του Γιάννη Βελίκη
Αναρτήθηκε από: Βελίκης Ιωάννης, Ψυχολόγος PhD, τηλ. 6932683468
Συχνά σκεφτόμαστε ή ακούμε τη φράση «…αν κερδίσω το λαχείο, θα...», και ακολουθεί μία ροή ευχάριστων φαντασιώσεων και επιθυμιών που στερεώνει την αντίληψη μας (ή αυτών που το λένε) ότι θα έρθει η άσπρη μέρα… Φυσικά το «λαχείο» δεν πέφτει ποτέ, ενώ οι διοργανωτές των τυχερών παιχνιδιών (λαχεία, ΠΡΟ-ΠΟ κ.λπ.) τρίβουν τα χέρια τους από τα συνεχόμενα κέρδη που τους προσφέρουν οι εκατοντάδες χιλιάδες πιστοί και εξαρτημένοι του τζόγου! Το κράτος, έχοντας γνώση των τεράστιων κερδών που αποφέρουν τα «τυχερά παιχνίδια», είτε τα διοργανώνει το ίδιο (εθνικό λαχείο, ΟΠΑΠ), είτε φορολογεί με μεγάλους συντελεστές τα παιχνίδια που διοργανώνουν ιδιωτικές εταιρίες (καζίνο, φρουτάκια). Σε περίπτωση δε που συλλάβει παράνομους (= αφορολόγητους) διοργανωτές τους τιμωρεί με βαριές ποινές, προκειμένου να ελέγχει στο 100% αυτούς τους πολύτιμους και ανεξάντλητους πόρους. Τα τεράστια ποσά που κερδίζει το κράτος, διανέμοντας μόνο το 20% των εσόδων στους «νικητές», τα μοιράζει σε υπαλλήλους των σχετικών Οργανισμών (καθαρίστρια στον ΟΠΑΠ έχει ετήσιο μισθό άνω των 100.000 ευρώ), σε περαιτέρω διαφήμιση, και, όπως έχει υποτεθεί, χρηματοδότηση γνωστών (μέσω διοργάνωσης πανάκριβων συνεδρίων, πολιτιστικών εκδηλώσεων κ.λπ.), «ημετέρων» και πολιτικών κομμάτων.
Πόσο όμως πραγματική είναι η πιθανότητα για κάποιον «κοινό θνητό» να κερδίσει;
Όσον αφορά σε μικρά ποσά μικρή, σε δε μεγάλα ποσά μηδενική.
Ναι, αλλά κάποιοι κερδίζουν εκατομμύρια… Φυσικά, το κάθε παιχνίδι αφήνει λίγους να κερδίσουν για λόγους διαφήμισης και διατήρησης των πιστών πελατών του στο συγκεκριμένο παιχνίδι (μιας και υπάρχουν πάντα και ανταγωνιστικά). Όμως αυτό γίνεται λίγες φορές (τις υπόλοιπες βγαίνει συνεχώς Τζακ ποτ = κανείς δεν κερδίζει). Τις λίγες αυτές φορές, έχει υπολογιστεί ότι, αν έχουμε παίξει μια μόνο στήλη π.χ. στο Τζόκερ, η πιθανότητα να κερδίσουμε είναι 1/24435180 ή αν το προτιμάτε σε ποσοστό επί τοις εκατό, όπως συνηθίζεται άλλωστε, αυτό είναι 0,0000041 %, ενώ αν παίξει κάποιος 250.000 διαφορετικές στήλες η πιθανότητα να κερδίσει είναι λίγο πάνω από 1%. Είναι αυταπόδεικτο λοιπόν ότι η πιθανότητα κέρδους ενός μεγάλου ποσού είναι μηδαμινή.
Το κάθε παιχνίδι έχει τις ιδιαιτερότητες του, αλλά ο κανόνας είναι ένας: χειραγώγηση του αποτελέσματος ώστε στο τέλος να κερδίζει πάντα ο διοργανωτής. Μερικοί από τους τρόπους χειραγώγησης είναι:
o Τύπος ΞΥΣΤΟ: Αφαίρεση από κάθε έκδοση των αποκομμάτων που κερδίζουν τα μεγάλα ποσά, πριν τη διάθεση τους στην αγορά. Για το λόγο αυτό δεν διαβάσαμε ή ακούσαμε ποτέ για υπερτυχερό του συγκεκριμένου παιχνιδιού.
o Τύπος Λαχείου, Τζόκερ, Λόττο: Σίγουρη χειραγώγηση των αποτελεσμάτων που αποδεικνύεται από την κάθε χρόνο επανάληψη Τζακ Ποτ στις περιόδους της Πρωτοχρονιάς, ή τις αρχές κάθε μήνα (που οι παίκτες έχουν μόλις πάρει το μισθό τους και παίζουν μεγαλύτερα ποσά). Είναι αφελές να μην μπορεί κάποιος να υποψιαστεί ότι θα ήταν απίθανο κάθε χρόνο την Πρωτοχρονιά να συμβαίνει Τζακ ποτ. Και αν ακόμη συνέβαινε να αποτραπεί το Τζακ ποτ της Πρωτοχρονιάς μία στην 100ετία, θα συνέβαινε για να μας διασκεδάσουν τις υπόνοιες του στησίματος του αποτελέσματος.
o Τύπος ΚΙΝΟ: από τη στιγμή που ο Υπολογιστής γνωρίζει ακριβώς ποια νούμερα έχουν παιχτεί και με ποια ποσά, αποφασίζει σε χιλιοστά του δευτερολέπτου τι κέρδη διανέμει με τα αποτελέσματα που θα εμφανίσει. Πάντα πρόκειται για μικροποσά!
o ΚΑΖΙΝΟ, και online CASINO: η χειραγώγηση των αποτελεσμάτων φαίνεται με το πολύ απλό εξής πείραμα – έστω ότι παίζουμε ρουλέτα, και διαλέγουμε ένα χρώμα που θα ποντάρουμε πάντα π.χ. το κόκκινο (υπάρχουν δύο χρώματα, το κόκκινο και το μαύρο). Αν ποντάρουμε συνεχώς στο ίδιο χρώμα έχουμε κάθε φορά πιθανότητα επιτυχίας 50%. Αν κάθε φορά που χάνουμε διπλασιάζουμε το ποσό που βάλαμε, σύμφωνα με τις πιθανότητες, αργά η γρήγορα θα πέσει το χρώμα μας, και θα πάρουμε πίσω τα χρήματα που βάλαμε με ένα πρόσθετο κέρδος. Δυστυχώς όμως, για όσους το επιχείρησαν, η ρουλέτα (ο Υπολογιστής πίσω από αυτήν), πέρα από κάθε σχέση με τις πιθανότητες, είναι πιθανό να βγάλει 10 ή 20 συνεχείς φορές το αντίθετο χρώμα προκειμένου να μας ξεπαραδιάσει.
o Τύπος ΠΡΟ-ΠΟ, ΣΤΟΙΧΗΜΑ: ο τύπος αυτός θα ήταν θεωρητικά ο πλέον αξιόπιστος, δεδομένου ότι παρεμβάλλεται ο ανθρώπινος παράγοντας (οι αθλητές) και δεν παρεμβάλλεται κανένας Υπολογιστής. Ωστόσο, πολλές είναι οι φορές που κατηγορήθηκαν παράγοντες του αθλητισμού για στημένους αγώνες και ακόμη περισσότερες οι φορές που οι αγώνες στήθηκαν και δεν κατηγορήθηκε κανείς. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για παιχνίδια με «ανακυκλωμένα κέρδη» (όπως ονομάζονται), όπου διανέμονται συνεχώς μικροποσά ως κέρδη, και η τάση των νικητών είναι να τα επανεπενδύουν στο επόμενο δελτίο, χάνοντας μακροπρόθεσμα χρήματα, ενώ παραμένουν συνεχώς εθισμένοι και «ενημερωμένοι» περί των αθλητικών αποτελεσμάτων. Γύρω από τα συγκεκριμένα παιχνίδια κάνουν «χρυσές δουλείες» κανάλια, εφημερίδες, ιστοσελίδες, τηλεοπτικές εκπομπές, δημοσιογράφοι και πρώην αθλητές που «δίνουν τα φώτα» τους για τις «σωστές» προγνώσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι πιο φημισμένοι από αυτούς πληρώνονται προκειμένου να κατευθύνουν το κοινό τους στη λάθος επιλογή.
Συνεπώς, η πιθανότητα του να κερδίσει ένας μέσος άνθρωπος ένα μεγάλο ποσό είναι απίθανη. Ωστόσο, υπάρχει! Και αυτό δίνει στην κρατική (και όχι μόνο) εξουσία δύο σημαντικά κίνητρα να συντηρήσει την συγκεκριμένη ψευδαίσθηση:
o Την αποκόμιση τεράστιων κερδών από τον έλεγχο των τυχερών παιχνιδιών, και
Τη χειραγώγηση της δύναμης ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού, ώστε αυτή να μη κατευθυνθεί προς την αμφισβήτηση της ισχύουσας εξουσίας και την ανατροπή της. Αντ’ αυτού συντηρείται το παραμύθι ότι ο καθένας μπορεί να «κερδίσει το λαχείο» και θα περάσει χωρίς να κοπιάσει στην ανώτερη τάξη… «Κι’ αν σου κάτσει;;;;»…..
Αναρτήθηκε από: Βελίκης Ιωάννης, Ψυχολόγος PhD, τηλ. 6932683468
Συχνά σκεφτόμαστε ή ακούμε τη φράση «…αν κερδίσω το λαχείο, θα...», και ακολουθεί μία ροή ευχάριστων φαντασιώσεων και επιθυμιών που στερεώνει την αντίληψη μας (ή αυτών που το λένε) ότι θα έρθει η άσπρη μέρα… Φυσικά το «λαχείο» δεν πέφτει ποτέ, ενώ οι διοργανωτές των τυχερών παιχνιδιών (λαχεία, ΠΡΟ-ΠΟ κ.λπ.) τρίβουν τα χέρια τους από τα συνεχόμενα κέρδη που τους προσφέρουν οι εκατοντάδες χιλιάδες πιστοί και εξαρτημένοι του τζόγου! Το κράτος, έχοντας γνώση των τεράστιων κερδών που αποφέρουν τα «τυχερά παιχνίδια», είτε τα διοργανώνει το ίδιο (εθνικό λαχείο, ΟΠΑΠ), είτε φορολογεί με μεγάλους συντελεστές τα παιχνίδια που διοργανώνουν ιδιωτικές εταιρίες (καζίνο, φρουτάκια). Σε περίπτωση δε που συλλάβει παράνομους (= αφορολόγητους) διοργανωτές τους τιμωρεί με βαριές ποινές, προκειμένου να ελέγχει στο 100% αυτούς τους πολύτιμους και ανεξάντλητους πόρους. Τα τεράστια ποσά που κερδίζει το κράτος, διανέμοντας μόνο το 20% των εσόδων στους «νικητές», τα μοιράζει σε υπαλλήλους των σχετικών Οργανισμών (καθαρίστρια στον ΟΠΑΠ έχει ετήσιο μισθό άνω των 100.000 ευρώ), σε περαιτέρω διαφήμιση, και, όπως έχει υποτεθεί, χρηματοδότηση γνωστών (μέσω διοργάνωσης πανάκριβων συνεδρίων, πολιτιστικών εκδηλώσεων κ.λπ.), «ημετέρων» και πολιτικών κομμάτων.
Πόσο όμως πραγματική είναι η πιθανότητα για κάποιον «κοινό θνητό» να κερδίσει;
Όσον αφορά σε μικρά ποσά μικρή, σε δε μεγάλα ποσά μηδενική.
Ναι, αλλά κάποιοι κερδίζουν εκατομμύρια… Φυσικά, το κάθε παιχνίδι αφήνει λίγους να κερδίσουν για λόγους διαφήμισης και διατήρησης των πιστών πελατών του στο συγκεκριμένο παιχνίδι (μιας και υπάρχουν πάντα και ανταγωνιστικά). Όμως αυτό γίνεται λίγες φορές (τις υπόλοιπες βγαίνει συνεχώς Τζακ ποτ = κανείς δεν κερδίζει). Τις λίγες αυτές φορές, έχει υπολογιστεί ότι, αν έχουμε παίξει μια μόνο στήλη π.χ. στο Τζόκερ, η πιθανότητα να κερδίσουμε είναι 1/24435180 ή αν το προτιμάτε σε ποσοστό επί τοις εκατό, όπως συνηθίζεται άλλωστε, αυτό είναι 0,0000041 %, ενώ αν παίξει κάποιος 250.000 διαφορετικές στήλες η πιθανότητα να κερδίσει είναι λίγο πάνω από 1%. Είναι αυταπόδεικτο λοιπόν ότι η πιθανότητα κέρδους ενός μεγάλου ποσού είναι μηδαμινή.
Το κάθε παιχνίδι έχει τις ιδιαιτερότητες του, αλλά ο κανόνας είναι ένας: χειραγώγηση του αποτελέσματος ώστε στο τέλος να κερδίζει πάντα ο διοργανωτής. Μερικοί από τους τρόπους χειραγώγησης είναι:
o Τύπος ΞΥΣΤΟ: Αφαίρεση από κάθε έκδοση των αποκομμάτων που κερδίζουν τα μεγάλα ποσά, πριν τη διάθεση τους στην αγορά. Για το λόγο αυτό δεν διαβάσαμε ή ακούσαμε ποτέ για υπερτυχερό του συγκεκριμένου παιχνιδιού.
o Τύπος Λαχείου, Τζόκερ, Λόττο: Σίγουρη χειραγώγηση των αποτελεσμάτων που αποδεικνύεται από την κάθε χρόνο επανάληψη Τζακ Ποτ στις περιόδους της Πρωτοχρονιάς, ή τις αρχές κάθε μήνα (που οι παίκτες έχουν μόλις πάρει το μισθό τους και παίζουν μεγαλύτερα ποσά). Είναι αφελές να μην μπορεί κάποιος να υποψιαστεί ότι θα ήταν απίθανο κάθε χρόνο την Πρωτοχρονιά να συμβαίνει Τζακ ποτ. Και αν ακόμη συνέβαινε να αποτραπεί το Τζακ ποτ της Πρωτοχρονιάς μία στην 100ετία, θα συνέβαινε για να μας διασκεδάσουν τις υπόνοιες του στησίματος του αποτελέσματος.
o Τύπος ΚΙΝΟ: από τη στιγμή που ο Υπολογιστής γνωρίζει ακριβώς ποια νούμερα έχουν παιχτεί και με ποια ποσά, αποφασίζει σε χιλιοστά του δευτερολέπτου τι κέρδη διανέμει με τα αποτελέσματα που θα εμφανίσει. Πάντα πρόκειται για μικροποσά!
o ΚΑΖΙΝΟ, και online CASINO: η χειραγώγηση των αποτελεσμάτων φαίνεται με το πολύ απλό εξής πείραμα – έστω ότι παίζουμε ρουλέτα, και διαλέγουμε ένα χρώμα που θα ποντάρουμε πάντα π.χ. το κόκκινο (υπάρχουν δύο χρώματα, το κόκκινο και το μαύρο). Αν ποντάρουμε συνεχώς στο ίδιο χρώμα έχουμε κάθε φορά πιθανότητα επιτυχίας 50%. Αν κάθε φορά που χάνουμε διπλασιάζουμε το ποσό που βάλαμε, σύμφωνα με τις πιθανότητες, αργά η γρήγορα θα πέσει το χρώμα μας, και θα πάρουμε πίσω τα χρήματα που βάλαμε με ένα πρόσθετο κέρδος. Δυστυχώς όμως, για όσους το επιχείρησαν, η ρουλέτα (ο Υπολογιστής πίσω από αυτήν), πέρα από κάθε σχέση με τις πιθανότητες, είναι πιθανό να βγάλει 10 ή 20 συνεχείς φορές το αντίθετο χρώμα προκειμένου να μας ξεπαραδιάσει.
o Τύπος ΠΡΟ-ΠΟ, ΣΤΟΙΧΗΜΑ: ο τύπος αυτός θα ήταν θεωρητικά ο πλέον αξιόπιστος, δεδομένου ότι παρεμβάλλεται ο ανθρώπινος παράγοντας (οι αθλητές) και δεν παρεμβάλλεται κανένας Υπολογιστής. Ωστόσο, πολλές είναι οι φορές που κατηγορήθηκαν παράγοντες του αθλητισμού για στημένους αγώνες και ακόμη περισσότερες οι φορές που οι αγώνες στήθηκαν και δεν κατηγορήθηκε κανείς. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για παιχνίδια με «ανακυκλωμένα κέρδη» (όπως ονομάζονται), όπου διανέμονται συνεχώς μικροποσά ως κέρδη, και η τάση των νικητών είναι να τα επανεπενδύουν στο επόμενο δελτίο, χάνοντας μακροπρόθεσμα χρήματα, ενώ παραμένουν συνεχώς εθισμένοι και «ενημερωμένοι» περί των αθλητικών αποτελεσμάτων. Γύρω από τα συγκεκριμένα παιχνίδια κάνουν «χρυσές δουλείες» κανάλια, εφημερίδες, ιστοσελίδες, τηλεοπτικές εκπομπές, δημοσιογράφοι και πρώην αθλητές που «δίνουν τα φώτα» τους για τις «σωστές» προγνώσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι πιο φημισμένοι από αυτούς πληρώνονται προκειμένου να κατευθύνουν το κοινό τους στη λάθος επιλογή.
Συνεπώς, η πιθανότητα του να κερδίσει ένας μέσος άνθρωπος ένα μεγάλο ποσό είναι απίθανη. Ωστόσο, υπάρχει! Και αυτό δίνει στην κρατική (και όχι μόνο) εξουσία δύο σημαντικά κίνητρα να συντηρήσει την συγκεκριμένη ψευδαίσθηση:
o Την αποκόμιση τεράστιων κερδών από τον έλεγχο των τυχερών παιχνιδιών, και
Τη χειραγώγηση της δύναμης ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού, ώστε αυτή να μη κατευθυνθεί προς την αμφισβήτηση της ισχύουσας εξουσίας και την ανατροπή της. Αντ’ αυτού συντηρείται το παραμύθι ότι ο καθένας μπορεί να «κερδίσει το λαχείο» και θα περάσει χωρίς να κοπιάσει στην ανώτερη τάξη… «Κι’ αν σου κάτσει;;;;»…..
