ελευθερία», 1962). «Αν υιοθετήσετε τη προσέγγιση του σοκ, πρέπει να ενεργήσετε σύντομα, πολλαπλά και ακαριαία.» (Μίλτον Φρίντμαν σε επιστολή του προς τον στρατηγό Πινοσέτ, δικτάτορα της Χιλής, 21 Απριλίου, 1975).

Ο αμερικανός Μίτλον Φρίντμαν υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς οικονομολόγους του 20ου αιώνα. Ήταν το ιδρυτικό και ηγετικό στέλεχος της «Σχολής του Σικάγου», η οποία χαρακτηρίζεται από ακραίο οικονομικό φιλελευθερισμό. Η «Σχολή του Σικάγου» και ο Μίλτον Φρίντμαν προσωπικώς, συνδέονται με τις αλλαγές της οικονομικής πολιτικής που εφάρμοσαν τα καθεστώτα στην Χιλή, την Αργεντινή και άλλες Λατινοαμερικάνικες χώρες τις δεκαετίες του 1970 και 1980 και αργότερα στη Μέση Ανατολή (πόλεμος στο Ιράκ το 2003), ενώ σήμερα βρίσκει εφαρμογή, με την κρίση της ευρωζώνης, στον ευρωπαϊκό χώρο. Η επιρροή αυτή έμεινε στην οικονομική ιστορία ως «Τα παιδιά από το Σικάγο». Βασικός πυρήνας αυτής της οικονομικής πολιτικής είναι η θεωρία του δόγματος του σοκ ή θεραπείας σοκ που βασίζεται στην ιδέα ότι μια οικονομική κρίση ή ένα γεγονός φυσικής καταστροφής ή πολέμου είναι η ευκαιρία για μεγάλες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις σε ένα κράτος. Η επιτυχία της πολιτικής αυτής βασίζεται στο γεγονός ότι ο φόβος και οι ενοχές για τα αποτελέσματα της κρίσης ή της επερχόμενης καταστροφής καθιστά τους πολίτες ανεκτικούς και απαθείς σε επαναλαμβανόμενες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις ακριβώς επειδή πιστεύουν ότι κάτι άλλο χειρότερο έπεται.



Το δόγμα του σοκ συνδέει τα βασανιστήρια με ηλεκτροσόκ με το σοκ που δέχεται μια κοινωνία από τα σκληρά οικονομικά μέτρα, όπως απέδειξε η Καναδή ερευνήτρια του φαινομένου αυτού, Ναόμι Κλάιν, στο βιβλίο της «The Shock Doctrine» (2007), στο οποίο κάνει εκτεταμένη αναφορά στα πειράματα με ηλεκτροσόκ και ψυχότροπες ουσίες που έγιναν στη δεκαετία 1950 στο Πανεπιστήμιο Μακγκίλ του Καναδά υπό την εποπτεία του καθηγητή ψυχιατρικής Γουέιν Κάμερον και τη χρηματοδότηση της CIA.



Ο ψυχίατρος προσπαθούσε με ηλεκτροσόκ να αποκόψει έναν άνθρωπο από την πραγματικότητα και μέσα από το σοκ να τον επαναφέρει σε μια κατάσταση «λευκού χαρτιού», όπου ο καθένας θα μπορούσε να «γράψει» τον ιδανικό άνθρωπο.



Στην πολιτική στρατηγική η εφαρμογή του δόγματος του σοκ είναι μια μορφή στρατηγικού ψυχολογικού πολέμου, όπου αν σκοπός είναι να γίνουν ταχύτατες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να ακολουθηθούν τέσσερα στάδια: πρώτον να υπονομευτεί το υπάρχον οικονομικό σύστημα, δεύτερον, να οδηγηθούν τα πράγματα σε μία κρίση όπου το κράτος από μόνο του να αδυνατεί να τη διαχειριστεί και να αναγκαστεί να



ζητήσει βοήθεια των διεθνών θεσμών, τρίτον, με τη διεθνή ανταπόκριση για βοήθεια να γίνει με τέτοιο τρόπο η διαχείριση της κρίσης, όπου το κράτος να απολέσει τη δυνατότητα ικανής διαπραγμάτευσης και να ευρίσκεται συνεχώς έμπροσθεν σκληρών διλημμάτων όπου η μία επιλογή να είναι η καταστροφή και τέταρτον, η εξομάλυνση, κατά την οποία το κράτος και η κοινωνία έχουν πλέον αποδεχτεί τις αλλαγές μετά το σοκ. Το αποτέλεσμα του στρατηγικού ψυχολογικού πολέμου είναι η διάβρωση της εθνικής κυριαρχίας του κράτους και η παράδοση της οικονομίας του στις διεθνείς αγορές.



Για τη «Σχολή του Σικάγου» το δόγμα του σοκ έχει συγκεκριμένη μορφή. Πρόκειται για την επιβολή από δικτατορικά καθεστώτα είτε η εφαρμογή από δημοκρατικά εκλελεγμένες κυβερνήσεις του τριπτύχου: «ιδιωτικοποιήσεις, κρατική απορρύθμιση/ελεύθερο εμπόριο και δραστικές περικοπές στις κρατικές δαπάνες», με αντάλλαγμα τη χρηματοοικονομική διάσωση (δάνειο). Προϋπόθεση για να εφαρμοστεί το δόγμα αυτό είναι να υπάρξει μια κρίση που μπορεί να οφείλεται είτε σε πόλεμο είτε σε φυσικές καταστροφές είτε σε δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα, όπως το υπέρογκο χρέος. Το αποτέλεσμα της εφαρμογής του δόγματος του σοκ είναι: μείωση μισθών και εισοδημάτων, αύξηση της ανεργίας, αύξηση της φτώχειας, κλείσιμο επιχειρήσεων, εντατικοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων κερδοφόρων δημοσίων επιχειρήσεων και σε κρατικό επίπεδο η διάβρωση της εθνικής κυριαρχίας.



Στη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης, η διεθνοποίηση και οι ασκούμενες οικονομικές πολιτικές είναι προϊόντα αποφάσεων των ελευθέρων αγορών για να προελάσουν διεθνώς και στη διαμόρφωση των οποίων οι θεσμοί που προωθούν την παγκοσμιοποίηση θα πρέπει να λαμβάνουν ποικιλοτρόπως μέρος. Στη περίπτωση της κρίσης στην ευρωζώνη, ο θεσμός που παίζει αυτό το ρόλο είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Επιπλέον, η παγκοσμιοποίηση έχει λάβει μία μορφή όπου αγκαλιάζει πολιτικούς και ιδεολογίες, μετατρέποντας τους πρώτους σε γραφειοκρατικές μαριονέτες που διαπεραιώνουν πολιτικές που λαμβάνονται εκτός κρατικής κυριαρχίας και τις ιδεολογίες σε προτάσεις και επιχειρήματα γιατί «όσο παράλογη ή ανήθικη και αν είναι μία πράξη, ο άνθρωπος αισθάνεται την ακατάβλητη ανάγκη να την αιτιολογήσει: να αποδείξει δηλαδή, τόσο στον εαυτό του, όσο και στους άλλους ότι, η πράξη του υπαγορεύεται από τη λογική - από την κοινή λογική ή, τουλάχιστον, από τα συμβατική ηθική. Ο άνθρωπος ενεργεί πολύ εύκολα παράλογα, αλλά του είναι σχεδόν αδύνατο να μην δώσει στην πράξη του την εμφάνιση ενός λογικού κινήτρου» (Έριχ Φρομ).



Οι καλύτεροι αρωγοί του δόγματος του σοκ είναι ο εθνομηδενισμός, ο μεταμοντέρνος εκσυγχρονισμός, η διαστρεβλωμένη πολυπολιτισμικότητα και η δογματική κομματοκρατία.



www.geopolitics-gr.blogspot.com

Έτσι βλέπω τον κόσμο, η ψευδαίσθηση του αισθητού κόσμου

Πηγή: www.mousaios.gr

Η ψευδαίσθηση του αισθητού κόσμου
Αισθήσεις και πραγματικότητα ή μάλλον ανθρώπινες αισθήσεις και το αδιόρατο, ισότροπο και ομογενές Σύμπαν που μας περιβάλλει. Είναι άραγε άμεσο και αληθινό αυτό που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας; Υπάρχουν στην πραγματικότητα όλα αυτά που παρατηρούμε, αγγίζουμε, γευόμαστε και βλέπουμε;
Μήπως όλα είναι μια εικονική πραγματικότητα; Μήπως όλα αυτά τα οποία αντιλαμβανόμαστε με τις ατελείς ανθρώπινες αισθήσεις μας αποτελούν, όπως λέμε σήμερα, ένα matrix, δηλαδή μια πλαστή εικόνα, την οποία δημιουργεί η ανθρώπινη φυσιολογία μέσω του εγκεφάλου και των αισθητηρίων οργάνων μας;
Είναι γεγονός πλέον ότι οι νέες, πειραματικά επιβεβαιωμένες όμως, επιστημονικές απόψεις για την ύλη και τα παράγωγά της ανατρέπουν, ή πολλές φορές, ενισχύουν δόγματα τόσο επιστημονικά όσο θεολογικά και κοινωνικά.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο μας οδηγούν σε νέες πολιτισμικές προτεραιότητες τις οποίες θα πρέπει γνωρίσουμε και να ξέρουμε, αφού αυτές πια θα καθορίζουν και θα καθοδηγούν τη ζωή μας.